در اكثر كلاس هاي عادي دانش آموزاني هستند كه قادر نيستند با ديگر همكلاسيهاي خود به رقابت بپردازند و در نتيجه در پايان سال تحصيلي مردود مي شوند و نا موفق مي گردند اين گروه از افراد كه دانش آموزان ديرآموز نام دارند به علت كمي رشد ذهني قادر به فراگيري مطالب و حل مسايل همانند افراد عادي و همسن و سال خود نيستند و در ميان گروه هاي عقب مانده ذهني از بالاترين درجه رشد ذهني برخوردار بوده و بزرگترين گروه از گروههاي عقب مانده ذهني را تشكيل مي دهند و بهره هوشي آنها توسط اكثر محققان و متخصصان باليني بعنو ان وضعيت نرمال هوشي در نظر گرفته شده است .بنابراين بنا به نظر اكثر متخصصان تعليم و تربيت عادي و استثنايي و با توجه به اصول نهضت عادي سازي و به تبع آن ارائه خدمات آموزشي و توآنبخشي به كودكان استثنايي در مراكز آموزشي تلفيقي به شكلهاي يكپارچه سازي آموزشي و اجتماعي، موسه زدايي و توانبخشي مبتني بر جامعه در محيطهايي با كمترين ميزان محدوديت اين دانش آموزان بهتر است در مدارس عادي و همراه ساير همسالان خود تحصيل نمايند . با در نظر گرفتن اين وضعيت يك معلم در كلاس درس عادي با طيفي از دانش آموزاني سر و كار دارد كه از نظر ويژگي هاي شناختي و عاطفي در سطوح مختلفي قرار دارند و اگر بخواهد در امر آموزش به اين كودكان موفق باشد بايد شناخت همه جانبه اي نسبت به همه ي آنها داشته باشد و آموزش خود را با سطوح مختلف توانايي هاي گوناگون دانش آموزان سازش دهد و با توجه به

اين نكته كه يك معلم در هر سال با دانش آموزان متفاوتي سر و كار دارد در نتيجه براي شناخت همه جانبه شاگردان خويش در درجه اول بايد يك روان شناس باليني باشد تا بتواند بالاترين سطح آموزش و پرورش يعني آموزش و پرورش باليني را در كلاس درس اجرا كند چنين معلمي نمي تواند در يك قالب محدود حركت كند و نياز به طيف وسيعي از معلومات دارد تا بتواند براي هر يك از شاگردان خويش برنامه اي در ذهن داشته باشد . اين سطح از آموزش، آموزش فردي شده است نه آموزش انفرادي و آموزش مبتني بر حركت باليني مي باشد . معلم در اين سطح از آموزش و پرورش با توجه به ارزيابي همه جانبه اي كه از شاگردان خويش به عمل مي آورد به راحتي مي تواند آنها را در دقايق تحولشان بشناسد و فرايند آموزش خود را با سطح تحول و توانايي هاي آنها سازش دهد.اصطلاح کودک دیر آموز (مرزی) ناظر است بر کودکی که رفتار اجتماعی وتحصیلی او پایین تر از معیارهای سطح سنّی او است. فردی است که به علت ناتوانی در یادگیری سریع مواد درسی نیاز به تعدیلاتی در دروس کلاسهای عادی دارد.عقب ماندگی کودک به این معنا نیست که نیاز به کلاس ویژه و برنامه تحصیل متفاوت داشته باشد .وی کودکی است که صرفا” باید در چهار چوب کلاسش سازمان دهی ویژه ای انجام شود .معمولاً برخی معلمان بدون توجه به محدودیت تواناییهای ذهنی این گروه از دانش آموزان آنان را سرزنش و با دیگران مقایسه میکنند و چنین برخوردهایی موجبات شکست و دلزدگی بیشتر آنان را نسبت به تحصیل فراهم میسازد، اصولاً یأس و ناامیدی ناشی از شکست در مدرسه، اعتماد و اطمینان به خود را کاهش میدهد و چنین القا میکند که من به درد هیچ کاری نمیخورم. درحالی که معلم آگاه و دانا باید در برخورد با چنین دانش آموزانی محدودیتهای ذهنی آنان را در نظر می گیرد. (نادری و سیف نراقی، 1383).

تعاریف موجود از دانش آموزان مرزی یا دیر آموز:

طبق تعاریف به عمل آمده «دانش آموز دیرآموز مرزی، فردی است که از نظر هوشی براساس منحنی نرمال، در حد فاصل یک تا دو انحراف معیار پائین تر از میانگین بوده و از نظر یادگیری مهارتهای تحصیلی ، کندتر از همسالان دارای هوش متوسط عمل می کند و فاقد اشکالات اساسی در رفتارها ی انطباقی است» )هوسپیان و تات ، 1379). منظور از دانش آموز عقب مانده مرزی در این مقاله ، دانش آموزانی هستند که توسط واحد سنجش و ارزیابی سازمان آموزش وپرورش کودکان استثنایی کشور به عنوان مرزی تشخیص داده شده ا ند و بهره هوشی این افراد به زعم راهنمای آماری تشخیص بیماریهای روانی ویراست چهارم (2000)، در حدود 71 تا 84 تعیین گردیده و تفاوت عمده و اصلی آن ها با گروه های دیگر کودکان عقب مانده ذهنی در این است که آن ها توانایی تحصیل در کنار دانش آموزان دیگر و در مدارس عادی را دارا هستند (بنی جمالی و احدی ، 1370).