نظارت سازمانهای اداری در کشور انگلیس و فرانسه - تطبیقی

مقدمه

به مجموعه سازمان‌هائی كه دولت توسط آنها در تمامی مناطق كشور اعمال حاكمیت می‌كند، سازمان اداری گفته می‌شود. با توجه به این¬كه امور و خدمات عمومی، در كشور ما با نظام متمركز اداره می‌شود؛ یعنی مأمورانی كه از طرف دولت مركزی منصوب می‌شوند، كارها را در استان‌ها و شهرستان‌ها برابر دستور و نظر مقامات مركز انجام می‌دهند، برای این منظور تمام وظائف و امور اداری بین واحدهای سازمانی بزرگ به نام وزارتخانه‌ها تقسیم می¬شود و هر یك از وزارت‌خانه‌ها تحت اداره و مسئولیت یك وزیر قرار داده شده است. از لحاظ حقوقی، وزارتخانه‌ها شخص حقوقی واحدی به نام دولت را تشكیل می‌دهند. هر یك از وزارتخانه‌ها به تناسب نیاز خود، در پایتخت و شهرستان‌ها، تشكیلاتی دارند كه از مركز تبعیت می‌كنند. البته به خاطر معایب ناشی از نظام متمركز، به موجب قوانین، برخی از امور اداری توسط سیستم عدم تمركز اداره می‌شود. برای نمونه؛ برخی از امور محلّی به دست شوراها، كه به طور مستقیم از طرف مردم انتخاب می‌شوند، سپرده شده است. هم¬چنین برخی از وظائف وزارتخانه‌ها، از آنها منتزع گردیده است و به عهدۀ مؤسسات مستقلی به نام مؤسسات عمومی گذاشته شده است؛ مثل مؤسسات و سازمان‌های صنفی و حرفه‌ای از قبیل كانون وكلای دادگستری و نظام پزشكی، سازمان اداری كشور، كه شامل سازمان قوۀ مركزی، سازمان‌های شهرستان‌ها، شوراهای محلی، مؤسسات عمومی و نظام‌های صنفی و حرفه‌ای است و تابع یك سلسله اصولی است كه رعایت این اصول در استقرار انضباط و یكپارچگی و قانونمند بودن سازمان اداری كشور، نقش مهمی را ایفاء می‌كند.

ساختارسازمانهای اداري در فرانسه و انگلیس

اگرچه توصيف ساختار( سازمان) اداري ازتعريف حقوق اداري وموضوع حقوق اداري تا حدودي فهميده شد اما يک نکته مهم درساختار اداري مطرح است که آن چگونگي تقسيم بندي اداري در خاستگاه حقوق اداري يعني جهان غرب است و البته از نظر تاريخي کشور فرانسه داراي تاريخ اداري ديوانسالانه و همت گرا و متصلب بوده اند و کشور فرانسه بعنوان الگوي ديوانسالاري شناخته شده به گونه اي که دولت از جامعه مدني استقلال داشته است اما کشوري انگلستان الگوي نظامهاي اداري غير متمرکز و داراي جامعه مدني قوي بوده است و دولت از خود استقلال نداشته است.