

به موجب قانون مصوب اردیبهشت ماه سال 1322 و به منظور توسعه واصلاح آبیاری کشور بنگاه مستقلی تحت نظارت وزارت کشاورزی بنام « بنگاه مستقل آبیاری» تأسیس گردید.
در ادامه فعالیت بنگاه مذکور هیات وزیران بنا به پیشنهاد سازمان برنامه بودجه در خرداد ماه سال 1339 ایجادسازمان آب وبرق سفید رود را تصویب نمود. در بهمن ماه سال 1334 شرکت سهامی برق منطقه ای گیلان از سازمان آب وبرق سفید رود منفک و با هیات مدیره ای مستقل فعالیت خود را دنبال نمود واز سال 1348 تشکیل شرکت سهامی سازمان آب وبرق منطقه ای شمال توسط مجلس شورای ملی تصویب واز اردیبهشت ماه سال1356 اداره آب وفاضلاب رشت نیز رسما ً به سازمان آب وبرق منطقه ای شمال واگذار گردید وطی مصوبه وزارت نیرو ازاواخر سال 1358 اداره امور آب زنجان از شرکت سهامی آب وبرق منطقه ای آذربایجان منتزع وبه شرکت سهامی آب وبرق منطقه ای شمال محول گردید.
بر اساس مصوبه شورای انقلاب از سال 1359 سازمان آب وبرق منطقه ای شمال به شرکت سهامی آب منطقه ای شمال تغییر عنوان یافت واز سال 1363 طبق مصوبه هیات وزیران به دو شرکت سهامی آب منطقه ای گیلان ومازندران تفکیک گردید. در پی مصوبه فوق وبه استناد ماده 32 قانون توزیع عدلانه آب وبنا به پیشنهاد مورخ 24/6/63 وزارت نیرو شرکت سهامی آب منطقه ای گیلان با سرمایه اولیه 8618 میلیون ریال تشکیل وبه استناد مفاد ماده 4 قانون برنامه سوم توسعه هیات وزیران اساسنامه مذکور سرمایه شرکت کلا به شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب ایران انتقال یافت.
باتوجه به موارد اشاره شده شرکت سهامی آب منطقه ای گیلان فعالیت های خود را در چارچوب ساختار جدید دنبال واز اوایل سال 1369 نیز به منظور کاهش تصدی گری دولت راهدف تقویت بخش خصوصی ضمن واگذاری تدریجی برخی فعالیتهای خدماتی ، مطالعاتی واجرایی خود به شرکتهای اقماری تابعه که تاسیس گردیده بودند تعدادی از واحدهای تحت سرپرستی نیز از جمله امور آب مشروب رشت وامور آب زنجان از شرکت منتزع وتحت عنوان شرکتهای مستقل به فعالیتهای خود ادامه دادند. در سالهای اخیر کلیه شرکتهای اقماری تحت پوشش آب منطقه ای گیلان نیز خصوصی شده ودرقالب شرکت های مستقل مشاوره ای وپیمانکاری فعالیت می نمایند.
شرکت آب و فاضلاب روستایی استان گیلان به استناد قانون تشکیل شرکتهای آب وفاضلاب روستایی «مصوب 12/9/1374مجلس شورای اسلامی » از سال 1377 تأسیس شد و فعالیت مستقل خود راآغاز کرد.این شرکت ریشه در اداره مهندسی بهداشت جهاد سازندگی استان گیلان داشت که تاپایان سال 1376در آن سازمان تولی فعالیت های بهداشت و آبرسانی روستاییان را بر عهده داشت.
تابعیت شرکت در وزارت جهاد سازندگی وسپس وزارت جهاد کشاورزی تا تابستان 1381 تداوم یافت وپس از آن در تاریخ 20/5/1381 با امضاء توافق نامه توسط وزراء نیرو وجهاد کشاورزی دولت واستنادات قانونی ومفاد و ریاست سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور وظایف واختیارات شرکتهای آب وفاضلاب روستایی از جهادکشاورزی به وزارت نیرو منتقل گردید واز همین تاریخ تا به حال این شرکت زیر نظر وزارت نیرو در راستای خدمت به روستاییان عزیز به کار خود ادامه می دهد. این شرکت تنها شرکت دولتی استان می باشد و تابع یک شرکت مادر تخصصی به نام شرکت مهندسی آب وفاضلاب کشور است که سیاست ها ، برنامه ها واستراتژی های کوتاه وبلند مدت توسط آن مرکز هماهنگ وابلاغ می گردد.
ماده1- از تاریخ تصویب این قانون به وزارت جهاد سازندگی اجازه داده می شود به منظور نگهداری ،بهره برداری، توسعه ، بازسازی ، مرمت وایجاد تاسیسات مربوط به تامین آب آشامیدنی روستاها اعم از تصفیه خانه ، خطوط انتقال ،مخازن ،سیستم های کنترل ودفع بهداشتی فاضلاب ، شرکتی در هر استان تشکیل دهد.این شرکت ها دارای شخصیت حقوقی واستقلال مالی بوده وطبق مقررات حاکم بر شرکتهای دولتی واین قانون اداره خواهد شد.
تبصره1- نظارت و هماهنگی امور ستادی ، پشتیبانی وتحقیقاتی شرکتهای مزبور بعهده وزارت جهاد سازندگی خواهد بود.
تبصره2 - جهاد سازندگی موظف است به منظور کمک وراه اندازی و تقویت این شرکتها ، تاسیسات ، ماشین آلات ودیگر اموال مورد نیاز،وسایل لازم را به قیمت ارزش دفتری از اموال موجود خود به شرکتهای مذکور واگذار نماید.
ماده2- مشترکین موظف به پرداخت آب بها جهت تامین هزینه های نگهداری فعالیتهای موضوع این قانون خواهند بود.دولت موظف است اعتبارات ترمیم ، توسعه ، نگهداری و ایجاد شبکه های آبرسانی روستاها را که در بودجه های سالانه منظور می نماید در اختیار شرکتهای مذکور قرار دهد.
تبصره1- جهاد سازندگی مکلف است نیروهای مورد نیاز این شرکت را ازپرسنل جهاد سازندگی تامین نماید.
ماده3- شرکت هر استان ، می تواند با رعایت صرفه و صلاح وبا توجه به تعداد روستاهای تحت پوشش، وجود پروژه های خاص و حوزه عمل درهریک از شهرستانهای تابع استان که لازم بداند با تصویب مجمع عمومی مبادرت به ایجاد شعبه یا شرکت نماید. مسئولیت حفظ ونگهداری شبکه های آبرسانی روستاها تا زمانی که تحت پوشش شرکتهای آب وفاضلاب استان مربوطه قرار نگرفته اند کماکان به عهده وزارت جهاد سازندگی می باشد.
ماده4- وزارت جهاد سازندگی مکلف است حداکثر ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این قانون نسبت به تشکیل شرکتهای مورد نظر در مرکز اتانها اقدام نماید.
ماده5- اساسنامه این شرکت ها حداکثر ظرف سه ماه توسط وزارت جهاد سازندگی وسازمان امور اداری واستخدامی کشور تهیه وبه تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
ماده اول : باستناد ماده1 قانون تکیل شرکتهای آب وفاضلاب مصوب 11/10/1369 ،شرکتی تحت عنوان شرکت آب وفاضلاب «سهامی خاص» که در این اساسنامه اختصارأ شرکت نامیده خواهد شد تشکیل می گردد.
ماده 2 : موضوع وهدف شرکت: ایجاد تاسیسات تقسیم و توضیع آب شهری وتاسیسات مرتبط با جمع آوری،انتقال و تصفیه آب شهری و تاسیسات مربوط جمع آوری،انتقال و تصفیه فاضلاب بشرح ذیل برعهده شرکت خواهد بود:
« بهره برداری از تاسیسات مرتبط با تامین وتوضیع آب شهری بعد از آبگیر نظیر تصفیه خانه ها ، ایستگاهها ی پمپاژ ،خطوط انتقال ، منابع چاهها ، سیستمهای کنترل و شبکه های توزیع .»
«بهره برداری از شبکه های جمع آوری و انتقال فاضلاب ،تصفیه خانه ها و...»
«اجرای شبکه های مربوط به توزیع آب شهری.»
اجرای طرحهای جمع آوری ،انتقال و تصفیه فاضلاب.»
«سرمایه گذاری ومشارکت در موسسات وشرکتهایی که با اهداف و وظایف شرکت مرتبط باشد،بمنظور ارتقاء کیفی و کمی فعالیتهای شرکت.»
«اجرای طرحهای تامین وانتقال آب باتوجه به تبصره(3)ماده(1) قانون فوق.»
«انجام امور تحقیقاتی ،آموزشی در راستای اهداف شرکت وهماهنگ با برنامه ریزی «شرکت مهندسی آب وفاضلاب کشور.»
مرکز اصلی شرکت شهر بوده وحوزه خدماتی آن محدوده قانونی شهرهای استان می باشد. تبصره 1: شرکت می تواند با موافقت ریاست مجمع عمومی درشهرها ومناطق حوزه عمل خود به تشکیل شعب و یا نمایندگی یا دفاتر پشتیبانی مبادرت نماید. تبصره 2 : تاسیسات مرتبط با فعالیت شرکت میتواند در خارج از محدوده شهرها نیز مستقر باشد. ماده 4 : شرکت دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی بوده وامور آن برطبق قانون تشکیل شرکتهای آب وفاضلاب ومقررات این اساسنامه اداره خواهد شد. ماده5 : مدت شرکت از تاریخ تاسیس نامحدود است.