بازی های محلی به تحركات منظم يافته و منسجمی اطلاق میشود كه بخشی از تفريحات و زمان آسودگی كودكان، نوجوانان، جوانان و گاه بزرگان را پر میكند. اين بازیها بدون آن كه مقررات تصويب شده رسمی و ثبت شدهای داشته باشد از نظم و مقررات ويژهای پيروی میكند كه بعضی وقتها سنتی و سينه به سينه نقل میشوند.
ابتدا بازيکنان براى جمعکردن افراد بيشترى در بازي، در کوچهها فرياد مىزنند: 'آلبازى - آغوزبازي' و پس از جمع شدن افراد، براى شروع بازى با سکه، شير يا خط مىکنند. سپس نقطه معينى را معلوم مىنمايند و هريک از بازيکنان تيله (تيره) خود را بهسمت آن نقطه مىاندازد. تيله يا گردوى هرکس که به آن نقطه نزديکتر باشد، استاد (پيشم) شده و بقيه بهترتيب نزديکتر بودن گردويشان، نفر اول (نيشم)، نفر دوم (دوم نيشَم)، نفر سوم (سوم نيشم) و الى آخر ... خواهد بود.
بازيکنان دايرهوار ايستاده و پشک مىاندازند و بدينترتيب فردى که بايد چشم بگذارد را تعيين مىکنند. اين فرد بايد با چشمان بسته، بازيکنان را دنبال کند و يکى از آنها را بگيرد که در نتيجه چشم فرد گرفته شده بسته مىشود و بازى بههمين طريق ادامه مىيابد.
دو بازيکن کمى برموم را روى ناخن شست خود مىچسبانند. سپس يکى از آن دو مىبايد لايه نازک برموم ناخن شست خود را روى لايه نازک برموم ناخن حريف گذاشته و آرامآرام، بر موم حريف را جدا سازد که در صورت موفقيت و انجام آن، برنده است و در غير اينصورت بازنده بازى خواهد بود.
بازيکنان به دو گروه مساوى تقسيم مىشوند و با 'تر يا خشک' يا 'شير يا خط' گروه کولىدهنده و کولىخورنده را معلوم مىکنند. آنگاه روى زمين دايرهاى مىکشند و کولىخورندگان سوار بر کولىدهندگان مىشوند. سپس استاد گروه سواره (پيله شريک يا سرشريک) به يکى از افراد خود دستور مىدهد که پياده شود. اين فرد پس از پياده شدن بايد دور دايره دويده و يک نفس بگويد: 'جوجو يکمنه ...' و دوباره سوار بر همان بازيکن شود. اگر نفس وى بند آمد که جاى دو گروه عوض مىشود و در غير اينصورت يکيک افراد سواره همينکار را تکرار مىکنند تا شايد نفس يکى ببرد و جاى آنها عوض شود. اگر در طى چندين بار دويدن، نفس هيچکدام نبريد، آنگاه محيط دايره را بزرگتر مىکنند تا يک نفس تکرار کردن مشکلتر و سوختن سوارهها امکانپذيرتر شود و بههمين طريق بازى را ادامه مىدهند.