

به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی، بانک مسکن در سال 1358 براساس طرح ادغام بانکها (مصوب 17/3/1358شورای انقلاب اسلامی) از ادغام بانکهای رهنی ایران، ساختمان، شرکت سرمایه گذاریهای ساختمانی بانکهای ایران و 13 شرکت پس انداز و وام مسکن (کوروش، اکباتان، پاسارگاد در تهران و سایر مراکز استانها از جمله همدان، کرمانشاه، مازندران، گرگان، سمنان و آبادان) تشکیل گردید که در این بخش به اختصار تاریخچه هرکدام آورده شده است. طیف غالب ترکیب جدیدی که تحت عنوان بانک مسکن فعالیت های بانکی خود را در بخش ساختمان و مسکن آغاز نمود، را از هر حیث بانک رهنی ایران تشکیل می داد.
چنانچه دو یا چند نفر به طریق هماهنگ شده ای به منظور نیل به اهداف مشترک همکاری و اشتراک مساعی داشته باشند، در این صورت افراد مزبور یک سازمان را به شکل ساده تشکیل داده اند .
بانک مسکن نیز بطور قطع و یقین به منظور نیل به اهداف خود ، از طریق تقسیم امور و فعالیتها به تعیین ساختار سازمانی مبادرت نموده است که شامل واحدهای صف و ستاد می باشد که تا بحال نیز به این شیوه عمل نموده و لیکن تغییرات بسیاری را از زمان تأسیس تا بحال تجربه کرده است.
اصولاً سازمان بانکهای تخصصی نسبت به بانکهای تجاری از تفاوتهایی برخوردار است. بنابراین اجرای عملیات در اینگونه بانکها نیازمند استفاده از ابزار و روشهای حرفه ای و تخصصی ویژه ای می باشد و لذا سازمان بانک مسکن گرچه مشابه بانکهای تجاری است ولی در عمل از تفاوتهایی نیز برخوردار است.
واحدهای اجرایی ( صف ) در بانک شامل شبکه شعب در مناطق و شهرهای مختلف می باشد و عملیات بانکی عموماً توسط شعب انجام می گیرد. واحدهای ستادی شامل ادارات مرکزی است که وظیفه هدایت، تدارکات، مشورت و راهنمایی واحدهای صف را برعهده دارد. همگام با توسعه شعب در بانک و به منظور ساماندهی بیشتر امور و در راستای سیاست تفویض اختیار و عدم تمرکز امور، فعالیت واحدهای سرپرستی در مناطق مختلف بانک طی سال 1369 آغاز گردید که از جمله واحدهای واسطه ای بین ستاد و صف محسوب می گردد. شعب بانک بر مبنای محل عملیات (مناطق جغرافیایی ) و ادارات مرکزی بر مبنای وظیفه ( تخصص) شکل گرفته است. به منظور بررسی وضعیت ساختار سازمانی و شبکه بانک به عملکرد هر یک از واحدهای فوق به ترتیب پرداخته می شود.
سازمان اولیه بانک بعد از ادغام تا حدود زیادی از ترکیب بانک رهنی ایران نشأت گرفته بود که به مرور طی دو سال اول تغییراتی در آن صورت پذیرفت تا به شکل مطلوب خود دست یابد. البته این موضوع صرفنظر از تغییراتی است که در درون ادارات با جابجایی و ایجاد دوایر جدید و همچنین شرح وظایف آنها صورت گرفت. طی سال 1359 اداره ای با عنوان ارزشیابی طرحهای ساختمانی تشکیل گردید که وظیفه عمده آن نظارت بر امور شرکتهای تحت پوشش بانک ساختمان و انتقال مالکیت بخشی از شرکتها در قبال بدهی خود به بانک بوده است .
با تشویق وزارت مسکن و شهرسازی در سال 1360 ، تولید مصالح ساختمانی ، انجام بررسیهای اقتصادی - فنی طرحها نیز به این اداره محول گردید و لذا به اداره سرمایه گذاری تغییر نام داد .
طی چند سال ابتدای تشکیل ، سازمان بانک شامل 10 اداره بشرح زیر بوده است که عملیات و وظایف واحد های ستادی بانک از طریق این ادارات انجام می شده است