نفت و ثبات سیاسی در ایران

نفت و توسعه اقتصادي

بازار نفت متاثر از ثبات سیاسی است/تفاوت ۱۵دلاری قیمت نفت برنت و دبلیوتی آی

ثبات سیاسی ایران در بازار جهانی نفت

تقاضای جهانی نفت

صنعت نفت ایران مهم‌ترین صنعت این کشور است. در سال ۲۰۰۰ ایران چهارمین تولید کننده نفت خام جهان بود. طبق برآوردهای مجله نفت و گاز، تا ژانویه ۲۰۱۱، ذخایر قطعی نفت ایران در حدود ۱۳۷ میلیارد بشکه می‌باشد که حدود ۱۰% کل ذخایر جهان است و همچنین ایران دارای ۱۰۴۵ تریلیون فوت مکعب ذخایر گاز طبیعی می‌باشد که حدود ۱۶% از ذخایر کل جهان است.پژوهش انجام شده با عنوان «نفت و یارانه‌های نفتی در اقتصاد ایران» نشان می‌دهد یارانه‌های پرداختی به سوخت در سال ۸۵ هزینه‌ای معادل ۳۸٬۷۸۸ میلیارد تومان (معادل ۸۹۹٫۴۲ میلیارد دلار) را به اقتصاد ملی ایران تحمیل کرده‌است. در سال ۱۹۰۰ يك نفر ارمني به نام كتابچي خان كه در گمرك ايران كار مي كرد و در فعاليت ها و مسافرت هاي خود در داخل كشور از وجود چاه هاي نفت مطلع بود، با كمك و راهنمايي وزير مختار وقت انگليس در تهران، ويليام فاكس دارسي را تشويق به سرمايه گذاري در اين صنعت جديد كرد. روشن شدن اولين شعله چاه هاي نفت در مسجد سليمان در ۲۶ مه ۱۹۰۸ بود. اين مايع حياتي به زودي دگرديسي عظيمي در صنعت غرب ايجاد نمود.

به ميزان وابستگي صنعت غرب به نفت، حلقه هاي استثمار بر دست و پاي ملت ايران تنگ تر گرديد.

غرب دو جنگ عظيم و ويرانگر را در نيمه اول قرن ۲۰ به راه انداخت و خوراك ماشين عظيم جنگي غرب نفت بود. لذا كشور ما نيز دوباره به اشغال غرب درآمد. اشغال ايران علي رغم اعلان بي طرفي دولت هاي وقت به وقوع پيوست، تا اين كه در جنگ دوم جهاني كشور ما لقب پل پيروزي گرفت.

ولي به راستي نفع كشور ما از عنوان «پل پيروزي» چه بود؟! دولت ملي دكتر محمد مصدق كه بر اساس سياست موازنه منفي خود صنعت نفت ايران را ملي اعلام كرد در يك كودتاي ننگين انگليسي- آمريكايي بركنار گرديد. پي آمد اين سياست يغماگرانه غرب ۲۵ سال حاكميت استبداد بر ايران بود كه ويليام شوكراس به دولت استبدادي وقت، لقب «دولت دست نشانده» داده است. رويدادهاي مهم فوق از جمله مهمترين رويدادهاي يك قرن اخير در عرصه سياست داخلي است. لذا اگر قرن اخير را براي ايران «نفت محور» بناميم سخن به گزاف نگفته ايم.

در عرصه روابط بين الملل نيز «نفت» يك مؤلفه بنيادين در رويارويي كشورها با يكديگر است. وقتي كه ايالات متحده، عراق نفت خيز را اشغال مي كند و يا در ونزوئلا كودتا به راه مي اندازد، به خوبي پي مي بريم كه نفت محور منازعه است.عطف به مقدمه فوق سؤال اساسي ما در اين مقاله اين است كه تأثير «نفت» بر «سياست» چيست؟!