نظربه اینکه هرروزبرتعدادوحجم دادوستدهاومعاملات گمرکی درچارچوب واردات وصادرات افزوده می شودوازآنجائیکه این گونه معاملات به عنوان منبع مالیاتی ارزنده موردنظرنظام مالیاتی کشو رمی باشدلذا آشنایی باقوانین ومقررات درزمره اولویت های آموزشی سازمان متبوع می باشدتادرانجام بهینه وظایف شغلی ماموران محترم مالیاتی رایاری دهد.
واژه گمرك كه معادل آن در زبان انگلیسی CUSTOMS و در زبان فرانسه DOUANE میباشد و بنابر قول مشهور محققین و مورخین ، مشتق از كلمه لاتین COMMERCIUM به معنی تجارت و مبادله كالا بوده كه خود این كلمه مشتق از ریشه یونانی CUMMERX (كومركس) به معنی حقوق متعلق به كالا و مال التجاره میباشد .و در زبان تركی به شكل واژه KUMRUK (كومروك) یا GUMRUK رواج یافته است .اینواژه بعدها دردوران صفویه به واسطه همجواری ایرانبا تركیه دركشورما نیز متداول شده است
گمرك ایران بعنوان مرزبان اقتصادی كشور ، نقش مهمی در وصول درآمدهای دولت و همچنین اجرای سیاست ها و خط مشیهای اقتصادی – بازرگانی كشور دارد .اعمال سیاستهای اقتصادی دولت در زمینه بازرگانی خارجی از قبیل حمایت از تولیدات داخلی ، كنترل ارز ، كنترل الگوی مصرف ، انتقاد دانش فنی و غیره از جمله وظایفی است كه انجام آن بعهده گمرك جمهوری اسلامی ایران است . در این راستا اجرای مقررات صادرات و واردات ، تشخیص و اخذ حقوق و عوارض گمركی و سود بازرگانی ، مبارزه با قاچاق ، نظارت بر ترانزیت ، پردازش و انتشار آمار بازرگانی خارجی از جمله وظایف كلی گمرك محسوب میگردد .تحویل گرفتن كالاهای وارداتی ، صادراتی و مسافری از طریق زمینی ، دریایی و هوائی ، نگهداری و حفاظت آنها در انبارها و اماكن گمركی و نظارت بر تحویل و تحول كالاهای مزبور تا انجام تشریفات قانونی و ترخیص آن توسط صاحب كالا ، یا نماینده قانونی وی و همچنین نظارت بر سلامت كالاهای ورودی وخروجی از طریق اعمال مقررات قرنطینه ، بهداشت و استاندارد و نیز ممانعت از ورود كالاهای ممنوعه شرعی و قانونی و كالاهائی كه در تعارض با فرهنگ و شئون ملی است ، از جمله اموری است كه مسئولیت انجام آن بر عهده گمرك است .نظارت های گمركی بر كالاهای وارداتی بمنظور اعمال محدودیتها و مقررات بهداشتی و استانداردهای ملی و نیز كنترل محل ساخت یا خواص و مشخصات اصلی كالاهای مصرفی وارداتی بمنظور حمایت از مصرف كنندگان و جلوگیری از اغفال آنها از جمله مسئولیتهائی است كه گمرك عهده دار انجام آن است .