تعریف انرژی هستهای بسیار ساده است؛ انرژی هستهای، نتیجه یک واکنش درون هسته اتم است .میدانیم که نوترونها و پروتونها هسته اتم را درست میکنند. نوترونها بار الکتریکی ندارند و پروتونها هم بار مثبت دارند و بین آنها نیروی دافعه شدید الکتریکی برقرار است که آنها را از هم دور میکند. اما با اینحال هسته اتمها، بدون این که دراثر دافعه الکتریکی متلاشی شوند، درحالت پایداری باقی میمانند (اتمهای طبیعی).نیرویی که این اجزای هسته را در کنار هم قرار داده، نیروی هستهای نام دارد. نیرویی که محدوده عملش بسیار کوچک است (هسته اتم) اما انرژی بسیاری درخود نهفته دارد و بشر که روزبهروز بهدنبال منابع بهتر و بیدردسرتر برای تامین انرژی موردنیاز و روزافزونش است، این انرژی را از درون هسته اتم بیرون میکشد تا آن را برای نیازهای روزمرهاش استفاده کند.[غیر از تامین انرژی، مواد هستهای کاربردهای دیگری هم دارند؛ کاربردهایی در پزشکی و پرتودرمانی، کاربردهای کشاورزی و همینطور تحقیقاتی. [اقتصاد انرژی هستهای]برای استخراج انرژی اتمی از درون هسته، یکی از راحتترین هستههای اتمی، هسته اتم اورانیوم است. اورانیوم هم در طبیعت وجود دارد. اما برای اینکه انرژی از درون هسته اتم اورانیوم استخراج شود، یعنی از مرحله درآوردن سنگ اورانیوم از معدن تا تبدیل آن بهسوخت هستهای، نیاز به مجموعه عملیاتی روی این اورانیوم است که به آن چرخه سوخت هستهای میگویند.دانشمندان ما توانستهاند امکاناتی را فراهم کنند که کشورمان بتواند تمام این مراحل را؛ یعنی این چرخه را بهطور کامل درون مرزهای کشورمان و بدون نیاز به دیگران، انجام دهد. با وجود منابع طبیعی اورانیوم در کشور (میبینید این مملکت چقدر ثروت خدادادی دارد) این چرخه کامل میشود و حالا ما میتوانیم از این چیزی که از آن به عنوان حق مسلممان یاد میکنیم، بهراحتی استفاده کنیم.اهمیت کاری که دانشمندان کشورمان توانستهاند در 15-10 سال گذشته انجام بدهند، زمانی بیشتر میشود که ما بدانیم که کشور ما در این قضیه به شدت از سوی دوست و دشمن در تحریم بودهاست.پس این که این دستاورد عظیم یعنی بومیشدن انرژی هستهای که هیچ کم از ملیشدن صنعت نفت برای ما ندارد را وارد جناحبندیهای سیاسی کنیم ، یک اشتباه بزرگ است. فراموش نکنیم که این امکانات و فعالیتهای عظیم، تنها حاصل 2یا 3سال تلاش نبوده و یک دختر نوجوان در آشپزخانه منزلش با ابزارهایی که از بازار خریده نمیتواند آن را درست کند، بلکه سالها تلاش چند نسل و چند مدیریت گوناگون و فعالیتهای زیرساختی قدیمیها بوده که اکنون نتیجه دادهاست.بگذاریم که انرژی هستهای حلقه وحدتبخش ملی ملت ایران باشد و آن را برای خود یا مجموعه خودمان مصادره نکنیم تا همه ایرانیها از ته دل بگویند که انرژی هستهای حق مسلم ماست و بهداشتن آن افتخار کنند.
فعالیتهای هسته ای ایران اولین بار برای دستیابی به فناوری هستهای به دهۀ 1950 میلادی بازمیگردد که در زیر به دورانهای قبل از انقلاب و بعد از آن می پردازیم.
اولین تلاشهای ایران برای دستیابی به فناوری هستهای به دهۀ 1950 میلادی بازمیگردد. نخستین کشوری که ایران را به دستیابی به فناوری هستهای ترغیب و این فناوری را به ایران منتقل کرد (ایالات متحده آمریکا)، نخستین مخالف جدی امروز ایران در تحقق فعالیتهای هستهای آن می باشد. اولین قدم جدی در زمینۀ استفاده از علوم و فناوری هستهای در ایران در سال 1335 (1956) برداشته شد. در 14 اسفند 1335 (5 مارس 1957) موافقت نامۀ همکاری بین دولت ایالات متحده آمریکا و دولت ایران راجع به استفادههای غیرنظامی از انرژی اتمی امضاء گردید. این موافقتنامه که از طرف دولت ایالات متحده آمریکا رئیس کمیسیون انرژی اتمی این کشور آن را امضاء نمود، مشتمل بر یک مقدمه و یازده ماده است. این موافقتنامه در تاریخ دوازدهم بهمنماه 1337 بهتصویب مجلس شورای ملی رسید.
در سال 1353 سازمان انرژی اتمی ایران تشکیل شد و مرکز تحقیقات اتمی دانشگاه تهران تحت نظارت این سازمان قرار گرفت. هدف از تاسیس این سازمان، منظم ساختن برنامههسته ای ایران بود. با نظری به فعالیت های هسته ای طی سال های 1353 تا 1357 مشخص می گردد ایران ارتباط خود را با کشورهای خارجی به ویژه فرانسه و آلمان در زمینۀ علوم و فناوری هسته ای توسعه داده و همان گونه که در بالا به آن پرداخته شد، قراردادهای مختلفی نیز منعقد گردید. متعاقب تأسیس سازمان انرژی اتمی و انعقاد موافقتنامه های همکاری هسته ای، فعالیت های هسته ای ایران با تحولی چشمگیر مواجه گردید. تعداد نیروهای شاغل در سازمان به