موضوع : مقایسه فقه اخباریان با فقه اصولیان تحویل در محیط : word

عنوان سفارش : مقایسه فقه اخباریان با فقه اصولیان تعداد صفحه : 28 قیمت : 10500 تومان جهت سفارش اینجا کلیک کنید <-- نمایش تحقیق بعدی ..... نمایش تحقیق قبلی -->

اصول فقه شيعه‌ی اخباري و نظريه‌ي فقهي شيخ يوسف بَحراني(1)
روبرت گِليو(2)
مقدمه: به طور کلی مجادلات اهل سنت حول و حوش وجود مجتهدان و بستن دربهای اجتهاد ، نويسندگان شيعه ی اصول فقه را دچار مشکل نکرد. از زمان علامه حلي، مکتب برجسته فقه شيعي، يعي مکتب اصوليون، مدعی است که بر خلاف اهل سنت، نظام فقهي تشیع همواره رو به گسترش بوده و از رکود آن جلوگيري شده است، وعلت این امراستفاده مستمر فقهای شیعه از اجتهاد بوده است. چنين توصيفي از تفکر فقهي(juristic theory) اهل سنت، برخاسته از نزاع شيعه و سني است، و همچنين درستي آن محل بحث است، لیکن هنگامي که درصدد به دست آوردن فهمي از گسترش فقه شيعي برآييم، اين مساله اهميت کمي خواهد داشت. فقهاي شيعه در تاييد مساله اجتهاد، با يکديگر اتفاق نظر ندارند و اين مقوله در سنت شيعه بدون مخالف نبوده است. از قرن هفدهم و احتمالا پيشتر، گروهي از علماي نخبه وجود داشتند که با روش اجتهاد به مخالفت برخاستند. اين دسته از علماء، از اين جهت با اجتهاد به مخالفت نپرداختند که معتقد بودند تمام مسائل فقهی بنیادین پیش از این توسط اجتهاد حل شده است (همانند سنی ها،که ظاهرا آنها بر این عقیده بودند). مخالفت آنها از ردّ ضرورت اجتهاد ناشي مي شد چرا که متون وحي، قرآن و سنت (که سنت در تشيع شامل اخبار ائمه [(نيز)](3)مي شود)، براي پاسخگویی به احکام امور مستحدثه(novel situations)کافي به نظر مي رسید. علمايي که بر اين نظر بودند، به زودي مکتب اخباري ناميده شدند و در ميانه قرن هفدهم تا نوزدهم، اصولي ها و اخباري ها به بحث و مشاجره با يکديگر پرداختند؛ بحث و مشاجره اي آميخته به پرخاش و درشتگويي که در مواردي به خشونتِ درون-گروهي نيز انجاميد. اين نوشته تفکر فقهي يکي از متفکران اخباري، شيخ يوسف ابن احمد البحراني(وفات1772/ 1186)، را بررسي مي کند.تجربه نشان داده است که تعريف اخباري گري امری مشکل است. محققان غربي توصيف هاي بسيار متفاوتي از ماهيت اخباري ها ارائه کرده اند. مادلونگ(Madelung)(4) و نيومن(Newman)(5) اين نزاع را داراي تاريخ دراز مي دانند که تا اولین متفکران شيعه دوازده امامي امتداد مي يابد. دست کم در نزد نيومن به اخباري گري به عنوان مکتبي با مجموعه باورهاي متفاوت، چه در زمينه فقه و چه الاهيات (اصول دين)، نگريسته مي شود. از جمله اين باورها، ردّ عقل، بي اعتمادي به روش هاي تفسيري و موضع ضد شيخوخيّتي(anti-hierarchical) آنها بود. موضع ضد شيخوخيّتي آنها، خود را در محدود کردن نقش فقهاء در جمع آوري و توزيع خمس و زکات، امامت جمعه و اجراي عدالت نشان مي داد. ادعا شده است که از مجموع اين عقايد، نگاه منفي اي نسبت به هر نوع حکومتي در عصر غيبت حاصل آمده است. بر خلاف اين نظر،
کالبرگ(kohlberg)(6) و کولدر (kalder)(7)، شروع اين نزاع را با شخصي به نام محمد امين استرآبادي (وفات1033 /1623) و اثر او به نام «الفوائد المدنيه» مي دانند. گفته شده که در «الفوائد»، استرآبادي از علماي شيعي اي که براي کشف احکام فقهي، در موضوعاتي که قرآن و سنت آن ها را پوشش نداده است، به اجتهاد روي آورده اند، انتقاد مي کند. به نظر مي رسد " اجتهاد" گرانيگاه اصلي نزاع ميان اخباري ها و اصولي ها است: «اخباري ها اجتهاد را رد مي کنند در حالي که اصولي ها آن را مي پذيرند.»(8) بحراني در بحرين زاده شد، و به سرتاسر شبه جزيره عربستان سفر کرد اما در جواني در نتیجه ی یک نزاع طايفه اي مجبور شد تا اين ناحيه را ترک کند. او نخست به ايران سفر کرد، سپس در نجف ساکن شد و در مدارس نجف به تحصيل پرداخت. او کتاب هاي زيادي در فقه و الاهيات نوشت. مشهورترين اثر او" الحدائق الناضره"(9)، اثري بيست و پنج جلدي در فروع فقه است. موضع بحراني در نزاع اخباري-اصولي تا حدودي مبهم است. برخي از منابعِ تذکره، او را اخباري توصيف کرده البته اخباري اي غير متعصب که قصد داشت تا تنش ميان دو گروه را کاهش دهد. منابع ديگر او را يک اخباري سابق توصيف کرده اند که پس از ناخشنودي از تند و تيزي جدال اخباريه، اخباري گري را به نفع راه ميانه اي ترک کرد. در هر دو دسته از منابع، به او به عنوان چهره اي مثبت نگريسته شده. بيشتر محتمل است که اين مساله انعکاسي از شيوه نويسندگان فرهنگ هاي تذکره در ادغام چهره هاي پردردسر اما مهم، در رويه جاري باشد تا آن که در صدد توضيح نظام فقهي او براي متفکران بعدي باشند.(10) تعاريف محققان غربي از نزاع اخباري-اصولي به نحو قابل ملاحظه اي با توصيف خود بحراني از آن متفاوت است. توصيف او از نقاط اختلاف دو گروه، در يکي از مقدماتي که بر حدائق نوشته است، يافت مي شود.
..................