فهرست مطالب
عنوان
ادراک محیطی
رویکرد رفتاری به فضا
ترسیم ذهنی تصاویر شهر
معنا و نشانه های شهری
نظم و تفاوت در فضای شهری
طراحی شهری چیست
طراحی شهری به مثابه مدیریت بصری یا مکانی
طراحی شهری به مثابه زیبایی شناسی ِ محیط شهری
طراحی شهری به ماثبه مدیریت اجتماعی یا مکانی
ادراک محیطی
ما به عنوان فرد، درباره ی جهان اجتماعی – مکانی پیرامون مان چه می دانیم؟ موور ( 1983 ) معتقد است که یافتن پاسخی برای این پرسش، یعنی یافتن محتوای بازنمودهای ادراکی مردم از محیط های کلان مقیاس شان، کاری ست ناممکن. در عوض، پیشنهاد او انی است کع توجه مان را به تفاوت های میان افراد و گروه های مردم به لحاظ دانش محیطی شان، معطوف کنیم. گذشته از تمام این ها، فرض اساس تحقیق درباره ی ادراک محیطی، این بوده است که افراد متفاوت، براساس پیشینه و تجربه شان تعبیر متفاوتی از محیط شان دارند. بنابراین فرض اساسی، هیچ محیطی قائم به ذات نیست، که محیط ساختی ذهنی ست، ( موور، 22: 1983 ) و انسان ها ماهیت محیط را نه مستقیماً بلکه با فرایند تفسیری پیچیده ای، درک می کنند.
به بیان موور، برخی از تصاویر بنیادی که به تصویر سازی های ادراکی و مفهوم پرداختن های زبان شناختی شهر اطلاعات می دهند، در این فرآیند تفسیری، نقشی بنیادی دارند. می توان در یک تقسیم بندی کلی، این ها را به کسانی که شهر را مقرّ فرصت و کنش متقابل می دانند و کسانی که شهر را مکان محرومیت و بیگانگی می دانند، تقسیم کرد.
مطالب مکتوب مجموعه مطالعاتی درباره ی تنوع شیوه هایی را که براساس آن ها، افراد با هم تفاوت دارند و تاثیر این تفاوت بر ادراک محیطی آنها را نشان می دهد. « به نظر می رسد که افراد نه تنها به لحاظ این که چه و چقدر می دانند بلکه به لحاظ چگونگی سازمان دهیِ آن چه می دانند هم متفاوت اند و با گذشت زمان در مراحل تکاملی واضح، تغییر می کنند » ( مرور، 28 1983 ) بدین ترتیب می توان تفاوت های فردی را در قومیت؛ سن، جنسیت، شیوه ی زندگی طول مدت سکونت در یک منطقه و روش جابجایی در شهر، یافت، که همگی بر شیوه ی دریافتِ محیط اثر می گذارند. برای مثال، پژوهش ها نشان داده اند که تصویر مردان از شهر، از اجزای بیشتری ساخته شده است، در حالی که تصویرذهنی زنان از نزدیک ترین محدوده ی پیرامونشان، دارای جزئیات بیشتر است و قلمروی بزرگتری نسبت به مردان را، به عنوان حدود خانه شان تعریف می کنند ( موور، 1983 ). بررسی دیگری درباره ی یک مجتمع مسکونی که ساکنان اش عمدتاً امریکایی های افریقایی تبار فقیر بودند، نشان داد که دید ساکنان درباره ی محیط شان بسیار محدود تر و بسته تر از دید جمعیت سفید پوستی که کنار آن ها زندگی می کردند، دریافتند که این نتیجه ی اضطرابی است که سیاهان از خروج از مناطق با امیختگی نژادی و ورود به محله های سفید پوست نشین دارند ( لَگوری و پیکین، 1981 )، ادراک محیطی بسته به شیوه ی جابجایی انسان تغییر می کند ( تصویر 3.1 ) پیاده روی بیشترین نزدیکی را به محیط دارد و بنابراین اجازه می دهد فرایند تفسیر و به خاطر آوردن، منجسم تر باشد. دوچرخه سواری و اتومبیل سواری پرتحرک در مراحل بعدی قرار دارند. در آخرین مرحله، که در آن هیچ تماس فعالی با محیط برقرار نمی شود، تجربه ی سرنشینان منفعل یک اتومبیل یا وسیله ی حمل و نقل عمومی ست. همان طور که مطالعات نشان داده است، این گروه اخیر، کمتر از همه قادرند مسیرهای شان را به خاطر بیاورند و نقشه ی منسجمی از نظام راه های شهری که از آن استفاده می کنند، در ذهن ترسیم کنند.
درباره ی رابطه ی میان کودکان و محیط شان ( واژه 1978 ) و شیوه ای که آن ها از محیط اطلاعات کسب می کنندف مطالعات گسترده ای انجام شده است تا ببینند که چگونه و به چه روش هایی انسان ها آگاهی محیطی شان را افزایش می دهند. گرچه برخی می گویند که سن، تاثیر قابل ملاحظه ای برآگاهی محیطی ندارد، اما دیدگاه های تاثیرگذار پیاژه درباره ی تکامل کودکان، بر این مبتنی است که رشد آنها با گذراندن مراحلی ست که طی آن توانایی های عقلانی شان به موازاتِ تحولات در رابطه آن ها با فضا تکامل می یابد. دقت ترسیم نقشه های ذهنی در افراد در مراحل متمایزی شکل می گیرد، از« کنش در فضا»، زمانی که قادرند در خود « روابط مکانی خودمحور » را احساس کنند؛ « دریافت کردن فضا با حس ها، زمانی که می توانند با « روابط مکانی عینی بر پایه ی اشیا » تا «دریافت کردن فضا با حس ها » زمانی که می توانند با « روابط مکانی عینی بر پایه ی اشیا » کار کنند؛ و در نهایت، تا « مفهوم اندیشی درباره ی فضا »، زمانی که روابط مکانی انتزاعی بر پایه ی مختصات » درک می شوند ) ( وَملی 19: 1988 )
رویکرد رفتاری به فضا
در اواخر دهه ی شصت، تحولی کلی، به عنوان جنبشی مخالف با روش های کمیتی پژوهش، به سوی رویکردی کوچک مقیاس، با جهت گیری بسیار فردی تر، به مطالعات شهری پدید آمد( هال، 1984 ). این رویکرد به رویکرد کمیتی حمله کرد، به این عنوان که ماشینی ست، کلّیت گراست، « غیرانسانی کننده » است، نمی تواند واقعیت را از ارزش جدا کند، و مکان و فضا را تا سرحد هندسه هایی انتزاعی تقلیل می دهد که در آن ها انسان « پیکره ی کم رنگی از سرمایه گذاری » ست ( لِی، در هربرت و توماس، 34: 1982 ). « جعبه ی سیاه » اکنون موضوع مطالعه می شود و نقش ارزش های انسانی فضا دوباره مُهرِ تایید می خورد. نظریه ی مکانیت، چیزی بیش از مجموعه معادلات سنجش هزینه و مسافت نیست. توصیه می کردند که فرضیات خشک اقتصادی و خردگرا، باید راه را برای فهمیدن این که چگونه اندیشه هاف تصاویر و دریافت و حالات روحی برکنش ورفتار تاثیر می گذارند، بازکنند ( موور، 1983 ). بحث این بودکه « محیط داخل سَر » مهم است زیرا « محیط ذهنی ست که بر رفتار تاثیر می گذارد ( راباپورت، 1980 ) ( تصویر 2و 3 ) رویکرد رفتاری روز به روز بیشتر چارچوب های گسترده ی پدیده شناسی به تعریف هوسِرل را پذیرفته است، که معتقد بود تنها با دانشی از برخورد ها و نیّات که برانگیزنده ی رفتار آدمی هستند می توان جهان را درک کرد. پیشنهادی دیگر، با برد کمتر، به نظریات و معتقداتی توجه می کنند که در پسِ کُنشِ انسان قرار دارند و بحث اش این است که رفتار را باید از طریق مغزِ « کننده ی عمل » در نقطه ای از زمان و مکان که روی می دهد، درک کرد. ( هربرت و توماس، 1982 ).
........
جهت سفارش اینجا کلیک کنید