آب بازی یکی از بهترین، اساسی ترین و لذت بخش ترین فعالیت کودکان است. آب جاذبه سحرآمیزی برای بچه ها دارد. بچه های خردسال ساعت ها وقت شان را صرف آب بازی می کنند و از بازی کردن خسته نمی شوند. به آسانی می توانند با آب بازی کنند، عروسک ها و ظرف های خود را در آن بشویند و یا آب را به هم بزنند، بپاشند و شلب شلب کنند. نیز آب را در دست خود نگه دارند، با آب و صابون حباب درست کنند و ظروف مختلف را از آب پر و خالی نمایند.

آب بازی باعث تسکین عصبانیت های کودک شده و کودک از طریق آب بازی از ناراحتی ها، فشارها و تنش ها رهایی یافته و احساس آرامش می کند.

چون کودکان آب بازی را بسیار دوست دارند، از این راه می توان مطالب و مفاهیم زیادی را به آنان آموخت و موجبات رشد مهارت ها و توانایی های مختلف آنها را فراهم ساخت از جمله رشد خلاقیت، پرورش حواس پنجگانه، افزایش یادگیری واژه ها(1) و ...

آب بازی کمک می کند بچه ها افکار خلاق شان را رشد بدهند، آب جذابیت بسیار برای کودکان دارد. آنان ساعت ها وقت شان را صرف آب بازی می کنند، در یک لگن کف آلود آب را می پاشند، حباب درست کرده و می ترکانند، اسفنج (ابر) را فشار می دهند، اشیایی را که روی آب می مانند، زیر آب فرو برده و آنان را رها می کنند (اشیای چوبی و پلاستیکی) ریختن آب به طریق باران، و سرگرمی های مختلف با آب زمینه رشد و خلاقیت را فراهم می آورد.

والدین و یا مربیان می توانند به وسیله بازی های گوناگون که برای کودکان ایجاد می کنند و با پرسش های مختلف اندیشه خلاق را در کودکان پرورش دهند.

ـ آیا می توانید یک آبپاش برای گیاهان بسازید؟

ـ چیزهایی را که می توانید از آنها آب بگیرید نام ببرید.

ـ آیا می توانیم باران را جمع آوری کنیم، چطور؟

ـ چطور باران در آسمان شکل می گیرد؟

ـ بعضی چیزها را که می شود با آب پخت، نام ببرید.

ـ چه چیزهایی در آب شناورند و چه چیزهایی زیر آب می روند؟(2)

وان و یا ظرفی بزرگ و پر آب به اندازه ای که موجب صدمه و خفگی کودک نشود در اختیار وی می گذاریم. کودک می تواند آب را به اطراف بپاشد و به هم بزند. اگر صابون به آن اضافه کنیم می توانند با آب و صابون کف درست کنند و ساعت ها مشغول بازی و کسب لذت شوند. همان طور که از کشیدن یک منظره زیبا یا ساختمان و ... احساس لذت می کنند، از آب بازی هم لذت می برند.(3)

ـ قدری صابون به بدن کودک بمالید و به جای آنکه فورا با آب بشویید در باره آن با او صحبت کنید: «اوه خیلی لیز است.» نشان دهید چگونه اسباب بازی پلاستیکی از دستش لیز می خورد زیرا صابون لیز است. صابون را به دست هایتان بمالید تا کف درست شود، قدری از آن را کف دست کودک قرار دهید و به او نشان دهید چگونه آن را فوت کند، قدری از آن را هم روی آب قرار دهید و به او نشان دهید چگونه حباب ها روی آب شناور می شوند.

به او نشان دهید وقتی یکی از شیرها را باز می کنید آب گرم می آید، بگذارید آب داغ را حس کند اما نه آنقدر داغ که موجب صدمه شود، نیز بداند از شیر دیگر آب سرد می آید، به همین طریق مفهوم سرد و گرم را به طور عملی به کودک آموزش دهید.

هر بار اشیای گوناگونی به کودک بدهید که آن را داخل آب قرار داده، ببیند آیا فرو می رود یا روی آب شناور می ماند و در باره آن صحبت کنید: «چه اتفاقی می افتد»، «اوه نگاه کن روی آب ایستاده، شنا می کند.»،«نگاه کن، آن یکی پایین رفت، زیر آب!»(4)

2ـ دو ظرف هم حجم با شکل ظاهری متفاوت انتخاب کنید. یکی از ظرف ها را پر از آب کنید و آب آن را در ظرف دیگر بریزید تا کودکان متوجه حجم یکسان دو ظرف بشوند.می توانید آب ظرف ها را به نوبت در یک ظرف پیچ دار بریزید تا آنان، مسئله حجم یکسان را بهتر درک کنند.

3ـ چند تکه یخ در یک کاسه بریزید تا کودکان آب شدن تدریجی یخ و کوچک شدن آن را ببینند.(5)

4ـ به هر بچه یک بطری شیر نوزاد بدهید، به آنها بگویید شیشه ها را تا نصف آب کنند، آنگاه باقی مانده را از روغن مایع و چند قطره رنگ خوراکی پر کنند، سر شیشه را محکم ببندید و بگذارید بچه ها شیشه ها را تکان بدهند و ببینند که آیا آب با روغن مخلوط می شود یا خیر، وقتی کودکان این بازی را انجام بدهند پی به خاصیت آب و روغن خواهند برد.

5ـ ماهی تابه را تا نصف آب کنید، قطره چکان های بزرگ، متوسط و کوچک و یا بطری های شامپو بچه، مایع ظرفشویی و یا سِرُم های کوچک را تمیز کرده، سر بطری ها را باز کرده و در داخل ماهی تابه آب نگه می داریم تا پر آب شود، سپس با دو دست به بدنه بطری فشار وارد آورده تا آب با فشار بیرون آید، کودکان ضمن اینکه از این کار لذت می برند، به مفاهیمی همچون حجم، اندازه، فشار، قطره و چکه پی خواهند برد.

6ـ کودکان از بازی کردن با آبپاش که بر سر آن شیلنگ وصل شده و آب با فشار بیرون می آید، لذت می برند. کودکان وقتی انگشتان شان را روی آبپاش می گذارند، پی به مفاهیمی می برند. آنها می فهمند فشار باعث می شود آب از لوله بیرون بجهد، نیز با پاشیدن آب به هوا باران درست می کنند، از صداهای مختلفی که از برخورد اشیا با آب ایجاد می شود، لذت برده و تجربه جدیدی کسب می کنند.(6)

کودکان در اثر تجربه با آب بازی یاد می گیرند برخی اشیا در آب فرو می روند و بعضی روی آب می مانند، یا بعضی اجسام مانند اسفنج، پارچه و کاغذ آب را به خود جذب می کنند و برخی هر قدر در آب بمانند آب را به خود جذب نمی کنند مانند پلاستیک.نیز می فهمند آب را در هر ظرفی بریزیم به همان شکل در می آید، آب رنگ ندارد، رنگ ظرف به هر رنگی که باشد آب نیز به همان رنگ به نظر می رسد. حجم های مختلف را از راه ظرف های گوناگون که پر از آب هستند

می توانید به کودکان یاد دهید. بعضی از اجسام در آب حل می شوند مانند شکر، قند و نمک، برخی در آب حل نمی شوند مانند روغن.چنان که با منابع آب مثل چشمه، قنات، چاه عمیق، رود، دریا و باران آشنا می شوند.(7)

کودکان عاشق آب بازی هستند. از آب بازی خسته نمی شوند. با آب بازی

تنش های خود را کاهش داده و آرامش می یابند. آب بازی به آنها احساس قدرت می دهد، کنجکاوی آنان برانگیخته شده و از نظر عاطفی ارضاکننده است، زیرا آب به آنان اجازه می دهد شلوغ کاری کنند مثلاً شلب شلب کردن و دست و پا زدن در آب، قطره قطره ریختن آب، تکان دادن آب با انگشتان دست ها و پاها. همگی این حرکات در افزایش تجارب کودک نقش مهمی دارند.

در آب بازی دختری عروسکش را تمیز کرده و خوشحال می شود. پسری که دارای حالت های ترس و نفرت است برای به دست آوردن آرامش، پشت سر هم آب را در پنجه خود می فشارد و ... کودکان نیاز فراوان به آب بازی دارند، آنان دوست دارند پیوسته با آب آزمایش هایی را انجام دهند و به طور کامل ارضا شوند.(8)

زبان جزئی از وجود هر شخص به حساب می آید. برای اینکه خردسال بتواند در جامعه نقش مؤثری داشته باشد، باید بتواند معانی مشترک کلمات و ساخت زبان را درک کند تا نیاز گفتمانی خود را برآورد.