مشخصات و اعمال یک سلول عصبی:

یک سلول عصبی که به آن نورون نیز گفته می شود کار دریافت و پاسخ به محرک های مختلف را دارد. اما این سلول خود از چندین قسمت تشکیل شده است که در ذیل مشاهده می کنید:

الف: soma یا جسم سلولی مرکز متابولیک سلول می باشد و شامل هسته است.

ب: هسته: هر سلول عصبی دارای یک هسته است که در جسم سلولی قرار دارد.

ج: دندریت: قسمتی از سلول عصبی که کار ورود اطلاعات به داخل سلول را دارد بر عهده آن است.

د: اکسون. به عنوان خارج کننده اطلاعات از جسم سلولی(soma ) محسوب می شوند. به این صورت که اطلاعات به طور سیگنال های عصبی از جسم سلولی در طول اکسون حرکت می کنند و اطلاعات خود را به axon terminal می رسانند. طول اکسون می تواند تا یک متر نیز باشد.

هـ: ترمینال اکسون(axon terminal): به قسمت انتهایی اکسون گفته می شود که دارای ویزیکول هایی است که در آن ها نوروترانسمیترهای مختلف وجود دارد. نوروترانسمیترها موادی هستند که در موقعی که پتانسیل عمل به سلول عصبی می رسد آزاد می شوند که در ادامه بیشتر به آن ها می پردازیم.

محل تبادل اطلاعات از اکسون یک نورون به دندریت نورون دیگر سیناپس نامیده می شود. به خاطر داشته باشید که تبادل اطلاعات سلول های عصبی به هم از طریق این قسمت هاست. در سیناپس سیگنال الکتریکی تبدیل به سیگنال شیمیایی (نوروترانسمیترها) می شود. این نوروترانسمیترها به شکاف سیناپسی (فاصله کوچک بین دندریت و اکسون) ریخته می شوند و به دندریت سلول مجاور می رسد و این انتقال ادامه پیدا می کند.

وقتی نورون توسط یک محرک تحریک می شود این پیام توسط دندریت ها که به صورت شاخه شاخه هستند دریافت می شود. این پیام توسط دندریت به جسم سلولی یا soma مخابره می شود. هسته پاسخ مناسب را به اکسونها می دهد. این پاسخ به صورت یک پالس الکتریکی بوده که توسط کانال های سدیم و پتاسیم ایجاد می شود( پمپ سدیم).این پالس به انتهای اکسون می رسد. نورون ها، اصلی‌ترین سلول‌های عصبی هستند. این سلولها وظیفه انتقال اطلاعات عصبی را بر عهده دارند. نورونها از طریق زائده‌هایی بنام دندریت اطلاعات را دریافت کرده و از طریق زائده‌های دیگری بنام آکسون اطلاعات را به سلول بعدی منتقل می‌کنند. جسم سلولی نورون‌ها، پریکاریون نام دارد.این یاخته‌ها در فاز G۰ قرار دارند و تقسیم نمی‌شوند.

دارای قسمت‌هایی بروی رشته‌ها (دندریت و آکسون) است که غلاف میلین نام دارد و جنس پروتئین و فسفولیپید است. نکته: قسمت‌هایی که غلاف میلین وجود ندارد گره‌های رانویه نامیده می‌شوند. در رشته‌های میلین دار پیام عصبی بسیار سریع تر منتقل می‌شود. (به صورت جهشی)دستگاه عصبی انسان دارای بیش از ۱۰۰ میلیارد نورون است. سیگنال‌های ورودی از طریق سیناپس‌ها وارد نورون می‌شوند. این سیناپس‌ها عمدتا روی دندریت‌ها قرار دارند، ولی بر روی جسم سلولی نورون نیز وجود دارند. در انواعی از نورون‌ها، ممکن است تا ۲۰۰ هزار عدد از این ارتباط‌های سیناپسی از رشته‌های ورودی وجود داشته باشند.

1.یک قطبی: دندریت و آکسون آنها از یک نقطه جسم سلولی خارج می‌شود.

2.دو قطبی: دندریت و آکسون آنها از دو نقطه جسم سلولی خارج می‌شود

3.چند قطبی: دندریت و آکسون آنها از چند نقطه جسم سلولی خارج می‌شود.