بررسی عوامل موثر بر پدیده کودکان خیابانی روش تحقیق

امروزه بعلت آسیب های اجتماعی از جمله اعتیاد ، طلاق ، بی سرپرستی و بدسرپرستی ، کودکان از خانه های خود فرار کرده و به شهرهای بزرگ می روند این کودکان معمولاً به کارهای پست مثل دست فروشی ، واکسی ، گل فروشی و غیره مشغول می شوند . در بعضی مواقع این کودکان مورد سوء استفاده های جنسی و همچنین توسط افراد سودجو واسطه فروش مواد مخدر می گردند. این کودکان را به چند گروه تقسیم می کنند:

۱-کودکانی که در خیابانها زندگی می کنند واولین نگرانی آنها زنده ماندن و داشتن سرپناه است.

۲-کودکانی که از خانواده جدا شده اند و موقتاً در مأمنی مانند خانه های متروک و پناهگاهها زندگی می کنند.

۳-کودکانی که تماس با خانواده خود را حفظ می کنند ولی بعلت فقر ، پرجمعیت بودن خانواده یا سوء‌استفاده جسمی و جنسی از آنان در خانواده بعضی از شب ها یا اکثر ساعات روز را در خیابانها به سر می برند.

۴-کودکانی که در مراکز ویژه نگهداری می شوند.

طبق برآورد یونیسف در ایران ۹۰٪ کودکان دارای پدر یا مادر هستند و در خانواده های پرجمعیت زندگی می کند و در تهران ۸۰٪ این افراد مهاجر هستند و ۹۸٪ آنها مذکر هستند .

برابر برآورد سازمان جهانی «دفاع از حقوق بشر»، در حدود 100 میلیون کودک در سراسر جهان در خیابان کار و زندگی می کنند. آن ها برای زنده ماندن به کارهای گوناگون از جمله: گدایی، فروشندگی ( سیگار، میوه، گل و روزنامه و ...) بزه کاری و تن فروشی مشغول هستند. بخشی از آن ها با خانواده های شان ارتباط دارند و بخش دیگر یا از خانه فرار کرده اند و یا این که توسط خانواده به دلیل مشکلات مالی رها شده اند. این کودکان در پارک ها، خرابه ها و یا زیر پل ها می خوابند. تعداد زیادی از آن ها به مواد مخدر معتاد هستند و گاهی از موادی استفاده می¬کنند که به آن ها آسیب های مغزی ماندگار وارد می کند. برابر کنوانسیون جهانی حقوق کودک، تمامی کشورهایی که آن را امضا کرده اند، وظیفه دارند سلامت فیزیکی، روانی، اخلاقی و اجتماعی کودکان را تضمین کنند.

موضوع کودکان خیابانی کم و بیش در همه جوامع مطرح می باشد و کشورهای مختلف اقدامات مختلفی را در این زمینه انجام داده اند . بعضی این کودکان را در مراکزی نگهداری می کنند و گروهی معتقدند که این کودکان را به خانواده ها بسپارند و بعضی نیز بر این عقیده می باشند که حتی الامکان این کودکان به خانواده های خود بازگردانده شوند.. در ایران بعلت تعدد مراکز تصمیم گیری هنوز برنامه مدونی برای ساماندهی این کودکان وجود ندارد . اما به گفته کارشناسان بهترین روش برای ساماندهی این کودکان مراکز خیریه می باشند که تحت نظارت سازمان بهزیستی می توانند در این مورد راهگشا باشند و مهمترین کار در این رابطه با وجود درصد بالای مهاجرت در این کودکان می توان از همان ابتدا در پایانه های مسافربری اینگونه کودکان را جمع آوری کرده و در اسرع وقت به خانواده ها بازگرداند و در صورت فقر مالی با پشتیبانی مراکز تأمین اجتماعی درصد زیادی از مشکلات این کودکان را حل کرد تا این کودکان بتوانند در آغوش خانواده پرورش یابند ودچار معضلات بعدی که در ابرشهر تهران در پیش رو دارند مواجه نگردند و همچنین با وضع قوانین بهتر در زمینه فرزند خواندگی می توان تعدادی از این کودکان را که هیچ سرپرستی ندارند به خانواده هایی که خواهان فرزند هستند واگذار کرد و در نهایت باید یک مرکز واحد متولی ساماندهی این کودکان بشود .

در سال ۱۳۸۲ بنا به اظهار وزیر اموزش و پرورش ۳۵۰۰۰۰ دانش اموز ترک تحصیل کرده و تعداد ۱۵۰۰۰۰ نفر فرصت ثبت نام پیدا نکرده و از تحصیل بازمانده اند. بدون تردید تعداد زیادی از این افراد کودکان کار و خیابان را تشکیل می دهند. براساس اظهارات مسئولان رسمی دوازده میلیون نفر در فقر مطلق به سر می برند. طبیتا تعدادی از این افراد کودکانی هستند که به کودکان کار وخیابان می پیوندند. با توجه به این امارها پدیده کودکان کار و خیابان در جامعه ما رو به توجه کافی دارند.کودکان اسیب پذیرند و قادر به دفاع از خود نیستند و نیاز به حمایت و کمک بزرگسالان دارند کودکان خیابانی به علت شراط خاص زندگی خود اسیب پذیری بیشتری دارند. آثار زیانبار این آسیب ها تنها به دوران کودکی منحصر نمی شود و تا بزرگسالی نیز ادامه می یابد و جامعه را از وجود انسانهای کار امد و شایسته محروم می سازد( ملکی، 1385،ص3 ).

كودكان خياباني آينده اي مبهم و نامطلوب دارند و بخش بزرگي از جمعيت شهري را بسوي تباهي سوق مي-دهند. در سطح دنيا پديده كودكان خياباني يكي از بارزترين برآيند سوء رفتار و نبود پايگاه سالم اجتماعي و عدم رعايت و تأمين نيازهاي اوليه كودكان است. اين پديده نوظهور نبوده و در همه جوامعي كه به نوعي با آسيب ها و ناهنجاري ها دست به گريبان بوده اند بروز نموده و در بعضي كشورها با برنامه ريزي متوليان امور رو به افول نهاده و وضعيت نابسامان به وجود آمده بهبود بخشيده شده و در برخي كشورها بخصوص كشورهاي در حال توسعه و جهان سوم سير صعودي داشته و در مواردي نيز غيرقابل كنترل گرديده است. در بسياري از كشورها پديده شوم تبهكاري و اعمال مجرمانه جنايي با بهره كشي و تربيت ناصحيح اين گروه از كودكان انجام مي گيرد، علل و سبب شناسي اين پديده را مي توان در مجموع عوامل متعددي ذكر نمود وليكن نمي توان اين حقيقت را فراموش كرد كه كودك خياباني از ساختار خانوادگي مناسبي بهره¬مند نيست( هزارجریبی و آستین افشان، 1386،ص157 ).

کودکی دوران حساس رشد و پرورش انسان است و توجه به این سالهای مهم و فراهم ساختن امکانات مناسب به منظور ایجاد زندگی بهتر برای کودکان از وظایف اساسی ماست. طبیتا چنین کودکانی امکان رشد و پیشرفت خود و جامعه را بیشتر فراهم می سازند. براین اساس انجام پژوهش حاضر و پژوهش های مشابه ذر این زمینه ضروری می باشد( ملکی، 1385،ص3 ).

هدف اصلی : هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی عوامل موثر درافزایش کودکان خیابانی می باشد.

1)بررسی تاثیر عوامل اقتصادی درافزایش کودکان خیابانی

2)بررسی تاثیر عوامل فرهنگی و اجتماعی درافزایش کودکان خیابانی

3)بررسی تاثیر عوامل خانوادگی درافزایش کودکان خیابانی

4)بررسی تاثیر عوامل عوامل فردي یا زیستی ـ روانی درافزایش کودکان خیابانی

1)عوامل اقتصادی چه تاثیری درافزایش کودکان خیابانی دارد؟

2)عوامل فرهنگی و اجتماعی چه تاثیری درافزایش کودکان خیابانی دارد؟

3)عوامل خانوادگی چه تاثیری درافزایش کودکان خیابانی دارد؟

4)عوامل عوامل فردي یا زیستی ـ روانی چه تاثیری درافزایش کودکان خیابانی دارد؟

1)بین عوامل اقتصادی وافزایش کودکان خیابانی رابطه معنادار وجود دارد.

2)بین عوامل فرهنگی و اجتماعی وافزایش کودکان خیابانی رابطه معنادار وجود دارد.

3)بین عوامل خانوادگی وافزایش کودکان خیابانی رابطه معنادار وجود دارد.