ارزیابی فضای عمومی شهر رشت و طراحی شهری برای معلولین

ارزیابی فضاهای عمومی با توجه به نیازهای معلولین و برنامه ریزی جهت آن، یکی از ضروریات هر جامعه بخصوص جامعه ما که بعد از جنگ تحمیلی با جمع کثیری از جانبازان و معلولین مواجه است می باشد. مناسب سازی فضاهای شهری و بهبود قابلیت دسترسی و تحرک افراد دارای معلولیت در کاهش فقر بسیار مهم می نماید. تمامی افراد معلول در کشورهای در حال توسعه جهان بویژه کشور ما، از میزان بالای شیوع فقر و عدم دسترسی به فرصت های برابر اجتماعی و اقتصادی و بالتبع آن نامناسب بودن فضاهای شهری رنج می برند. تلاش برای کاهش فقر معلولین، از طریق بهبود قابلیت دسترسی با تمرکز بر روی مناسب سازی فضاهای عمومی شهری بویژه ترافیک و حمل و نقل عمومی شهری امکان پذیر می باشد. بنابراین، نیازهای اساسی معلولین و جانبازان از جمله تحرک، دسترسی به فضاهای شهری و نیازهای حسی و حرکتی آنان نباید در فضاهای شهری نادیده گرفته شوند.

دنیای امروز که در طول قرون متمادی از اصل و نهاد طبیعی خود بدور افتاده و غرق در مصنوعات دست بشر شده، دنیایی است که برای اکثریت انسان های سالم ساخته شده است، حال آنکه ما معتقد به تساوی حقوق انسان ها در تمامی زمینه ها می باشیم. تحولات اجتماعی و فرهنگی جامعه در یکی دو دهه اخیر سبب شده که اشخاص معلول به میزان قابل توجهی در جامعه جذب شوند، اما وجود برخی موانع به ویژه در عرصه ی برنامه ریزی شهری و شهرسازی بسیاری از فضاهای شهری فاقد شرایط لازم برای حضور این قشر در جامعه است. از عناصر مهمی که می تواند اشخاص معلول را به جامعه برگرداند، بهبود ترافیک شهری و بالتبع آن مناسب سازی فضاهای شهری می باشند که با برنامه ریزی صحیح، می توان این قشر را از منزوی شدن بازداشت و از حضور فعال و مشارکت آنان در فعالیت های اجتماعی – اقتصادی بهره جست.

اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال ۱۹۲۴ با توجه به دربرگیری و شمول آن بر همه انسان ها، دامنه نگاه انسانی به افراد دارای معلولیت را گسترش داد. سازمان ملل متحد قوانین فرصت های برابر برای افراد دارای معلولیت را در سال 1994 تصویب کرد، که در آن، ارائه چارچوب های بین المللی توسط مدافعان حقوق بشر و قانونگذاران برای حل مسائل ناتوانان و معلولین به کار گرفته شد و دستورالعمل هایی را برای هدایت برنامه-های مربوط به دسترسی برابر برای همه ارائه شده است. مؤسسه های خیریه و وام دهنده مانند بانک توسعه و بانک جهانی، در پیشرفت و توسعه حل مسائل و مشکلات مربوط به معلولین و ناتوانان و مطرح کردن سیاست های مربوط به سیستم حمل و نقل و به ویژه پروژه های مختلف شهری نقش قابل توجهی داشته اند. این روند و فرآیند توسط سازمان هایی از جمله در بریتانیا و سوئد ادامه یافت( جلیلیان، 1390،ص3 ).

هدف اصلی : ارزیابی فضای عمومی شهري وطراحی شهری برای معلولین در شهر رشت

1 ـ بررسی فضای عمومی شهری رشت از نظر نحوه طراحی متناسب با نیاز معلولین

2 ـ ارزیابی ویژگیهای طراحی شهری برای معلولین بر اساس شاخص کالبدی ( مکانی)فضای عمومی شهری

3 ـ ارزیابی ویژگیهای طراحی شهری برای معلولین بر اساس شاخص کارکردی( عملکردی )فضای عمومی شهری

4 ـ ارزیابی ویژگیهای طراحی شهری برای معلولین بر اساس شاخص محیطی ـ رفتاری ( ذهنی )فضای عمومی شهری

سوال اصلی: فضای شهری رشت از نظر نحوه طراحی متناسب با نیاز معلولین، دارای چه ویژگیهایی است؟

1ـ طراحی فضای عمومی شهری رشت برای معلولین بر اساس شاخص کالبدی ( مکانی) ، دارای چه ویژگیهایی است؟

2 ـ طراحی فضای عمومی شهری رشت برای معلولین بر اساس شاخص کارکردی( عملکردی ) ، دارای چه ویژگیهایی است؟

3 ـ طراحی فضای عمومی شهری رشت برای معلولین بر اساس شاخص محیطی ـ رفتاری ( ذهنی ) ، دارای چه ویژگیهایی است؟

فرضیه اصلی: وضع موجود فضای عمومی شهر رشت با توجه به نیاز معلولین و جانبازان مناسب نمی باشد.