«ارتباطات که از شئون اجتماعی بودن انسان است، قهرا از آغاز پیدایش انسان وجود داشته است ولی مطالعات مربوط به این قضیه از عصر بسیار کمتری برخوردار است، تا قبل از اختراع چاپ، مطالعات مربوط به این امر در حد کار ضمنی و جانبی و توجه به محتوای ارتباطی بوده است ولی بعد از اختراع صنعت چاپ رفته رفته دیگر جوانب مربوط به علم ارتباطات، مانند ابزارهای ارتباطی و مخاطبان هم مورد توجه و بررسی قرار گرفت» (خندان؛ 1374، 327).
علم ارتباطات «Science Communication» در مجموع شامل علومی است که سه حوزه معرفتی را مورد کنکاش قرار میدهد: 1. حوزه معرفتی محتوای پیام؛ 2. حوزه معرفتی ابزار و وسایل انتقال دهنده پیام؛ 3. حوزه گیرنده و مخاطب پیام. در واقع علم ارتباطات علمی وابسته به چندین علم پایه میباشد که در بستر این علوم رویش میکند. علومی چون جامعهشناسی، روانشناسی، اقتصاد و سیاست قسمت نرمافزاری ارتباطات را تشکیل میدهند ولی علومی چون صنعت چاپ، الکترونیک و انفورماتیک بخش سختافزاری آن را میسازند. در نتیجه پیشرفت و نظریهپردازی در هر کدام از علوم پایه موجب تکامل علم ارتباطات خواهد شد.
گسترش ابعاد ارتباطات در جهان معاصر و پیامدهای آن، موجب طرح سؤالها و فرضیههای جدید و فراهم آمدن زمینههای جدید مطالعاتی و تحقیقاتی و نهایتا پیشرفت و کمال بیشتر دانش ارتباطات گردیده است. از سوی دیگر، پیشرفت این دانش و دستاوردهای جدید آن موجب گشوده شدن افقهای جدید در زمینههای علمی و اجرایی و پیچیدهتر شدن فعالیتهای ارتباطی شده است. به عبارت دیگر ارتباطات در جوامع بشری سرعت تبدیل شدن سؤال به جواب را کم کرده و بسیاری از محصولات به علوم تبدیل شده است ولی به تبع آن، خود باعث ایجاد سؤالات فراوانی شده است و همین امر حرکت و تکامل را به دنبال دارد.
شاید یکی از مشکلترین ومهمترین وظایف یک نظام اسلامی تولید یک دانش ارتباطات کارآمد اسلامی باشد تا بتواند جوابگوی احتیاجات معاصر قرار گیرد. و اکثر مصائب ما هم از همین نقطه ضعف است.« قدرت تبلیغاتی ما بسیار ضعیف است و میدانید که امروز جهان روی تبلیغات میچرخد.» (امام خمینی، 1361) برای شروع به کار چند راه حل کلی ارائه میگردد.
1- از آنجا که دانش ارتباطات علمی تغذیه کننده است و از چندین علم دیگر استفاده میکند بایستی برای تولید چنین دانشی ، علومی چون روانشناسی اسلامی،جامعه شناسی اسلامی، فلسفه وکلام اسلامی و سایر علوم بصورت کارامد وقدرتمند وهمه جانبه، تولید وتقویت شوند (ایجاد علوم مادر)
2- اطلاع ازمطالعات وتحقیقات دانشمندان در دیگر کشورها و بطور مشخص دیار غرب پیرامون علوم انسانی و ارتباطات میتواند افقهای تازهای را بر روی ما بگشاید و از دوباره کاریهای محققان اسلامی جلوگیری کند (استفاده از تجربیات مثبت و منفی دیگران)
3- آشتی دادن تعارضات ظاهری عقل و وحی در علوم اسلامی شرط اصلی تحقیقات است، زیرا تمام این انحرافات حاصل وهم تعارض عقل ودین می باشد در این صورت ارتباط خادمانه علم از ثروت جدا شده وبه دین و فرهنگ پیوند میخورد و این آغاز مسئولیت پذیری علم میباشد.(آشتی دادن دو حوزه معرفتی)
رسانه جزئی از موضوعات مورد تحقق در علوم ارتباطات می باشد. رسانه وسیله و ابزار رساندن پیام میباشد که ابتداییترین آن ایماء و اشاره و تغییر رنگ چهره و سر وصداهای غیر کلامی است. تا عصر حاضر که پیچیده ترین ابزار در خدمت رساندن پیام قرار میگیرد. اما پیچیدگی ابزار رسانهای به معنای عمق محتوایی پیام نیست بلکه پیشرفت و تکنولوژی رسانه در بسیاری مواقع حجاب و مانعی میشود برای پیامهای عمق دار به همین دلیل باید در دو حوزه معرفتی (پیام شناسی و رسانه شناسی) تحقیقات گسترده ای صورت گیرد.
با توجه به شتاب تکنولوژی ممکن است ابزارهای پیچیدهتری برای انتقال پیام تولید شود که هر کدام کارآیی مخصوصی داشته باشند مثل اتاقهای مجازی که با ایجاد تصاویر مجازی و نزدیک به واقعیت مورد استفاده آموزشی و تفریحی قرار میگیرند یا سینماهای سه بعدی که هیجان تماشاگران را به حداکثر میرساند.