

بلاک واحد رد و بدل کردن اطلاعات بین حافظه جانبی و حافظه اصلی توسط سیستم فایل است. البته در یک عمل I/O ممکن است چندین بلوک یکباره خوانده یا نوشته شوند. از نظر برنامه پردازشگر، فایل مجموعهای از رکوردها با ساختار مشخص است ولی از نظر سیستم فایل، یک فایل از تعدادی بلاک تشکیل یافته است.
فعالیتهایی كه برای تحلیل و سازماندهی مدارك و منابع صورت میگیرد ذخیره اطلاعات
تلاشهایی كه برای یافتن یك یا چند مدرك از میان انبوه مدارك ذخیره شده انجام میشود بازیابی اطلاعات
نظامهایی كه این جریانها در آنها روی میدهد نظامهای ذخیره و بازیابی اطلاعات
قبل از 1940: نظام بازیابی دستی محض بود
نمایه ها و فهرست ها به شکل چاپی
ویژگی: پیش همارا-غیر قابل دستکاری و تک بعدی
1940: مهمترین پیشرفت در تاریخچه بازیابی اطلاعات یعنی ابداع نظامهای بازیابی كه پسهمارا و قابل دستكاری هستند روی داد. برگههای منگنهای
1950: اشكال اولیه خودكارسازی نمایهسازی پسهمارا توسط نظامهای دادهپردازی برگه منگنه پدید آمد
1960: دوران بازیابی رایانهای به شیوه گسسته، پردازش دستهای و نواری
در سالهای 1970: با توسعه سختافزارها و نرمافزارهای رایانهای، امكان انجام جستوجوهای پیوسته یا تعاملی فراهم آمد.
ویژگی: علاوه بر افزایش سرعت، امكان دریافت بازخورد جستوجو در روند جستوجو و، در صورت لزوم، تغییر و اصلاح آن را به استفاده كننده میدادند.
مهمترین مزیت بازیابی پیوسته امكان دسترسی از راه دور بود.
سالهای 1980: توسعه و گسترش ذخیره و بازیابی اطلاعات به شكل متن كامل
واردكردن متون در رایانه و جستوجوی آزاد بر روی آن متون
علت نیازبه استانداردها در تبادل و بازیابی اطلاعات
اتصال داخلی و متقابل و عملکرد متقابل یک کاربر را قادر می سازد که به جای صدها رابط کاربر سیستم های نرم افزاری و سخت افزاری ناسازگار یک رابط کاربر واحد را مورد استفاده قرار دهد
رشد شبکه ها کتابداران را به تلاش در پیدا کردن راه های دستیابی و استفاده از اطلاعات می اندازد
یک استاندارد ابزاری دقیق و عملی برای برقراری ارتباط بین کامپیوترهاست
ایجاد مدل های جدیدی برای همکاری بین کتابخانه ها نه تنها برای موادچاپی ، بلکه دستیابی جهانی به اطلاعات با قابلیت عملکر د متقابل
مسئله عصر شبکه ها را بدون گسترش استانداردها قابل حل نمی باشد.
استاندارد Z39 . 50 ، نام یک استاندارد ملی و توافق نامه ای برای بازیابی اطلاعات از سیستم های مختلف کامپیوتری است که درتبادل و بازیافت انواع مختلف اطلاعات نظیرمتن، تصویر و چند رسانه ای ها دریک محیط شبکه ناهمگن به کاربرده می شود
پروتکلی است برای بازیابی اطلاعات
(پروتکل:مجموعه قوانینی که فرمت و رابطه داده ها را طی رابطه مشخص می کند. )
اولین ویرایش Z39.50 در سال 1992 به تأیید رسید.
یك نسخه بینالمللی Z39.50 به نام «استاندارد جستجو و بازیابی» از سوی سازمان جهانی استانداردها[1] در سال 1993 مورد تأیید قرار گرفت.
در سال 1995 آخرین ویرایش این استاندارد است كه به عنوان استاندارد جهانی بازیابی اطلاعات جایگزین استاندارد جستجو و بازیابی گردید.
ویرایش 1992 این استاندارد بر كاركردهای كتابخانه از قبیل جستجوی پایگاه، فهرستنویس و امانت بین كتابخانهای (كه از ساختار پیشینههای كتابشناختی مارك برخوردار بودند) متمركز بود.
ویرایش سوم Z39.50 مربوط به سال 1995 كاركردهای دیگری را نیز شامل میشد كه اطلاعات غیر كتابشناختی نظیر مدارك تمام متن و تصاویر را پوشش میدادند. این استاندارد همچنین در حال پرداختن به كاركردهایی است كه جزو ملزومات نظامهای اطلاعرسانی از قبیل مقادیر رتبهبندی میباشد.
شروع نسل چهارم کامپیوترها و استفاده از ریز پردازنده ها در آن ها منجر به پیدایش سیستم های مشتری/ خدمتگذار شد.استاندارد Z39.50 با بهره گیری از روش سرویس دهنده/ مشتری طراحی شده است
هدف اصلی آن فائق آمدن بر مشكلات ناشی از ناسازگاریهای سیستمی كه هنگام جستجوی چند پایگاه پدید میآیند، میباشد (نظیر رابطهای كاربر، زبان دستوری و كاركردهای بنیادی جستجو).
هنگام ارتباط میان رایانه مبدأ و رایانه مقصد از محاورهای استفاده میشود كه همان استاندارد Z39.50 است. این استاندارد نه تنها پیامهایی كه باید میان مبدأ و مقصد مبادله شود، بلكه ساختار و معنای عبارت جستجو، زنجیره مبادله پیام و سازوكار بازیابی پیشینهها را نیز استاندارد میكند.
عدم استفاده از برخی سرویسهای جدید که در ویرایش 1995 وجود دارد.
قابلیت کـاوش ضعیف : کلیه عملگـرهای بـولی در پــردازش جـستجـوهای انجام شده فعـال نیستند. همچنین سرویس دهنده Z39 . 50 قادر به بازگشت به اسناد قبلی نیست.
عـدم وجود جزئیات موضوعات بحث شده که به عنوان عمـده ترین ضعف این استانـدارد خوانده می شود و همان عدم امکان دسترسی به جزئیات مورد نظر است.
هدف اصلى این طرح گسترش یك خدمت جستجو و بازیابى استاندارد به منظور تولید كاربردهاى با ارزش افزوده مانند "درگاه دانش پژوهان" است كه دسترسى یكپارچه به انواع منابع شبكهای را باعث مىگردد
نسل بعدى Z39.50یك خدمت جدید وبى را كه داراى تركیبى از ویژگی هاى خدمات جستجو و نمایش پروتكل Z39.50است، تعریف مىكند.
به تعداد رکوردهای موجود در هر بلاک ضریب بلاک بندی گفته می شود و آن را با BF (مخفف Blocking Factor) نمایش می دهیم. مابین بلاک ها یک فضای بلا استفاده (GAP) وجود دارد که باعث هدر رفتن فضای ذخیره سازی می گردد. بلاک بندی در نوار توسط کاربر انجام گرفته و اندازه آن می تواند تغییر کند.
«GAP» بین بلوک ها در نوار جهت رسیدن سرعت هد به سرعت حس و یا توقف هد مورد نیاز است.
بلاک در دیسک می تواند یک سکتور یا ترکیبی از چند سکتور سخت افزاری، یک شیار یا بخشی از یک شیار باشد. یک بلوک را نمی توان بین دو یا چند شیار تقسیم کرد.
شیارهای دیسک را می توان بر حسب سکتورها یا بر حسب بلوک ها تقسیم بندی کرد، تقسیم بندی بلوکی توسط کاربر و یا سیستم عامل انجام می پذیرد. بلوک واحد رد و بدل اطلاعات بین دیسک و حافظه است و بلوک ها می توانند طول ثابت یا متغیری داشته باشند که بستگی به نیاز طراح فایل و قابلیت های سیستم عامل دارد.