جهت سفارش اینجا کلیک کنید 
موتور جستجوی پیشرفته مقالات و تحقیقات و ...
گرجستان یکی از کشورهای قاره اروپاست البته به طور دقیق کشوری است که در منطقه اوراسیا قرار دارد که مرز بین اروپا و آسیا است.گرجستان در میانه و غرب قفقاز جنوبی واقع شده از شمال به فدراسیون روسیه از شرق با جمهوری آذربایجان از جنوب با ارمنستان و از جنوب غربی با ترکیه هم مرز است و در غرب هم با دریای سیاه همسایه است.
قفقاز جنوبی، اهمیت ژئوپولیتیکی زیادی در جغرافیای جهان داراست . در حال حاضر در قفقاز جنوبی گرجستان دارای اهمیت زیادی است . این کشور دریچه غرب به سمت شرق است .غربی ها برای دسترسی به دریای خزر و آسیای مرکزی، به این دلیل که راه روسیه دارای مشکلات سیاسی است و از ایران هم نمی خواهند استفاده کنند، راهی جز گرجستان ندارند.گرجستان از گذشته هم دارای اهمیت زیادی بوده است و به عنوان گذرگاه نظامی، شمال و جنوب قفقاز را به هم ارتباط داده است (امیراحمدیان، 1385 )انتقال نفت و گاز منطقه هم منوط به ثبات گرجستان است . زیرا خطوط مهم انرژی از این کشور می گذرد و از سوی دیگر هم برنامه هایی برای انتقال خطوط دیگری از این منطقه وجود دارد(باشویلی، 1384) گرجستان، حیاط خلوت امنیتی روسیه است . این کشور برای دسترسی به جنوب و ارمنستان راهی جز گرجستان ندارد.از سوی دیگر ، هم مرزی گرجستان با برخی استان های روسیه که دارای مشکلات جدایی طلبانه هستند، بر اهمیت این کشور برای روسیه افزوده است (کاظمی، 448:1384 ).
به طور كلي براي شناسايي يك بحران نظامي - امنيتي مي توان شاخص هايي چون تهديد ارزشهاي بنيادي، انجام اقدامات قاطعانه و نشان دادن خصومت آشكار، بيان نمود . بحران واژه اي جهاني است كه به توصيف از هم گسيختگي و بي نظمي در دنيا مي پردازد.يك بحران بين المللي بر دگرگوني در نوع و يا افزايش و شدت كنش هاي شكننده متقابلبين دو يا چند دولت دلالت مي كند. با تشديد احتمال مخاصمات نظامي ميان آن ها طبعاً روابط فيمابين بي ثبات تر شده و ساختار نظام بين الملل را به چالش فرا مي خواند(برچر، 1382، 24).در اين جا با تشريح اجمالي اين مراحل در خلال توضيح هر مرحله، مسائل مربوط به بحران گرجستان را نيز به بحث و بررسي خواهيم گذاشت.
اين مرحله را به دوره ماقبل بحران يا پيدايش تعبير مي نمايند. در اين مرحله موضوع عدم تهديد يا تهديد اندكي كه ارزش ها را هدف گرفته، احساس مي شود. گاهي در اين مرحله افزايش شديد و بيش از حد معمول كنش متقابل انجام مي گيرد. مرحله پيدايش، گسترش، يك بحران بين المللي مستلزم وجود حداقل دو كشور دشمن است كه يكي يا هر دو بيش از حد معمول تهديد به ارزش ها را درك كرده و پاسخ مي دهد.زمينه هاي پيدايش بحران گرجستان از مدت ها قبل با توجه به شرايط قومي و جغرافيايي و سياسي قفقاز جنوبي وجود داشت . خودمختاري آبخازيا در قانون اساسي سال 1921 جمهوري گرجستان منظور شده بود اما پس از تجاوز روسيه در سال 1921 به گرجستان، شوروي با حمايت از بلشويك هاي آبخاز جهت تضعيف گرجي ها و سياست روسي كردن منطقه، جمهوري آبخازيا را مستقل اعلام كردند . هرچند اندكي بعد بر اساس معاهده ويژه اي اتحاد آبخازيا بار ديگر در محدوده دولت گرجستان قرار گرفت اما سابقه خطرناك اين جدايي طلبي تا امروز باقي مانده است و همچنان زبان و فرهنگ گرجي نفوذ اندكي در ميان آبخازها داشته است)داوتياشويلي،1388،86).در مورد ناحيه خودمختار اوستياي جنوبي نيز بايد گفت كه تشكيل چنين واحد مختاري نتيجه فرعي شوروي كردن گرجستان بوده زيرا ايجاد خودمختاري سرزميني براي مردمي كه سرزمين مادري آن ها در خارج از اين جمهوري قرار داشت از موارد بسيار نادر در اتحاد جماهيربه همين دليل اختلافات سياسي عميقي ميان ، شوروي سابق بود (داوتياشويلي، 1388،67). به همين دليل اختلافات سياسي عميقي ميان گرجستان و شوروي ادامه داشت كه پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي وارد فازهاي جديد شد كه به طور مختصر در اين ارتباط مي توان به درگيري نظامي ميان گرجستان و اوستياي جنوبي در سال 1990 كه منتهي به توافقنامه 1992 شد و درگيري سال هاي 1992 و 2003گرجستان و آبخازيا كه به علت حمايت نظامي روسيه منجر به شكست گرجستان شد، اشاره كرد.در اين كه دو كشور گرجستان و روسيه يكديگر را دشمن تلقي مي كنند در ميان پژوهشگران ترديدي وجود ندارد اما حضور رئيس جمهور فعلي گرجستان آقاي ساكاشويلي كه در سال 2003 با » انقلاب رز « روي كار آمد را مي توان نوعي تهديد به ارزش هاي روسيه تلقي نمود. زيرا اين نوع انقلابات توسط كشورهاي غربي با هدف تضعيف وضعيت نفوذ روسيه در منطقه قفقاز به راه انداخته شده اند. در همين راستا تلاش گرجستان براي پيوستن به ناتو مهمترين چالشي است كه رئيس جمهور طرفدار غرب اين كشور براي امنيت ملي روسيه و محدود كردن مرزهاي امنيتي اين كشور به مرزهاي جغرافيايي آن به عمل آورد. انقلاب اخير گرجستان با شعارهاي مبارزه با فقر و كاهش بيكاري، وعده بازگرداندن حاكميت گرجستان بر دو منطقه جدايي طلب آبخازيا و اوستياي جنوبي و نيز عضويت اين كشور در ناتو به پيروزي رسيد كه همين امر شديدا بر حساسيت هاي موجود افزود . از زمينه هاي ديگر بحران مي توان به پشتيباني گرجستان از چچن ها در نبرد با روسيه، درخواست برچيده شدن پايگاهاي نظامي روسيه از اين كشور، مخالفت با پيوستن روسيه به سازمان تجارت جهاني، تلاش جهت ايجاد خط لوله باكو تفليس جيهان و كاستن از جايگاه روسيه در زمينه تامين انرژي در اروپا، اختلافات دو كشور در مورد تركيب نيروهاي پاسدار صلح در آبخازيا و اوستياي جنوبي و قطع روابط ديپلماتيك اين كشور با روسيه اشاره كرد. (امير احمديان، 1387،44).
در مرحله گسترش بحران، با شکنندگی خيلي شديدتر و نيز نوعي افزايش كيفي در احتمال مخاصمات نظامي مواجه هستيم . در اين مرحله بالاترين حد وخامت و حداكثر فشار رواني ايجاد مي شود. شاخص گسترش، تغيير خشونت از سطح پايين به سطح بالا خواهد بود كه به صورت حركت از برخوردهاي كم اهميت به سوي برخوردهاي جدي و يا جنگ بين متخاصمين انجام خواهد گرفت.صاحب نظران در مطالعه بحران ها در اين مرحله تمركز ويژه اي بر بحث واكنش رهبران كشورها و نحوه تصميم گيري آن ها دارند. رهبران در شرايط بحراني بايد بر اساس سه عنصر تهديد، زمان و غافلگيري نوع برخورد مناسب با بحران را تدارك ببينند . در واقع مديريت بحران در اين مرحله از اهميت بيشتري برخوردار است . حالت هاي متصور از نسبت ميان سه عنصر ياد
شده، مكعبي را تشكل مي دهد كه به مكعب بحران معروف است.بر اين اساس در هر راس مكعب شرابط بحران از لحاظ شدت و ضعف تهديد، بلند و يا كوتاه بودنِ زمان و قابل پيش بيني بودن و يا نبودنِ تهديد سنجيده مي شود كه مجموعا هشت وضعيت يا هشت بحران شامل بحران هاي نوظهور، بطئي، استثنائي، انعكاسي، عمدي، عادي و، اداري قابل تشخيص مي باشد(كاظمي، 1360،33)اين مدل عمدتاً با هدف تشخيص ابعاد و شرايط بحران جهت انجام تصميم گيري درست طراحي شده و به كار گرفته مي شود. در ارتباط با آنچه در خصوص مدل مكعب بحران بيان شد، مي توان گفت كه بحران گرجستان در ميان انواع بحران هاي هشت گانه از نوع بحران انعكاسي بوده است . به اين معني كه در بحران مذكور تهديد شديد، زمان تصميم گيري كوتاه و ميزان غافلگيري تا حدي قابل پيش بيني بوده است.در مورد مديريت و نحوه تصميم گيري بحران تحليل بين المللي ساكاشويلي در قبال اقداماتش مبتني بر اين پيش فرض بود كه روسيه در قبال حمله احتمالي گرجستان به منطقه خودمختار اوستياي جنوبي واكنش تندي از خود نشان نخواهد داد زيرا به هرحال ملاحظه واكنش ديگر قدرت هاي غربي را خواهد كرد . از طرف ديگر ساكاشويلي تصور اغراق آميزي از حمايت احتمالي قدرت هاي غربي در اين بحران داشت و فكر مي كرد كه غرب به دليل ملاحظات سياسي و ايدئولوژيك در شرايط بحراني، ناچار به حمايت امنيتي از گرجستان خواهد شد.در مجموع او مي خواست با يك اقدام متهورانه و سريع آمريكا، اروپا، روسيه و جامعه بين المللي را در مقابل عمل انجام شده قرار دهد . اما شدت واكنش روسيه در مدت زماني كوتاه و نگراني ساكاشويلي از سقوط دولتش توسط روس ها باعث گرديد تا ناچار عقب نشيني كرده و عملا به دليل تحليل اشتباه و بي تجربگي، قادر به مديريت بحران نگردد.
در همين ارتباط كي . جي. هالستي، شش روش را در خصوص حل و فصل منازعات بين المللي مشخص كرده است كه عبارتند از : 1- احتراز يا عقب نشيني داوطلبانه . 2 غلبه خشونت آميز . 3 تسليم يا عقب نشيني اجباري ناشي از تهديد جهت به كارگيري زور . 4 سازش . 5 .حكميت يا ارجاع منازعه به داوري و. 6 حل و فصل منفعلانه كه يا تسليم در برابر يك وضعيت موجود جديد، بدون يك توافق رسمي(هولستي، 1383،718).كاهش بحران ممكن است در كوتاه مدت يا درازمدت از طريق چانه زني مستقيم، مداخله طرف ثابت و اعمال قدرت نظامي برتر يكي از طرفين درگير تحقق پيدا كند .(برچر،1382،290).
در خصوص بحران گرجستان مي توان گفت كه نقطه كاهش بحران موافقتنامه شش محوري « مدودف- سارکوزی» است كه در 15 آگوست 2008 به امضاء رئيس جمهوري گرجستان و در 16 آگوست همين سال به امضاء رئيس جمهوري روسيه رسيد.بر اساس اين موافقنامه روسيه و گرجستان متعهد شدند كه به تحركات نظامي عليه يكديگر پايان دهند . وضعيت آتش بس موقت به وضعيت آتش بس پايدار تبديل شود . دو طرف امكان انجام كمك هاي انسان دوستانه براي آسيب ديدگان از حملات را فراهم سازند . نيروهاي گرجي به مواضع خود در 16 آگوست (قبل از آغاز جنگ ) بازگردند. همچنين نيروهاي روسيه به وضعيت سابق خود بازگشت نمايند . در اين توافقنامه ذكر شده است كه وضعيت اوستياي جنوبي و آبخازيا در مجامع بين المللي مورد بررسي قرار خواهد گرفت و در باره نيروهاي صلح بان روسيه در مناطق مورد مناقشه نيز مذاكره خواهد شد. (روزنامه كارگزاران، 1387).طرح فرانسه به عنوان رئيس دوره اي اتحاديه اروپايي در قبال جنگ گرجستان عمدتاً به مديريت بحران براي كاهش و پايان جنگ و شرايط پس از وقوع جنگ معطوف بود . گرجستان پذيراي آتش بس بود و روسيه نيز بحران را با بيرون راندن نيروهاي گرجي از اوستياي جنوبي و متعاقب آن به رسميت شناختن استقلال اين كشور به نفع اهداف خود مديريت نمود. بخش ديگري از دلايل كاهش بحران مربوط به حملات لفظي مقام هاي آمريكايي به روسيه و حمايت هاي اين كشور از گرجستان بود . سفر مقامات سياسي آمريكا (رايس، بايدن و ديك چني ( به منطقه در واقع براي اعلام جانبداري از گرجستان بود .منظور از تاثيرهمان آثار و عواقب بعدي بحران است به ديگر بيان آثار بحران بر طرفين درگير، نظام بين الملل و ديگر نظام هاي فرعي مد نظر مي باشد. در اين جا ميراث بر جاي مانده از بحران ها توصيف و تبيين مي شود. نتيجه بررسي ها بايد مشخص كند كه آيا اين بحران تاثيري بر كاهش يا افزايش تنش بين طرفين درگيري داشته است يا خير)برچر، 1382،59)به نظر مي رسد در بحران گرجستان، ميان طرفين درگير و نيز در سطح نظام بين الملل،نشانه هاي كاهش تنش بسيار محدود بوده و همچنان خطوط گسل و اختلافات متعددي باقي است كه در اين زمينه مي توان به مواردي چون به حالت تعليق درآمدن روابط ناتو روسيه،به رسميت شناخته شدن استقلال دو منطقه آبخازيا و اوستياي جنوبي توسط مجلس روسيه و تنفيذ اين امر توسط رئيس جمهور اين كشور، حضور ناوهاي آمريكا (يو. اس. اس. مك فال ) در بنادر گرجستان، مخالفت اتحاديه اروپا و آمريكا با اعلام تاييد رسمي استقلال دو منطقه توسط روسيه، مشاجرات لفظي رهبران آمريكا و روسيه بر عليه يكديگر و تاثير اين بحران ها بر وضعيت طرح سپر موشكي آمريكا اشاره نمود.( امير احمديان، 1387،8).