

دوران کارآموزی برای هر دانشجو، فرصتی را فراهم می آورد تا بتواند در برخوردی نزدیک و بدور از تئوری های آموزشی با بازار کار در دنیای واقعی آشنا شود. در واقع دوران کارآموزی فرصتی را فراهم میآورد تا بتوان از نزدیک با فضای کسب و کار آشنا شده و محیط واقعی کار را لمس نمود. من در طول دوران کاراموزی توانستم با کسب اطلاعات لازم در خصوص گیربکس خودرو ها از نوع اتوماتیک آشنا شوم. در طول این دوره سعی کردم تا با ارتباط مناسب با تعمیرکاران و متخصصان این بخش اطلاعات خوبی در این زمینه کسب کنم که خلاصه ای از این اطلاعات را در ادامه آورده¬ام.
یک ماشین شامل یک منبع نیرو و یک سامانه انتقال قدرت است که کاربرد خاصی از توان را فراهم میآورند. انتقال را به این صورت تعریف مینماید: مجموعهای از قطعاتی که شامل دندههای تغییر سرعت و میلگاردانهایی است که توسط آنها توان را از موتور به یک محور تحت بار منتقل میشود. انتقال اغلب گیربکسی (جعبهدنده) که از دندهها و سلسلهای از دندهها برای فراهمآوری تبدیل سرعت و دور موتور از یک منبع چرخان به دستگاهی دیگر استفاده میکند اشاره دارد. گیربکس یا جعبه دنده اتومبیل دارای چندین دنده برای حرکت رو به جلو و معمولاً یک دنده برای حرکت به عقب میباشد، امروزه از گیربکسهای شش و هفت سرعته اتوماتیک و دستی در خودروهای نسل جدید استفاده میشود. گیربکس ها که درزبان فارسی معادل آن "جعبه دنده "می باشد ماشینهایی هستندکه بعدازموتوریا سرراه وسایل صنعتی قرارمی گیرندو می توان باکم وزیادکردن نسبت توسط مکانیزم داخل گیربکس ،گشتاورموردنیازدستگاه رابدست آورد.
گیربکس ها به دودسته تولید می گردند ؛دسته اول گیربکس های کاهنده ودسته دوم گیربکس های افزایندهاده ترین سیستم درگیری دومحورموازی بااستفاده ازچرخ دنده های ساده امکانپذیر می باشدکه دنده کاملاً موازی درامتدادمحورشافت می باشد و بیشترین کاربردرادرگیربکس¬های خودرو و گیربکس¬های ماشینهای ابزارمانند تراش وفرز و غیره رادارد. انتقال نیرودردنده های ساده بصورت سطح وخطی می باشد این نوع چرخ دنده ها در ابعاد مختلف با بالاترین کیفیت درشرکت سهنددورتولیدمی شود.
این نوع چرخ دنده هاازدسته چرخ دنده های مارپیچ میباشند انتقال نیرودراین دنده هاباحرکت یک نقطه درامتدادسطح دنده انجام می شودکاربرداین نوع دنده هابه منتظورکاستن صداودرگیری نرم چرخ دنده هادرسیستم های مختلف انتقال نیروبکار میروندومیتوانند دردورهاوتوانهای بالاتری نسبت به دنده های ساده استفاده شوند. این گیربکس هادرتیپ¬های سری GHP -سریRAP-سری S1…..4یاگیربکس های هلیکال دنده مورب بابهره¬گیری ازدستگاه¬های سنگ پروفیل دنده باکیفیت بسیار بالا درشرکت سهنددورتولیدمی شود.
بمنظورکاستن نیروی محوری اعمال روی شفت دنده هاوچرخ دنده های هلیکال وهمچنین افزایش میزان گشتاورانتقال یافته ،دنده های هلیکال بصورت متقابل به عنوان جناغی بکارمی روند.این نوع دنده هادرگیربکسه ای کاهنده پرقدرت مانندآسیاب های سیمان –ورودی خط فولادوامثال آن بیشترین کاربردرادارندگیربکسهای فوق درشرکت سهنددوربادقت وکیفیت بسیاربالاتولیدمی گردد.
درحالاتی که میزان کاهش سرعت بالابوده وهمچنین فضامحدودومی باشدودومحور ورودوخروج دریک امتداد نباشدازگیربکس های حلزونی VFویامرکب VF/VF که ازچرخ دنده حلزون وپیچ حلزون استفاده می گرددوشرکت سهنددوربزرگترین تولیکننده این نوع گیربکس ها درکشورمی باشد.
درگیربکسهایی که به منظورانتقال نیرودرمحورها ،متعامدوغیرمتعامدومتنافرنیازبه سیستم درگیری دنده هادردوسطح مورب بوده که توسط چرخ دندههای مخروطی مارپیچ (اسپیرال)وبادنده های هلیکال ترکیب شده تامین می گردداین نوع گیربکس هادرسری K1…4 وBHP وB1..4و گیربکس های مخروطی هلیکال توسط شرکت تولیدی سهنددورتولیدوبه بازارعرضه می گردد.
امروزه درصنایع سبک وسنگین برای کاهش ویاافزایش دوردرصورت بالابودن نسبت تبدیل وتوان های بسیار بالا در فضاهای محدود و راندمان بالای گیربکس، از این نوع چرخ¬دنده¬ها استفاده می¬شوند.چرخ دنده¬های خورشیدی باقابلیت استفاده دردورهای بالا وتوان¬های بالایکی ازپرکارترین چرخ دنده¬ها در صنایع نوین معرفی شده اند این نوع گیربکس هاهمراه بانوع چرخ دنده هانیزدرشرکت سهند دو بصورت تک استیج ویاچند استیج طراحی وتولید می گردد.
درصنایعی که می بایست ازفن¬های خنک کن آب مصرفی وکاهش حرارت چرخه تولیدانرژی استفاده کردبه منظور تأمین دورلازم جهت خنک کنندگی کافی ازگیربکس های مخصوصی به نام گیربکس های فن برجهای خنک کن (کولینگ تاور)استفاده می شودوشرکت تولیدی سهنددوریکی ازطراحان وسازندگان اصلی گیربکس های کولینگ تاوردرکشورمی باشد.
درصنایع کشوربخصوص صنایع نیروگاهی وصنایع پالایشگاهی وصنایع پتروشیمی وغیره نیازبه گیربکس های پردوربالا می باشدکه آنهاگیربکس های افزاینده نامیده می شوندواین شرکت فعالیت های گسترده ای دراین زمینه داشته که تولیدات آن کاملا قابل رقابت بامشابه خارجی خودمی باشد.
* خودرو های دارای گیربکس اتوماتیک نیازبه تعویض دنده دستی ندارند. یک بار شما دنده را در حالت drive قرار می دهید و دیگر نیازی به انجام کاری نیست! گیربکس اتوماتیک (بعلاوه مبدل گشتاور) و گیربکس دستی (با کلاچ) دقیقاً مانند هم عمل می کنند، اما از راه های کاملاً متفاوت. روش گیربکس اتوماتیک برای تعویض دنده کاملاً شگفت انگیز است.
بیشتر گیربکس های اتوماتیک در دنده سه نسبت انتقال دور 1 به 1 دارند. برای ایجاد نسبت دور خروجی 1 به 1 باید دو قسمت از سه قسمت مجموعه دنده های سیاره ای قفل شوند. این ترتیب قرار گرفتن دنده ها ساده تر است بنابراین دنده های گیربکس تاثیر بیشتر یر گشتاور موتور دارد و موتور کار خود را با سرعت مناسبی ادامه می دهد .تفاوت اساسی بین گیربکس های اتوماتیک و دستی این است که گیربکس دستی با درگیر و آزاد کردن مجموعه دنده های مختلف به شفت خروجی نسبت انتقال دور های متفاوتی می دهد. در حالی که در گیربکس اتوماتیک با همان مجموعه از دنده ها همه نسبت انتقال دور های متفاوت را می دهد. مجموعه دنده های سیاره ای وسیله ای است که این کار ها را در گیربکس اتوماتیک مقدور می کند . اکنون چگونگی کار مجموعه دنده های سیاره ای را خواهیم دید.
مجموعه دنده های سیاره ای قلب گیربکس های اتوماتیک است. این یک قسمت ، همه نسبت های انتقال دور را که در یک گیربکس اتوماتیک قابل تولید است به وجود می آورد. همه قسمت های دیگر که در آنجا هستند به مجموعه دنده های سیاره ای کمک می کنند که این کار ها را انجام بدهد.
در دنده یک، دنده خورشیدی کوچک در جهت عقربه های ساعت توسط توربین تورک کانورتور چرخانده می شود. حامل سیاره ای سعی می کند در خلاف جهت عقربه های ساعت بچرخد، اما توسط کلاچ یک طرفه (که تنها مجاز است در جهت عقربه های ساعت بچرخد) نگه داشته می شود و دنده رینگی شفت خروجی را می چرخاند. دنده کوچک 30 دندانه دارد و دنده رینگی 72 دندانه دارد.
این گیربکس بعضی قسمت ها را هماهنگ می کند تا این که نسبت مورد نیاز برای دنده دو را بدست بیاورد. آن شبیه دو مجموعه دنده سیاره ای عمل می کند که با یک حامل سیاره ای مشترک به همدیگر وصل شده اند. در مرحله اول حامل سیاره ای، دنده خورشیدی بزرگ را به عنوان دنده رینگی به کار می گیرد. بنابراین مرحله اول شامل خورشیدی (دنده خورشیدی کوچکتر) حامل سیاره ای و دنده رینگی (دنده خورشیدی بزرگتر) است. برای هر دور چرخش دنده خورشیدی کوچک، حامل سیاره ای 2.2 بار می چرخد. در مرحله دوم حامل سیاره ای به عنوان ورودی برای مجموعه سیاره ای دوم عمل می کند. برای کاهش دور دنده دوم، ما مرحله اول را در مرحله دوم ضرب می کنیم 0.67 * 2.2 تا به نسبت دور کاهشی 1.47:1برسیم. ممکن است صدای ناراحت کننده ای ایجاد کند، در حالی که فرایند عادی است.