موتور جستجوی پیشرفته مقالات و تحقیقات و ...

تحویل در محیط ورد : word
عنوان :

عنوان سفارش :
تعداد صفحه :
قیمت :
تومان
  • فهرست مطالب
  • مقدمه
  • مفهوم توسعه و اهداف آن

  • تفاوت های دو جهان
  • بررسی سیاست های نفتی خاورمیانه در اقتصاد جهان

    اوضاع اقتصادی کشورهای حوزه خاورمیانه

    تاثیرات سیاستهای نفتی خاورمیانه در اقتصاد جهان

  • نتیجه گیری
  • منابع و موأخذ
    1. مقدمه

    اولین بار، مائو (رهبر چین)، جهان را به سه قسمت: جهان اول، جهان دوم، جهان سوم، تقسیم کرد. تفسیری که در این تقسیم بندی در سال 1960م، شد، به این ترتیب است که کشورهای جهان به سه گروه تقسیم شدند:

      1.کشورهای سرمایه داری پیشرفته مثل امریکا و انگلیس؛
      2.کشورهای سوسیالیستی به رهبری شوروی سابق؛
      3. کشورهای از نظر اجتماعی و اقتصادی، عقب نگه داشته شده یا توسعه نیافته.

    اصطلاح «جهان سوم» بویژه در مقابل اصطلاحات «بلوک شرق» و «بلوک غرب» به کار می رود و در مورد کشورهایی است که بیشتر آنها در «جنبش عدم تعهد» شرکت دارند. بعضی ویژگی های این کشورها عبارت اند از: گذشته استعماری (و این که قبلاً به دست کشورهای بزرگ اداره می شده اند)، جمعیت زیاد، رشد اقتصادی اندک، وابستگی اقتصادی به خارج (بویژه وابستگی به جهان اوّل) و اقتصاد تک محصولی (یعنی فقط یک کالا مانند نفت یا شکر یا قهوه را تولید می کنند و معمولاً به قیمت ناعادلانه به کشورهای جهان اول می فروشند و در ازای آن، کالاهای مصرفی دریافت می کنند).این تقسیم بندی ها به شکل های دیگری نیز وجود دارد. مثلاً در بعضی کتاب ها عنوان جهان چهارم نیز آمده است.(3)

    امّا اصطلاحی که امروزه بیشتر رایج است و در آغاز مقدمه هم از آن استفاده شد، دو عنوان «کشورهای در حال توسعه» و «کشورهایِ توسعه نیافته» است. در این نوشتار، ضمن اشاره به مفهوم «توسعه»، به بعضی تفاوت های این دو دسته کشورها خواهیم پرداخت.

  • مفهوم توسعه و اهداف آن
  • توسعه، فرایندی است که بر حسب آن، جامعه از طریق ترکیب فرایندهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، وسایلی را برای زندگی بهتر تأمین می کند. توسعه در کلیه جوامع باید حدّاقل دارای سه هدف زیر باشد:

  • الف) امکان دسترسی بیشتر به کالای تداوم بخش زندگی (مانند: غذا، مسکن، بهداشت و امنیت) و توزیع عادلانه این گونه کالاها ؛
  • ب) افزایش سطح زندگی، از جمله: درآمدهای بالاتر، تأمین اشتغال بیشتر، آموزش بهتر و توجه بیشتر به ارزش های فرهنگی و انسانی (یعنی تمام آنچه که نه فقط به پیشرفت مادی کمک می کند، بلکه احترام به نفس شخصی و ملّی بیشتری نیز ایجاد می کند)؛

  • ج) گسترش دامنه انتخاب اقتصادی و اجتماعی افراد ملّت از طریق رهایی آنان از قید بردگی و وابستگی، نه تنها نسبت به سایر افراد و کشورها، بلکه همچنین نسبت به نیروی جهل و بدبختی بشری.
    1. تفاوت های دو جهان
  • کشورها توسعه یافته و در حال توسعه، از جهات مختلفی با هم تفاوت دارند:
    1. 1-در بخش آموزش

    در کشورهای در حال توسعه، به علت رشد سریع جمعیت، رشد واقعی بیسوادان از سال 1960م، تاکنون، قریب 70 میلیون نفر افزایش یافته و به بیش از 850 میلیون نفر در سال 1980م، رسیده است. در ایران نیز گرچه نرخ بیسوادی رو به کاهش بوده است، هنوز حدود 25 درصد جمعیت کشور بیسوادند.(5) در مورد هزینه های آموزش عالی و دوره ابتدایی در کشورهای توسعه یافته معمولاً تفاوت چندانی وجود ندارد. برای مثال، در انگلستان و امریکا، هزینه دانشجو در آموزش عالی، هفده برابرِ هزینه سرانه دانش آموز در دوره ابتدایی است (که تفاوت زیادی محسوب نمی شود) ؛ ولی در کشورهای جهان سوم، این نسبت، 78 برابر است ؛ حتی در بعضی از کشورها (مانند کنیا و تانزانیا)، این نسبت، 283 به یک است. این در حالی است که با وجود هزینه بالای آموزش عالی در این کشورها، کارایی یک دانش آموز در این گونه کشورها، بیشتر از یک فارغ التحصیل آموزش عالی است.

      2-در کشاورزی

    در سال 1960م، جمعیت کشاورزی کشورهای توسعه یافته در حدود 115 میلیون نفر بود. ارزش کل محصول این جمعیت، 78 میلیارد دلار و سرانه جمعیت، 680 دلار بود. در مقابل، تولید سرانه جمعیت کشاورزی در کشورهای عقب مانده، در سال 1960م، فقط 52 دلار بود ؛ به بیانی دیگر، قدرت تولیدی کارگر کشاورزی در کشورهای توسعه یافته، بیش از سیزده برابر قدرت تولیدی کارگر کشاورزی در کشورهای جهان سوم بود. پیش بینی ها نشان می دهد که این شکاف، چهل برابر خواهد شد.

      3- در بیکاری

    درحالی که کشورهای پیشرفته نرخ بیکاری پایینی دارند، در کشورهای جهان سوم، این نرخ تا 31 درصد هم رسیده است. در سال 1980م، تعداد بیکاران در جهان سوم، حدود 200 میلیون نفر بوده اند و هم اینک، حدود 500 میلیون بیکار در کشورهای جهان سوم وجود دارند. این کشورها باید در مجموع، سالانه سی میلیون شغل جدید ایجاد کنند. رابطه بسیار نزدیکی بین سطح بالای بیکاری و کم کاری، فقر گسترده و توزیع نابرابر درآمد وجود دارد. کسانی که شغل منظمی ندارند و یا فقط شغل نیمه وقت و نامنظمی دارند، در زمره فقیرترین افراد قرار می گیرند.

      4-در تخریب محیط زیست

    رابطه نابرابر در جهان چنین است که کشورهای جهان سوم با اقتصاد تک محصولی خود تنها کالای تولیدی خود را (که معمولاً مواد اولیه است) به کشورهای صنعتی صادر می کنند و کشورهای صنعتی با تکنولوژی پیشرفته، این مواد را تبدیل به کالاهای مصرفی و صنعتی نموده، علاوه بر بهره مندی خود، آنها را به همان کشورها صادر کرده، آنها را وابسته خود می کنند و علاوه بر سود فراوانی که از این راه کسب می کنند، محیط زیست را نیز آلوده می کنند.

    از سال 1985م، تاکنون، حدود 600 تن مواد خطرناک در جهان تولید شده است که یا در زمین دفع، و یا وارد هوا و آب های کره زمین شده اند و فجایعی چون مرگ آبزیان، انقراض گونه های زیستی، سمّی کردن آب ها، سوراخ شدن لایه اُزُن و انتشار گازهای گُلخانه ای را موجب شده اند. به طور سرانه، امریکا 60 تا 70 برابر کشورهای افریقایی و چهار کشور بزرگ صنعتی اروپا (فرانسه، آلمان، انگلستان و ایتالیا) 30 تا 35 برابر این کشورها آلوده سازی داشته اند. این رقم برای اتحاد شوروی در فاصله سال 1985م تا فروپاشی (پایان 1990م) به طور متوسط به حدود 45 برابر می رسد. ژاپن رقمی بالاتر از اروپا دارد و کره جنوبی به سرعت به این مرز، نزدیک می شود. با این وصف، تسخیر فضای سبز و جنگل ها توسط کویر، آلوده شدن مرگ آور شهرها، آلودگی رودخانه ها و دریاچه ها، بیماری های جدید خطرناک، و... همچنان نصیب کشورهای کم توسعه می شود.(6)

    در ایران خودمان ببینیم بر دریای مازندران چه می رود؟ دریای مازندران، این نگین نیلگون که نمونه بی همتای زیستگاه بشری است، عرصه بهره برداری های ولع آمیز، اسراف، خرابکاری، آلوده سازی، مداخله های سیاسی، چشم اندازسازی برای مداخله ها و توطئه های جنگ افروزانه، رفتار ناعادلانه قدرت اتمی روسیه، دست اندازی صنایع نفتی ـ نظامی امریکا به سواحل جمهوری آذربایجان و هزاران گرفتاری دیگر شده است ؛ حتی چندی پیش (تیر 1378)، روزنامه های جمهوری آذربایجان، شایعه دفن زباله های اتمی در بستر دریای مازندران را رد کردند. از طرف دیگر، فقر مردم، نادیده گرفته شدن وظایف از سوی دولت ها، عدم توجه فرهنگی و نظارتی و سودجویی سرمایه داری مهارگسیخته، سواحل این خروشانِ یگانه را به زباله دانی متعفّن تبدیل کرده است.(7)

      5-در هزینه های نظامی

    یکی از فعالیت های دولتی که در اقتصاد بسیاری از کشورهای جهان سوم اهمیت ویژه ای دارد، هزینه های نظامی است. از اوایل دهه 1970 میلادی، هزینه های نظامی در کشورهای در حال توسعه به رغم رکود جهانی، کاهش درآمدهای صادراتی و بدهی های فزاینده خارجی، سریعا در حال افزایش بوده است. هزینه های نظامی در دهه های اخیر در کشورهای جهان سوم، سه برابر شده است. این درحالی است که کشورهای پیشرفته، از این معاملات، سود فراوان می برند. کشورهای پیشرفته با بهره های بالا به کشورهای فقیر، وام می دهند تا تسلیحات تولیدی آنها را خریداری نمایند و از سوی دیگر، کشورهای فقیر، پس از چنین خریدهای سنگینی، با کمبود منابع مالی در سرمایه گذاری و مصرف مواجه می شوند ؛ امّا کشورهای پیشرفته که خود، سازنده این سلاح ها هستند، درصدِ کمی از درآمد خود را به امور نظامی اختصاص می دهند.(8)

      6-در جمعیت

    تقریبا در تمام کشورهای جهان سوم، نرخ زاد و ولد در حدود 30 تا 50 در هزار است، درحالی که تقریبا در تمام کشورهای توسعه یافته نرخ زاد و ولد، کم تراز 15 در هزار است. علاوه بر این، نرخ باروری در کشورهای جهان سوم، امروزه به نحو قابل توجهی بالاتر از آن حدی است که اروپای غربی قبل از انقلاب صنعتی بود. این امر، بیشتر به دلیل سنّ پایین ازدواج و تقریبا عمومیت آن در کشورهای جهان سوم است. در هر حال، اکنون علایم و شواهدی وجود دارد که در پاره ای از کشورهای کم تر توسعه یافته نرخ زاد و ولد، در حال کاهش است، بویژه در کشورهایی مانند برزیل، ایران، ترکیه، مکزیک و تایلند که توسعه اقتصادی و اجتماعی در آنها وجود داشته است. جمعیت جهان، امروزه بسیار جوان است. کودکانِ پایین تر از 15 سال، تقریبا 40 درصد جمعیت کشورهای جهان سوم را تشکیل می دهند. این در حالی است که این گروه سنّی فقط 21 درصد جمعیت کشورهای توسعه یافته را شامل می شوند. برای مثال، در سال 1990م، این سهم در نیجریه و کنیا به ترتیب، 45 درصد و 49 درصد و برای سوریه، هند و پاکستان، به ترتیب، 49 و 36 و 44 درصد بوده است.

  • مجری کارهای پژوهشی عمومی، علمی پژوهشی و مروری
  • کارهای آماری و تجزیه و تحلیل داده
  • تحلیل کمی و کیفی
  • انجام کلیه خدمات نگارش، ترجمه تخصصی ، ویرایش مقاله ها و پایان نامه ها
  • انجام رفرنس نویسی استاندارد با نرم افزار EndNote
  • آماده سازی پاورپوینت مربوط به ارائه در جلسات و همایشها
  • Tel : 09385735506 - 09118370377
    Email : tahghighnet@yahoo.com
    Telegram : @tahghighnet
    Instagram : tahghighnetinsta
    www.tahghigh.net
    2024 - 2007