جهت سفارش اینجا کلیک کنید 
موتور جستجوی پیشرفته مقالات و تحقیقات و ...
اجتماع روستایی، مجموعه ای از روابط انسانی است که در روستاها تشکیل می یابد. مفاهیمی چون روابط متقابل فردی، هم مکانی، اجتماع طبیعی، گروه هایی با هدف مشخص، نهادهایی که هسته ی ارتباطات مداوم و پایدار از آن ها متبلور می شود، همه و همه، هم چون کشاورزی، به واقعیت وسیعی که اجتماع روستایی را تشکیل می دهند وابسته اند. یکی از تکنیک های تحقیق در علوم اجتماعی که پس از لوپله در جهان مرسوم شد در ایران از اواسط دهه 40 رواج یافته، تک نگاری یا مونوگرافی است. در تحقیقات مونوگرافی می توان از فنون و ابزارهای مختلفی از قبیل مصاحبه، پرسش نامه، مشاهده، جمع آوری اسناد و مدارک استفاده نماید و در انجام کار محقق باید سعی کند ار تحمیل عقاید خاص خود به واقعیت اجتناب کند. حقایق و مشاهدات خود را به آن چه که هست مورد بررسی قرار دهد.بهترین روش آن است که محقق با موضوع زندگی کند. بطوری که عضوی از آن اجتماع شود و از روزنه ی دید یک عضو به مشاهده بپردازد، یعنی مشاهده همراه با مشارکت Pavticipant – Obesev vationدر مجموع بایداشاره کرد که اگر این روش تمام جوانب مربوط به یک امر واحد مورد توجه قرار گیرد و یکی از عمیق ترین روش هایی که در تحقیقات اجتماعی معمول و متداول است، مونوگرافی می باشد.
ده یا دیه از کلمه دهیو و به معنای ناحیه ی بزرگ و کشور و سرزمین آمده است و به آن دهکده ئ قریه نیز می گویند. در دوره ی ساسانیان ده کوچکترین واحد تقسیمات کشوری نبوده و از شاهنامه چنین بر می آید که ده به مانند آبادی بزرگ به شمار می آمده و در آن ثروتمندانی زندگی می کردند و از مراکز مناطق روستایی بوده است و اغلب مسئولیت اداری آن به عهده ی دهقانان بود. بنابر تعریف مرکز آمار ایران " ده محلی است شامل مجموعه مزارع و باغ و اماکن مسکونی و غیرمسکونی اعم از متصل یا مجزا که معمولاً دارای کدخداست، ولی ممکن است در موقع سرشماری به عللی کدخدا نداشته باشد احتمالاً به وسیله ی کدخدای ده مجاور اداره شود" از نظر جامعه شناسی ده عبارت است از محل سکونت خانوارهای دهقانی، با فضای خاص جامعه شناختی که مسلط بر فضاهای دیگر مانند فضای اقتصادی و فضای کارزراعی است. روستا یک واحد جغرافیایی است که در آن پدیده های اجتماعی و طبیعی به طور چشمگیری در هم آمیخته اند؛ این در هم آمیختگی از ویژگی های مهم روستا و شاخص عمده ای برای تمیز شهر از روستاست؛ اجتماع روستایی از خانواده هایی تشکیل می شود که به کشاورزی استغال دارند خانه هایشان در دهکده متراکم است و زمین های مزروعی روستا که در اطراف خانه های دهقانان پراکنده شدند و به طور مشروع به تمام مردم روستا تعلق دارد.
تحقیق به شیوه مونوگرافی/ تک نگاری را نخستین بار فردیک لوپلر در توصیف زندگی کارگران بکار برد. بعدها این روش به وسیله دیگر محققان بسط و توسعه پیدا کرد و در زمینه ی شناخت جوامع روستایی بکار رفت. دکتر باقر ساروخانی یکی از صاحب نظران جامعه شناسی ایران در ترجمه مونوگرافی چنین می نویسد :« مونوگرافی را در ترجمه ، تک نگاری توصیف نموده اند، ولی همگان بجای آن بکار برده اند. منظور از این روش مطالعه یک امر اجتماعی، اجتماع، نهاد، دسته، جامعه، گروه یا سازمان معینی است که با شناساندن دقیق آن می توانیم به قواعد کلی که احتمالا در موارد مشابه دیگر نیز برقرار است برسیم.»
تک نگاری براساس مشاهده مستقیم و عینی استوار است. محقق با شرکت فعال در زندگی مردم جامعه مورد بررسی، معاشرت مستمر با آن ها و به کار بردن فنون و مصاحبه و پرسش نامه وقایع و امور اجتماعی را از نزدیک مشاهده، مطالعه و توصیف می کند. تک نگاری نه تنها جنبه های گوناگون حیات اجتماعی از جغرافیا گرفته تا ساخت های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی خانوادگی، ارزش های نهادها، هنجارهای اجتماعی و ویژگی های مختلف دیگر یک واحد اجتماعی را به نحو دقیق تصویر می کند، بلکه به روابطی که درون این ساخت ها موجود است نیز توجه دارد . آن ها را تعیین مونوگرافی به معنی تحقیق و نگارش یک واحد است که در واقع موضوعی را شامل می شود که واحد جغرافیایی را محدودکردن واحد محقق می تواند در آن زمینه ای که تبحر دارد، تحقیق و مطالعه بپردازد. یکی از عمومی ترین موارد استعمال این روش تهیه مونوگرافی روستا است.محققی که قصد تهیه مونوگرافی/ تک نگاری از ده معینی را دارد بهترین راه این است که در آن اقامت کند. معمولاً حداقل زمان برای انجام تحقیق یک سال پیش بینی می نمایند. در این مدت تمام جنبه های مختلف زندگی مردم برطبق آن چه که هست یعنی بدون این که محقق عقاید و اندیشه خود را به واقعیات و مشاهدات تبدیل کند که در اصطلاح بر آن « خود میان بینی » اطلاق می شود مورد بررسی قرار داده و پس از طبقه بندی آن ها گزارش نهایی یا مونوگرافی ر امنتشر نماید.
تحقیق به شیوه ی تک نگاری را نخستین بار فردیک لوپله در قرن نوزدهم در توصیف زندگی کارگران بکار برد.ازنظر لوپلهخانواده واحد اساسی اولیه و اساسی برای مطالعات جامعه شناسی است. وی طی مسافرت های متعدد خود تعداد 36 خانوادهکارگر اروپاییرا مورد بررسی قرار داد ونتایج بررسی های خود را به صورت کتابی زیر عنوان کارگران سال 1855 منتشر کرد : « لوپله با بکار بردن این روش در تحقیقات اجتماعی خدمت گران بهایی بر دانش جامعه شناسی کرده است. روش او بعدها بوسیله محققان تکمیل شد و در زمینه شناخت جوامع روستایی کار رفت. » « تک نگاری های اولیه بیشتر جنبه تاریخی داشت چنانچه در پایان قرن پیش آدامر مطالعه تاریخی درباره دهات نیوانگلند انجام داده و تحقیقات مشابهی در سال های 1906 و 1907 به اهتمام دو محقق دیگر بنام های ویلیامز و ویلسون تحقق پذیرفته بود.»
« نخستین مطالعات روستایی که در تحقیقات روستایی از این شیوه استفاده کرده اند، یک مرد روحانی بنام ویلسن بود که شانزده بررسی درباره ی جوامع محلی روستایی و موسسات مذهبی آن ها به انجام رسانده است. » در ایران تک نگاری به صورت ناقص و تقریباً ادبی از سال های 1333 با چاپ کتاب او و اذان و بعد در سال 1337 « تات نشین های بلوک زهرا » توسط جلال آل احمد آغاز شدکه بیشتر توجه به تحقیق در باب عقاید و آداب و رسوم و فرهنگ عامه بود و خصوصیات طبقات و گروه ها و نهادهای اجتماعی را در بر نمی گرفت. بعدها مؤسسه ی مطالعات اجتماعی به عنوان اولین پایگاه علمی بررسی های مبینی بر تک نگاری مبادرت به انتشار بررسی هایی از قبیل« فشندک» از هوشنگ پورکریم، «بوش» از سیروس طاهباز «ایلخچی» از غلام حسین ساعدی و «خیاو یا مشکین شهر» از همین نویسنده نموده و از سال 1342 این مطالعات وارد مرحله تازه ای از رشد خویش شد. ازجمله کتاب های بعد از سال های چهل می توان به « جزیره ی خارک در دوره ی استیلای نفت» و مونوگرافی « طالب آباده» اشاره نمود که دارای شیوه ی امروزی مونوگرافی یا تک نگاری است.
هدف این تحقیق که جهت اخذ مدرک کارشناسی در رشته علوم اجتماعی برای ارائه پایان نامه امر ضروری می باشد. لذا با نظر استاد راهنما جناب آقای دکتر یعقوبی قرار بر این شد که اینجانب یک تحقیق تک نگاری یا همان مونوگرافی ارائه نمایم که با توجه به عشق و علاقه ی ذاتی و درونی به ارائه کار تحقیقی در راستای زادگاهم، روستای سراوان با عنایت به تحصیلاتم در رشته علوم اجتماعی علیرغم اینکه در زمینه تحقیق به سوابق آن توجه خاص می شود و همه توان در این راستاست تا حدودی تا در حد بضاعت تلاش خودم را مصروف سازم تا بتوانم کاری هر چند ناقص ارائه نمایم. بعضی از اهداف تحقیق مورد نظر عبارتند از :
بیان اهداف کلی و اختصاصی مطالعه از دوجهت لازم و سودمند است. از یک سو مسیر موضوع و راه حرکت پژوهشگر را در جریان تحقیق تعیین می کند و از سوی دیگر خواننده ی گزارش را در متن کار تحقیق قرار می دهد. واز آن جا که مونوگرافی بهترین شیوه برای معرفی مشکلات و موانع روستا است. و به دنبال رشد وتوسعه نسبی شهرنشینی و گسترش ارتباطات و رسانه های گروهی، ویژگی های سنتی روستا، با آن ها دستخوش دگرگونی شده و شکل نوینی به خود گرفته است. از این رو در شرایط حاضر دیگر نمی توان از روستاهای بکر و دست نخورده صحبت کرد. لذا ضرورت ایجاد نمود. جهت اخذ مدرک کارشناسی پایان نامه خود را بررسی اوضاع و احوال روستای سراوان از توابع شهرستان رشت در قالب مونوگرافی بپردازم. امیدوارم با این مونوگرافی توانسته باشم گوشه ای از سختی ها و مشکلات و جریان امور زندگی مردم این روستا را منعکس کرده باشم.
روش تحقیق من تک نگاری / مونوگرافی است که شیوه ی تحقیق جامعه شناختی است که پژوهشگر با استفاده از آن، پدیده های اجتماعی جوامع کوچک ر ابه طور ژرف و همه جانبه بررسی می کند از این رو می توان گفت مونوگرافی توصیفی و کیفی است زرف و دقیق از یک واحد اجتماعی مانند خانواده، طایفه، کارخانه یا یک ده – که جنبه های مختلف آن را در بر می گیرد که به دنبال جمع آوری اطلاعات شفاهی و دیداری و عکس و نوشته های دیگران استفاده می شود.
این تحقیق مربوط به روستای سراوان از توابع شهرستان رشت، بخش سنگر است که مطالب آن از سازمان های مربوطه ، افراد مورد اطمینان و آگاه و سطح روستا بدست آمده است.