مقدمه

حضرت امام خمینی ( ره ) در بخشی از وصیتنامه عبادی سیاسی خود، تاکید کردند: بر همه ما لازم است با متصدیان كمك كنیم و برای همیشه نگذاریم دانشگاهها به انحراف كشیده شوند همچنین ایشان به دانشگاهیان توصیه کردند که دانشمندان ما، اساتيد دانشگاه‏هاي ما از غرب نترسند، اراده كنند در مقابل غرب قيام كنند. بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران در بخشهایی از وصیتنامه عبادی سیاسی خود که آن را در بهمن ماه 1361 به نگارش در آوردند، اشاره هایی هم به دانشگاهها، استادان، حوزه های علمیه و دانشجویان داشتند. یکی از تاکیدات مهم ایشان که در برخی بخشهای مختلف این وصیتنامه به آن بارها از سوی ایشان اشاره شده، بیداری و هشیاری دانشجویان و دانشگاهها در نفوذ دشمن به دل کشور و دانشگاههاست. در ادامه به بخشهایی از این وصیتنامه که حضرت امام خمینی ( رضوان الله تعالی ) دانشگاهیان و اساتید را خطاب قرار داده اند، اشاره می شود. حضرت امام خمینی (ره) در بخشهایی از وصیت نامه خود با اشاره به نقشه های دشمن در زمان محمدرضا شاه برای کشور از جمله دانشگاهها، فرموده اند: "در زمان محمدرضا با نقشه و روشهای دیگر كه یكی از آنها ایجاد عداوت بین دانشگاهیان و روحانیان بود، كه تبلیغات وسیعی در این زمینه شد؛ و مع‌الأسف به واسطه بیخبری هر دو قشر از توطئه شیطانی ابرقدرتها نتیجه چشمگیری گرفته شد. از یك طرف، از دبستانها تا دانشگاهها كوشش شد كه معلمان و دبیران و اساتید و رؤسای دانشگاهها از بین غربزدگان یا شرقزدگان و منحرفان از اسلام و سایر ادیان انتخاب و به كار گماشته شوند و متعهدان مؤمن در اقلیت قرار گیرند كه قشر مؤثر را كه در آتیه حكومت را به دست می‌گیرند، از كودكی تا نوجوانی و تا جوانی طوری تربیت كنند كه از ادیان مطلقاً، و اسلام بخصوص، و از وابستگان به ادیان خصوصاً روحانیون و مبلغان، متنفر باشند.اختلاف عمیق بین دولت و ملت و دانشگاهی و روحانی راه را برای چپاولگران باز می كند و اینان را عمال انگلیس در آن زمان، و طرفدار سرمایه‌داران و زمینخواران و طرفدار ارتجاع و مخالف تمدن و تعالی در بعد از آن معرفی می‌نمودند. و از طرف دیگر، با تبلیغات سوء، روحانیون و مبلغان و متدینان را از دانشگاه و دانشگاهیان ترسانیده و همه را به بی‌دینی و بی‌بند و باری و مخالف با مظاهر اسلام و ادیان متهم می‌نمودند. نتیجه آن كه دولتمردانْ مخالف ادیان و اسلام و روحانیون و متدینان باشند؛ و توده‌های مردم كه علاقه به دین و روحانی دارند مخالف دولت و حكومت و هر چه متعلق به آن است باشند، و اختلاف عمیق بین دولت و ملت و دانشگاهی و روحانی راه را برای چپاولگران آنچنان باز كند كه تمام شئون كشور در تحت قدرت آنان و تمام ذخایر ملت در جیب آنان سرازیر شود، چنانچه دیدید به سر این ملت مظلوم چه آمد، و می‌رفت كه چه‌ آید.
دانشگاهیان هر چه بیشتر با روحانیان و طلاب پیوند دوستی و تفاهم را محكمتر و استوارتر سازند اكنون كه به خواست خداوند متعال و مجاهدت ملت ـ از روحانی و دانشگاهی تا بازاری و كارگر و كشاورز و سایر قشرها ـ بند اسارت را پاره و سد قدرت ابرقدرتها را شكستند و كشور را از دست آنان و وابستگانشان نجات دادند، توصیه اینجانب آن است كه نسل حاضر و آینده غفلت نكنند و دانشگاهیان و جوانان برومند عزیز هر چه بیشتر با روحانیان و طلاب علوم اسلامی پیوند دوستی و تفاهم را محكمتر و استوارتر سازند و از نقشه‌ها و توطئه‌های دشمن غدار غافل نباشند و به مجرد آنكه فرد یا افرادی را دیدند كه با گفتار و رفتار خود درصدد است بذر نفاق بین آنان افكند او را ارشاد و نصیحت نمایند؛ و اگر تأثیر نكرد از او روگردان شوند و او را به انزوا كشانند و نگذارند توطئه ریشه دواند كه سرچشمه را به آسانی می‌توان گرفت. و مخصوصاً اگر در اساتید كسی پیدا شد كه می‌خواهد انحراف ایجاد كند، او را ارشاد و اگر نشد، از خود و كلاس خود طرد كنند.
و این توصیه بیشتر متوجه روحانیون و محصلین علوم دینی است. و توطئه‌ها در دانشگاهها از عمق ویژه‌ای برخوردار است و هر قشر محترم كه مغز متفكر جامعه هستند باید مواظب توطئه‌ها باشند."
ایشان درباره توطئه های بزرگ دشمن در مورد دانشگاهها، فرموده اند: " از توطئه‌های بزرگ آنان، چنانچه اشاره شد و كراراً تذكر داده‌ام، به دست گرفتن مراكز تعلیم و تربیت خصوصاً دانشگاهها است كه مقدرات كشورها در دست محصولات آنها است. روش آنان با روحانیون و مدارس علوم اسلامی فرق دارد با روشی كه در دانشگاهها و دبیرستانها دارند. نقشه آنان برداشتن روحانیون از سر راه و منزوی كردن آنان است؛ یا با سركوبی و خشونت و هتاكی كه در زمان رضاخان عمل شد ولی نتیجه معكوس گرفته شد؛ یا با تبلیغات و تهمتها و نقشه‌های شیطانی برای جدا كردن قشر تحصیلكرده و به اصطلاح روشنفكر كه این هم در زمان رضاخان عمل می‌شد و در ردیف فشار و سركوبی بود؛ و در زمان محمدرضا ادامه یافت بدون خشونت ولی موذیانه.

اهميت دانشگاه

ايشان در بيانات متعدد خويش با عبارات گوناگون اين مطلب را متذكر شده‏اند كه «دانشگاه، مبداءِ همه تحولات است». هم چنين در مواردي ديگر با بكارگيري اصطلاحات «مقدرات» و «سرنوشت»، دانشگاه را منشاءِ اين مقدرات و سرنوشت مي‏دانند و آن را در رأس امور مي‏خوانند؛ از جمله: «مقدرات اين مملكت، دست اين دانشگاهي‏هاست»، «از دانشگاه [است كه] بايد سرنوشت يك ملت تعيين شود» و «دانشگاه كه رأس امور هست و تقديرات يك كشوري، مقدرات يك كشوري بسته به وجود آنهاست، بايد جديّت كنند كه روي خودشان را از غرب و شرق برگردانند».
دانشگاه از ديدگاه امام خميني(رحمت الله علیه)آن قدر اهميت دارد كه اگر نقش واقعي خود را نداشته باشد، همه چيز مملكت ازدست خواهد رفت. ايشان در جمله‏اي اين اهميت را گوشزد كرده‏اند: «اگر دانشگاه را ما سست بگيريم و از دست برود، همه چيزمان از دستمان رفته است». بنابراين، مي‏توان نتيجه گرفت كه دانشگاه هم منشاءِ دردها و فسادهاي موجود و هم منشاءِ اصلاح كشور است و بسته به اينكه دانشگاه ها، استادان و دانشجويان چه جهت‏گيريهايي داشته باشند، ثمرات آن نيز مشخص خواهد شد. امام خميني (رحمت الله علیه)در كلامهاي خود، به اين دو جهت‏گيري كاملاً مجزا و مشخص، بطور صريح اشاره فرموده‏اند. درباره جهت‏گيري اوّل چنين اظهار مي‏دارند: «اميدوارم احساس كرده باشيد كه همه دردهاي ايران از دانشگاه شروع شده است». و در خصوص جهت‏گيري دوّم مي‏فرمايند: «دانشگاه يك كشوري اگر اصلاح شود، آن كشور اصلاح مي‏شود». آنگاه در بياناتي ديگر، اين دو جهت‏گيري متضاد را در كنار هم قرار مي‏دهند و نتيجه هر يك را گوشزد مي‏كنند: «دانشگاه خوب، يك ملت را سعادتمند مي‏كند و دانشگاه غيراسلامي، دانشگاه بد، يك ملت را عقب مي‏زند» و در جاي ديگر مي‏فرمايند: «اين افرادي كه از دانشگاه مي‏آيند، يا مخرّب يك كشوري هستند يا سازنده آن كشور هستند» و «هر چه از خوبيها و بديها براي يك ملتي تحقق پيدا مي‏كند: وابستگي يا استقلال، در قيد و بند بودن و اختناق يا آزادي، تابع تربيتهاي دانشگاهي است».پس اگر متولّيان دانشگاه افرادي خوب و صالح باشند، نسلهاي حاضر و آينده درست تربيت مي‏شوند و اگر افراد غيرصالح باشند، اين نسلها نيز غيرصالح تربيت خواهند شد. از اين جهت است كه امام مي‏فرمايند: «دانشگاه است كه امور كشور را اداره مي‏كند و دانشگاه است كه نسلهاي آينده و حاضر را تربيت مي‏كند. و اگر چنان چه دانشگاه در اختيار چپاولگرهاي شرق و غرب باشد، كشور در اختيار آنهاست».