طرح 3-3-6 درسال تحصيلی 1391 اجرايي شد.طبيعي است كه اين طرح دارای معايب ومحاسنی خواهد بود كه درحين اجرا نمايان می شوند.همه ساله شاهد تغييرات كلي در روش ها ومحتوای كتب درسي هستيم كه با طرح فوق بايد تا5سال آتي با اين تغييرات بسازيم. مديريت اين همه تغييرات بسيار مهم وحياتي خواهد بود اگر خوب دقت كنيم در طول ساليان دراز مديران مدارس ،كه ازآنها به عنوان رهبر آموزشي ياد مي شود،اختيارات چنداني جهت پيش برد اهداف عالي آموزش وپرورش درقالب اين تغييرات نداشته است.«چيزي كه هم اكنون بر مدارس ما حاكم است بيشتر مديريت عاطفي است،نه مديريت قانون.»همراهی معلمان با دانش آموزان خود تا سه پایه ی متوالی در عمل ایجاد مشکل خواهد کرد. هرچند با عث شناخت بیشتر دانش آموز می شود.بايد عرض كرد چنانچه غفلت صورت گيرد می تواند يكي از بزرگ ترين معايب وضعف هاي طرح فوق باشد با تجارب آموزشي كه در سه منطقه آموزشی وپرورشی استان سيستان وبلوچستان داشتم همواره شاهد بودم كه اكثر معلمان از پذيرش پايه ی اول هراس دارند وسعي دارند حتي الامكان در پايه ي اول تدريس نكنند.كه اين مسئله باعث می شود كه بعضاً تا چند روز كلاس اولي ها بدون معلم باشند ويا معلمي بي انگيزه،غير علاقه مند ودر پاره اي موارد مشكل دار عهده دار آموزش وپرورش آنها باشد!با وجود چنين معلمی چگونه مي توان انتظار داشت كه به اهداف لازم برسيم.در نظام قبلي شايد مي توان انتظار داشت كه معلم سال بعد وپايه ی بعد بتواند مقداری از ضعف ها وكم كاري های ناشي از معلم قبل را جبران كند ولي در نظام جديد نه تنها جبران گذشته ناممكن بلكه دو پايه ی بالاتر را شامل مي شود.وغير قابل جبران مي شود.واين يعني شكست طرح جديد وآموزش است. فلذا از مديران ارجمند مدارس تقاضا مي گردد در انتخاب معلمان پايه ی اول نهايت جديت وحس مسؤليت را داشته باشند واز ورود چنين معلماني در كلاس درس جلوگيري نمايند واز تضييع حق دانش آموزان در سه سال متوالي پيشگيري كنند. تا در بدو شروع طرح با شكست روبرو نشويم.پس بايد با هماهنگي اداره ومديريت خود بهترين ها را براِ شروع انتخاب كنند ودر آينده برای اصلاح بهتر برنامه ريزی نمايند .
در کلاسی که برای کتاب جدید زبان انگلیسی پایه هفتم یا اول متوسطه دوره اول تالیف شده است روش تدریس clt. مطالعه این بخش شاید بتواند برای اولیای دانش آموزان هم مفید باشد. Communicative language teaching (CLT) به معنای تدریس زبان مبتنی بر رویکرد ارتباطی است. خوب چه فرقی با روشهای دیگر دارد؟ وجه تمایز اساسی این روش (رویکرد ارتباطی) تاکید بر دنیای واقعی و درگیر نشدن با نکات گرامری گیج کننده است. بر خلاف روش ترجمه یا گرامر در این روش، معلم سعی می کند محیطی را فراهم آورد که بچه ها احساس کنند در یک محیط انگلیسی زبان قرار دارند و می خواهند با این زبان با دیگران ارتباط برقرار کنند. حداقل در این سطح اصلا نمی خواهیم وارد مطالب دستوری از قبیل زمان و فعل و ضمیر .... بشویم. مثل بچه سه چهار ساله ای که به زبان محلی خود صحبت می کند ولی مطلقا از گرامر یا نوشتن زبان خود آگاهی ندارد. گام به گام که داریم دانش آموز را در فضای انگلیسی زبان قرار می دهیم در هر درس 3 یا 4 حرف را هم یاد می دهیم. بر خلاف روش ترجمه، که از همان روز اول تمام حروف را یاد می داد. (هم خواندن و هم نوشتن) در این روش مثل کتابهای فارسی اول ابتدایی خودمان عمل می کنیم. یعنی در هر درس یک یا چند حرف را یاد می دهیم. اساس این روش باز هم بر خلاف روش ترجمه، از کل به جز است. یعنی بچه اول کلمه را می شنود، تکرار می کند، می خواند و در پایان مینویسد. (تاکید بر نوشتن نیست.) پس در همان اول کار دانش آموز را نباید درگیر نوشتن و مباحث دستوری بکنیم. بگذاریم تقلید کند. تقلید در زبان اصلا بد نیست. اما بعد از مرحله تقلید سعی کنیم مطالب تقلیدی آموخته شده را به زندگی واقعی خودمان نزدیک کنیم. اول پرسیدن آدرس یا شماره تلفن به انگلیسی را تکرار و تقلید می کنیم اما بعد از این مرحله بچه ها از همدیگر آدرس و شماره تلفن همدیگر را می پرسند و همین طور اسم و حال و احول و رنگ و ساعت .....
1. بسیاری از همکاران گفتند کتاب، چطور از بچه انتظار دارد که بدون دانستن حروف الفبا بتواند اسم خود و دوستانش را بنویسد؟ بسیاری گفتند که ما از همان روز اول حروف الفبا را یاد خواهیم داد و کاری به این حرفها نداریم. به عقیده من آنها از منظری شاید درست می گویند، از منظر روش گرامر- ترجمه. در روش گرامر- ترجمه ما باید سریعا وارد خواندن شویم. ماده اولیه خواندن، حروف هستند. پس اگر حروف نباشند ما کاری نمی توانیم بکنیم. اما این کتاب بر این اساس تالیف شده است که بچه ها ابتدا در یک محیط زبانی نسبتا واقعی قرار گیرند. تا می توانند گوش کنند، تقلید کنند و در پایان از تقلید بیرون بیایند و در آموخته¬های خود را در زندگی واقعی خود به کار ببرند. به عقیده من آن نوشتنهای اسم خود و دیگران، فرع فضیه هستند. اصلا معلم خودش باید کمک کند تا دانش آموز نام خودش و دوستش را بنویسد. چه اشکالی دارد؟ باید بگذاریم ابتدا دایره واژگان شفاهی دانش آموز شکل بگیرد. بگذاریم فقط تکرار کند، صحبت کند، تقلید کند و باید همیشه مواظب باشیم لذت ببرد. این لذت بردن به نظر من باید اساس کار باشد. هر کجا دیدیم بچه¬ها بی¬حوصله شده¬اند باید بدانیم یک جای کار می¬لنگد. به همین خاطر است که تدریس این کتاب برای بعضی¬ها ممکن است سخت باشد. کسانی که تکلیفی می¬دهند و مدتها روی صندلی می¬نشینند و شاید به مدت بیشتر از یک ساعت، کلاس ساکت ساکت است. هر کس این کتاب را تدریس کند باید خیلی حوصله داشته باشد و در هر سنی که باشد باید بتواند بچگی کند. کلاسش پر از صدا باشد. پر از تصویر و تقلید و لذت و گفتگو. مدیر و معاون هم اگر دیدند همهمه کلاسی زیاد است باید اندکی صبور باشند. اما باز هم معلم باید هوشیار باشد که در همه حال کلید کنترل در دستش باشد.
2. اشکال دیگری که بر کتاب از طرف همکاران گرفته شد و من هم با آن موافق هستم این بود که این کتاب، گویی برای کسانی نوشته شده است که مقدمات زبان انگلیسی را می¬دانند. امروزه بچه¬های شهری از سنین بسیار پایین به کلاسهای زبان می¬روند و دانش زبانی خوبی هم کسب می¬کنند. تدریس این کتاب برای این نوع دانش¬آموزان باید آسان باشد. معلم اگر اندک راهنمایی بکند این نوع دانش آموزان مشکلی نخواهند داشت. اما در روستاها و مناطق محروم که شاید دانش زبانی بچه ها در حد صفر است، تدریس این کتاب، واقعا مشکل است. من فکر می¬کنم نویسندگان کتاب خیلی سریع وارد مباحث جدی شده¬اند. کاش سه یا چهار درس اول را صرف یادگیری واژگان آسان و مکالمه¬های خیلی ساده و کوتاه می¬کردند. یا اینکه قبلا کتابهای ساده¬تری در مقطع ابتدایی لااقل در این نوع مناطق تدریس شده بود.
3. این کتاب از نظر ظاهر نسبت که کتابهای گذشته، خیلی بهتر شده است اما باز هم از نظر جذابیت بصری مشکل دارد. صرفنظر از تصاویر پایانی کتاب، متن کتاب تصاویر زیادی ندارد و تصاویر موجود هم شفاف نیستند. انگار با یک دوربین با پیکسل خیلی پایین گرفته شده¬اند. فونت کتاب مناسب است اما اندازه آن مخصوصا در مکالمه¬ها به نظر کوچک می¬رسد. خلاصه در مقایسه با کتابهای تجاری متنوع و بسیار زیبا و شکیل که در این باب در بازار وجود دارند، حرف زیادی برای گفتن ندارد.
4. در پایان. اگر بتوان این کتاب را حداقل در مدارسی که امکانات دارند با نرم افزارهایی مانند پاورپوینت و برنامه های تحت فلش و ... غنی سازی کرد، اطمینان دارم می¬توان نتیجه بهتری گرفت. این کمترین هم با استفاده از پاورپوینت نصف و نیمه ای که در فرصت محدود و با عجله ساخته بودم در کلاس ضمن خدمت مورد اشاره، نیمچه تدریسی کردم و همکاران هم پسندیدند و تجربه بدی نبود. البته برای کتابهای قبلی هم با همین روش کار می کردم و نتیجه خوبی هم می گرفتم. ساختن این نوع برنامه ها که متناسب با وضعیت علمی و فرهنگی هر مدرسه باشد، کاری وقت¬گیر و زمان¬بر است اما کار معلم در کلاس بسیار آسان می¬شود و جذابیت بصری کلاس چندین برابر می¬شود. بچه ها خسته نمی¬ شوند و تدریس توام با لذت می¬شود. اما به هر حال در مناطقی که فاقد امکانات هستند معلمان باید خودشان ابتکار و خلاقیت به خرج دهند.
پس از تغییرات جدید در ساختار دوره راهنمایی و تبدیل آن به دوره اول متوسطه، کتابهای جدیدی برای دوره اول متوسطه اول که "پایه هفتم" نام گرفت، تالیف شد و کتاب "مطالعات اجتماعی" جایگزین سه درس تاریخ، جغرافیا و تعلیمات اجتماعی سال اول راهنمایی شد؛ کتابی که از نظر برخی استادان دانشگاه، دارای اشکالاتی است. کتاب "مطالعات اجتماعی" دارای اشکالات جزیی، ویرایشی و تاریخی است که ضمن یادداشتبرداری، دلایل اشکالات آن نیز ذکر شده است؛.
اصلاحات محتوایی
صفحه 101، سطر سوم کاوشهای تاریخی ← کاوشهای باستانشناسی: اصولا استفاده از این اصطلاح در اینجا نادرست است. این نادرستی هنگامی دوچندان میشود که در ادامه واژههای کاوشهای تاریخی، از سکونتگاههای هفت هزار سال پیش، یعنی دوران پیش از تاریخ، سخن گفته شده است، لذا چنانچه بخواهیم از واژه تاریخی استفاده کنیم باید بنویسیم "کاوشهای پیش از تاریخی" و نه کاوشهای تاریخی که البته پیشنهاد میشود از همان اصطلاح متداول، یعنی کاوشهای باستانشناسی استفاده شود. سطرچهارم، صفحه 101 حدود هفت هزار سال پیش ← حدود 10 هزار سال پیش: بر اساس نتایج علمی حفریات چُغابُنوت Chogha Bonut که یکی از کهنترین استقرارگاههای ساکنین ایران در آن دوره است و در اطراف دزفول و در فاصله شش کیلومتری غرب چُغامیش، قرار دارد و با کمک آزمایشات کربن 14، قدمت آثار به دست آمده از این مکان، مربوط به میانه هزاره هشتم پیش از میلاد میباشد. پس حدود هفت هزار سال پیش، نادرست بوده و صحیح آن حدود 10 هزار سال پیش است. البته آثار بسیار قدیمیتری از حضور انسان در ایران بر جای مانده است اما در اینجا، منظور و توجه اصلی، تنها به دوره استقرار در روستاهاست.