امروزه از شبکه های بدون کابل ( Wireless ) در ابعاد متفاوت و با اهداف مختلف، استفاده می شود . برقراری يک تماس از طريق دستگاه موبايل ، دريافت يک پيام بر روی دستگاه pager و دريافت نامه های الکترونيکی از طريق يک دستگاه PDA ، نمونه هائی از کاربرد اين نوع از شبکه ها می باشند . در تمامی موارد فوق ، داده و يا صوت از طريق يک شبکه بدون کابل در اختيار سرويس گيرندگان قرار می گيرد. در صورتی که يک کاربر ، برنامه و يا سازمان تمايل به ايجاد پتاسيل قابليـت حمل داده را داشته باشد، می تواند از شبکه های بدون کابل استفاده نمايد . يک شبکه بدون کابل علاوه بر صرفه جوئی در زمان و هزينه کابل کشی ، امکان بروز مسائل مرتبط با يک شبکه کابلی را نخواهد داشت .
از شبکه های بدون کابل می توان در مکان عمومی ، کتابخانه ها ، هتل ها ، رستوران ها و مدارس استفاده نمود . در تمامی مکان های فوق ، می توان امکان دستيابی به اينترنت را نيز فراهم نمود . يکی از چالش های اصلی اينترنت بدون کابل ، به کيفيت سرويس ( QoS ) ارائه شده برمی گردد . در صورتی که به هر دليلی بر روی خط پارازيت ايجاد گردد ، ممکن است ارتباط ايجاد شد ه قطع و يا امکان استفاده مطلوب از آن وجود نداشته باشد .

انواع شبکه های wireless

• WLANS: Wireless Local Area Networks . شبکه های فوق ، امکان دستيابی کاربران ساکن در يک منطقه محدود نظير محوطه يک دانشگاه و يا کتابخانه را به شبکه و يا اينترنت ، فراهم می نمايد .
• WPANS: Wireless Personal Area Networks . در شبکه های فوق ، امکان ارتباط بين دستگاههای شخصی ( نظير laptop ) در يک ناحيه محدود ( حدود 914 سانتی متر ) فراهم می گردد . در اين نوع شبکه ها از دو تکنولوژی متداول Infra Red ) IR) و ( Bluetooth ( IEEE 802.15 ، استفاده می گردد .
• WMANS: Wireless Metropolitan Area Networks . در شبکه های فوق ، امکان ارتباط بين چندين شبکه موجود در يک شهر بزرگ فراهم می گردد . از شبکه های فوق، اغلب به عنوان شبکه های backup کابلی ( مسی ،فيبر نوری ) استفاده می گردد .
• WWANS: Wireless Wide Area Networks . در شبکه های فوق ، امکان ارتباط بين شهرها و يا حتی کشورها و از طريق سيستم های ماهواره ای متفاوت فراهم می گردد . شبکه های فوق به سيستم های 2G ( نسل دوم ) معروف شده اند .

امنيت
برای پياده سازی امنيـت در شبکه های بدون کابل از سه روش متفاوت استفاده می شود :
• WEP : Wired Equivalent Privacy . در روش فوق ، هدف توقف ره گيری سيگنال های فرکانس راديوئی توسط کاربران غير مجاز بوده و برای شبکه های کوچک مناسب است . علت اين امر به عدم وجود پروتکل خاصی به منظور مديريت "کليد " بر می گردد. هر "کليد " می بايست به صورت دستی برای سرويس گيرندگان تعريف گردد. بديهی است در صورت بزرگ بودن شبکه ، فرآيند فوق از جمله عمليات وقت گير برای هر مدير شبکه خواهد بود . WEP ، مبتنی بر الگوريتم رمزنگاری RC4 است که توسط RSA Data System ارائه شده است . در اين رابطه تمامی سرويس گيرندگان و Aceess Point ها بگونه ای پيکربندی می گردند که از يک کليد مشابه برای رمزنگاری و رمزگشائی استفاده نمايند .
• SSID: Service Set Identifier. روش فوق به منزله يک "رمزعبور" بوده که امکان تقسيم يک شبکه WLAN به چندين شبکه متفاوت ديگر که هر يک دارای يک شناسه منحصر بفرد می باشند را فراهم می نمايد . شناسه های فوق، می بايست برای هر access point تعريف گردند. يک کامپيوتر سرويس گيرنده به منظور دستيابی به هر شبکه ، می بايست بگونه ای پکربندی گردد که دارای شناسه SSID مربوط به شبکه مورد نظر باشد . در صورتی که شناسه کامپيوتر سرويس گيرنده با شناسه شبکه مورد نظر مطابقت نمايد ، امکان دستيابی به شبکه برای سرويس گيرنده فراهم می گردد
• فيلترينگ آدرس های ( MAC ( Media Access Control : در روش فوق ، ليستی از آدرس های MAC مربوط به کامپيوترهای سرويس گيرنده، برای يک Access Point تعريف می گردد . بدين ترتيب ، صرفا" به کامپيوترهای فوق امکان دستيابی داده می شود . زمانی که يک کامپيوتر درخواستی را ايجاد می نمايد ، آدرس MAC آن با آدرس MAC موجود در Access Point مقايسه شده و در صورت مطابقت آنان با يکديگر ، امکان دستيابی فراهم می گردد . اين روش از لحاظ امنيتی شرايط مناسبی را ارائه می نمايد ، ولی با توجه به اين که می بايست هر يک از آدرس های MAC را برای هر Access point تعريف نمود ، زمان زيادی صرف خواهد شد . استفاده از روش فوق، صرفا" در شبکه های کوچک بدون کابل پيشنهاد می گردد .

شبکه های بی سیم از امواج استفاده نموده و قابلیت تحرک بالائی را دارا هستند بنابراین تغییرات در محل فیزیکی ایستگاههای کاری به راحتی امکان پذیر می باشد برای راه اندازی آن کافیست که از روشهای زیر بهره برد:
Ad hoc که ارتباط مستقیم یا همتا به همتا (peer to peer ) تجهیزات را با یکدیگر میسر می سازد.
شبکه ad-hoc نوع خاصی از شبکه های ارتباطی موجود میباشد که متشکل از مجموعه ای از گره های سیار بی سیم می باشد. برای ایجاد ارتباط و برای کشف مسیر بین گره های شبکه در شبکه های ad-hoc، از یک نمونه پروتکل مسیریابی استفاده میشود. شبکه های بی سیم به دونوع دارای زیرساخت و بدون زیرساخت تقسیم می شوند. مهمترین نمونه از شبکه های بدون زیرساخت ، شبکه های ad-hoc میباشد. در شبکه های ad-hoc لینکها میتوانند یکطرفه (Unidirectional) و یا متقارن (Bidirectional) باشند. یکی ازمهمترین مسائلی که در هرنوع شبکه ای مطرح میشود، مسیریابی و پیدا کردن مسیرهای بهینه به هرمقصدی است . مسیریابی در شبکه های باسیم وشبکه های بی سیم دارای زیرساخت که نقاط دسترسی در آنها ثابت هستند خود مسئله بسیار مهم و مشکلی است ودرشبکه هایad-hoc که گره ها ثابت نیستند و دائم درحال تغییر مکان هستند میتواند بسیارسختتر باشد و به تمهیدات بیشتری نیاز دارد .
شبکه های بی سیم با استاندارد 802.11b حداکثر پهنای باند 11Mbps و با 802.11a و 802.11g پهنای باند 54 Mbps را پشتیبانی می کنند حتی در تکنولوژیهای جدید این روند با قیمتی نسبتا بالاتر به 108Mbps نیز افزایش داده شده است علاوه بر این کارائی Wi Fi نسبت به فاصله حساس می باشد یعنی حداکثر کارائی با افزایش فاصله نسبت به َAccess Point پایین خواهد آمد. این پهنای باند برای به اشتراک گذاشتن اینترنت یا فایلها کافی بوده اما برای برنامه هائی که نیاز به رد و بدل اطلاعات زیاد بین سرور و ایستگاهای کاری (Client to Server ) دارند کافی نیست .

انواع شبکه های بی سیم

این نوع شبکه برای کاربران محلی از جمله محیطهای(Campus) دانشگاهی یا آزمایشگاهها که نیاز به استفاده از اینترنت دارند مفید می باشد. در این حالت اگر تعداد کاربران محدود باشند می توان بدون استفاده از Access Point این ارتباط را برقرار نمود .در غیر اینصورت استفاده از Access Point ضروری است.می توان با استفاده از آنتن های مناسب مسافت ارتباطی کاربران را به شرط عدم وجود مانع تاحدی طولانی تر نمود.

امنیت در شبکه های بی سیم

سه روش امنیتی در شبکه های بی سیم عبارتند از :
Wired Equivalent Privacy
در این روش از شنود کاربرهایی که در شبکه مجوز ندارند جلوگیری به عمل می آید که مناسب برای شبکه های کوچک بوده زیرا نیاز به تنظیمات دستی( KEY ) مربوطه در هر Client می باشد. اساس رمز نگاری WEP بر مبنای الگوریتم RC4 بوسیله RSA می باشد.
Service Set Identifier
شبکه های WLAN دارای چندین شبکه محلی می باشند که هر کدام آنها دارای یک شناسه (Identifier ) یکتا می باشند این شناسه ها در چندین Access Point قرار داده می شوند . هر کاربر برای دسترسی به شبکه مورد نظر بایستی تنظیمات شناسه SSID مربوطه را انجام دهد .
Media Access Control
لیستی از MAC آدرس های مورد استفاده در یک شبکه به Access Point مربوطه وارد شده بنابراین تنها کامپیوترهای دارای این MAC آدرسها اجازه دسترسی دارند به عبارتی وقتی یک کامپیوتر درخواستی را ارسال می کند MAC آدرس آن با لیست MAC آدرس مربوطه در AP مقایسه شده و اجازه دسترسی یا عدم دسترسی آن مورد بررسی قرار می گیرد .این روش امنیتی مناسب برای شبکه های کوچک بوده زیرا در شبکه های بزرگ امکان ورود این آدرسها به AP بسیار مشکل می باشد.