معرفی و خواص برخی گیاهان دارویی

ریحان

ریحان که به نام های تری –سلطان الریاحین – ریحان الملک –صعتر ندی– سبزه – شیرانه– حبق صعتری –سبزی سلطنتی و اسفرم نیز نامیده می شود ، دارای طبع گرم و خشک است.

مشخصات

گیاهی یکساله به بلندی 60 سانتی متر است. گلهای آن کوچک مایل به سبز یا ارغوانی و یا سفید می باشد پشت برگهای آن سبز خاکستری و روی برگهای جوان آن سبز روشن به شکل بیضی ،نوک تیز با دندانه های ریز و معطر است.تخم آن سیاه، ریز و کمی زبر می باشد تکثیر آن با کشت تخم آن بسادگی انجام می شود .ریحان بومی فلات ایران است و در ایران و افغانستان به طور خودرو می روید ولی عملا تولید فعلی آن در ایران صد درصد از پرورش و کشت آن در مزارع حاصل می شود.
در ایران به طور وحشی در اطراف تهران، همدان ،خراسان، در 2300 متر ارتفاع از سطح دریا ودر مرکز کرمانشاه ،در ارتفاعات 1500 متری و در خرمشهر و بلو چستان و در آذربایجان در اطراف تبریز می روید .

خواص –کاربرد

ریحان از نظر طبیعت کمی گرم و خشک است باز کننده گرفتگی های دماغی و محلل ورمهای جمیع اعضاو برای ضعف معده و بادهای غلیظ مفید است . عصاره آن با شکر برای رفع درد سینه وتنگی نفس و سرفه و مضمضه و جویدن آن برای زخمهای دهان و بوییدن آن برای رفع سر درد گرم مزاجان نافع است.کوبیده تخم ریحان با صمغ عربی برای قطع شکم روش نافع است و جو شانده 40 گرم در هزار گرم آب آن نیز برای اسهال نافع است که خورده شود. در کشور های افریقایی از برگ و سر شاخه های ریحان به صورت حمام گرم در موارد سرطان معده استفاده می کنند.
تب بر– افزایش دهنده ی اسپرم – ضد نفخ – خواب اور و ارام بخش می باشد. همچنین از ان در مواردی ار جمله: تقویت معده تقویت قلب – تقویت کلیه – تقویت کبد– ضعف نیروی جنسی – عفونت روده – تصلب شرایین – کلسترول خون – صرع – تشنج معده – افسردگی – سرما خوردگی – گلو درد – فشار خون و ورم کلیه نیز استفاده می کنند .

شوید

ترکیبات شیمیایی:

تخم شوید دارای 3درصد روغن می باشد .

خواص داروئی:

تخم شوید اثرات درمانی زیادی درد منجمله بعنوان ضد تشنج ،‌ضد درد، نفخ شکم ، ادرار آورو رای تقویت معده بکار می رود . برای کسانیکه اشتهای زیادی به غذا ندارند و لاغر هستند تخم شود بهترین دارو است زیرا اشتها را زیاد کرده معده را تقویت می کند و انرژی به بدن می دهد . تخم شوید را می توان برای ناراحتی معده ، بی خوابی و ضد گاز معده بکار برد . خانمهای شیر ده کهش یر آنها کم است باید حتما روی چند بار دم کرده تخم شوید یا در تخم شود بخورند و در غذای خود مصرف کنند بطور معجزه آسائی شیر آنها زیاد خواهد شد .
طب گیاهی ایران خواص زیادی را برای شودقائل است مثلا در مورد درد شدید و ورم معده از دم کرده شوید استفاده می کردند که اثر تسکین فوری دارد . از شوید برای دل درد در حیوانات نیز استفاده می شود ودام درن قدیم بخوبی به این موضوع واقف بودند . مثلا برای گوسفند و بز کافی است که مقدر 30 گرم تخم شوید به آنها داد که نفخ و دل درد را ساکت کنند . در مورد بیمارانی که مبتلا به استفراغ شدید هستند و هیچ غذایی حتی آب را نمی توانند در معده خود نگاهدارند بهترین درمان شود است . این نوع بیماران باید دم کرده شود را آهسته آهسته بنوشند . در چین حتی شود را برای کمردردهایی که بعلت انقباض عضلانی باشد بکار می برند .

طرز استفاده:

برای باد فتق که از تخم شوید استفاده می کنند دستور آن باین صورت است که باید حدود 40 گرم تخم شوید را بودهید تا کاملا قهو ه ای شود سپس آنرا کاملا آسیاب کنید تا بصورت پودر داراید و بعدا آنرا با سرکه سیب مخلوط کرده و میل کنید .

لیمو عمانی

لیمو عمانی یا لیمو امانی، لیمو ترش شیسه یا تغن (به لاتین: Citrus aurantifulia) میوهٔ خشک‌شده ایست که به‌عنوان چاشنی در غذاهای خاورمیانه‌ای خصوصاً ایرانی استفاده می‌شود. لیمو عمانی تازه رنگ خردلی داشته و بسیار ترش است، به‌طوری‌که تازه‌اش را معمولاً نمی‌توان به‌تنهایی مصرف کرد، بنابراین آن را در آفتاب خشک می‌کنند تا داخل آن به رنگ سیاه درآید. رنگ پوستهٔ خارجی آن از زرد قهوه‌ای تا سیاه بوده و آنرا به‌صورت چاشنی در غذا مورد استفاده قرار می‌دهند. لیمو عمانی به‌صورت گرد کوبیده‌شده یا درسته عرضه می‌شود.

دامنه انتشار

گیاه لیمو عمانی بومی آسیای جنوبی بوده و در آمریکا و آمریکای لاتین نیز کشت می‌شود. این گیاه در مناطق مختلف جنوب و جنوب شرقی ایران نظیر بندر عباس، میناب، جهرم و شیراز به طور فراوان کاشته می‌شود.[۱]

استفاده

لیمو عمانی معمولاً در طبخ خورش های ایرانی چون قرمه سبزی و قیمه استفاده می‌شود. آنها را پیش از ریختن در غدا سوراخ کرده، شکسته یا خرد می‌کنند. در کشورهای دیگر گاهی نیز آنها را به‌صورت گرد کوبیده به خوراکهای برنجی می‌افزایند. مثلاً در خوراک خلیجی پر ادویه‌ای با نام بهارات یا کبسا. از این محصول در کشورهای عرب همسایه همچون عراق، کویت و بحرین نیز استفاده می‌شود. گفته می‌شود برای پرهیز از تلخ شدن غذا بهتراست پیش از افزودن آن به غذا تخم‌های آنرا درآورد. در ضمن وقتی درسته در غذا انداخته می‌شود محل تجمع روغن شده و خوردن آن هر چند که خود کالری ندارد، توصیه نمی‌شود.[۲]

مزه

لیمو عمانی همچون دیگر مرکبات طعم ترش دارد ولی فاقد ته‌مزه شیرین در لیموهای تازه است. همچنین به‌دلیل عمل تخمیر انجام شده کمی تلخی در مزه آن احساس می‌شود.

روش آماده‌سازی

لیموی شسته شده را کاملاً خشک کرده درون سینی قرار داده و در مقابل نور خورشید می‌گذارند. ۲ الی ۳ ساعت اول مرتب زیر و رو می‌کنند تا تمام لیمو خشک شود و سپس به مدت ۳ الی ۴ روز زیر تابش نور خورشید قرار می‌دهند تا کاملاٌ خشک شود.

خواص دارویی

در طب سنتی برای لیمو عمانی آثار دارویی مقوی معده، ضد نفخ، اشتهاآور، ضدعفونی کننده، مسکّن سردرد و رفع کنندهٔ علایم سرفه و سرماخوردگی قایل بوده‌اند.[۱] این ماده غذایی ویتامین ث بالایی داشته و برخی منابع آنرا به عنوان یک کاهنده فشار خون (به‌صورت دم‌کرده) و حتی چربی خون توصیه می‌کنند.[۲]

سیر از منظر گیاه شناسی

نحوه استفاده : خوراکی

خواص : سیر Garlic

نام علمی Allium sativum

گیاه شناسی

سیر گیاهی است علفی و دائمی که ساقه آن تا ارتفاع 40 سانتیمتر نیز می رسد . قسمت زیر زمینی آن متورم و مرکب از 5 تا 12 قطعه و محصور در غشاهای نازک و ظریف برنگ خاکستری مایل به سفید می باشد . برگهای آن باریک و نواری شکل برنگ سب تیره و گلهای آن کوچک و صورتی رنگ که بصورت یک چتر در انتهای ساقه ظاهر می شود . سیر وپیاز رابطه ای نزدیک با هم دارند که شاید بدلیل بوی بد آنها می باشد . در مصر قدیم برای مومیائی مدرگان و خوش طعم کردن غذاها بکار می رفته است . هومر شعر باستان در نوشته های خود از آن یاد برده است . مردم در اروپا و اسپانیا از قبل از میلاد مسیح آنرا می شناختند و از آن استفاده می کردند . بقراط پدر علم طب در نوشته های خود از خواص آن یاد کرده و یکی دیگر از دانشمندان قدیم 61 خاصیت مختلف برای سیر قائل شده است .

انواع سیر

1-سیر آمریکایی بنام Greole نامیده می شود . این نوع سیر دارای پوست سفید بوده و از انواع دیگر قوی تر است .
2-سیر تاهیتی که از بقیه درشت تر است و گاهی قطر آن به 8 سانتیمتر می رسد . حضرت محمد (ص) برای سیر 70 خاصیت مختلف قائل شده اند و می فرمایند :
از سبزی سیر تا می توانید استفاده کنید زیرا سیر دوای هفتاد درد است اما آنکس که سیر وپیاز خورده به مسجد نیاید و به مردم نزدیک نشود .(به علت بوی بد دهان)

خواص داروئی:
طب قدیم ایران گرم و خشک است اسانس سیر که در اثر تقطیر سیر با بخار آب حاصل می شود برای تغییر طعم غذا مصرف می شود .

1)سیر بادشکن وضد عفونی کننده است .

2)خوردن سیر مصونیت بدن را در مقابل بیماریها افزایش می دهد .

3)سیر کرم کش است .

4)سیر محرک و تقویت کننده بدن است .

، برای درد گلو میتوانید یک حبه از سیر را رنده کرده و یک قاشق مربا خوری آبلیمو به آن اضافه نمایید سپس میل کنید، اگر این کار را چند بار انجام دهید برای درد گلو داروی مفیدی میباشد. سیر داروی سرماخوردگی و زکام است .

6)سیر اثر خوبی در معالجه سل دارد

7)سیر خون را رقیق می کند

8)سیر اثر خوبی در تنگی نفس دارد

9)خوردن مداوم سیر لقوه و رعشه را از بین می برد .

10)سیر چون گرم و خشک است بنابراین رطوبت معده را از بین می برد و دردهای مفاصل را خوب می کند.

11)سیر درمان کننده دردهای مفاصل ، سیاتیک و نقرس می باشد .

12)سیر برای تقویت نیروی جنسی و افزایش تولید اسپرم در اشخاص سرد مزاج بسیار مفید است .

13)آنهائی که قطره قطره ادرار می کنند باید حتما سیر بخورند تا بیماری آنها درمان شود .

14)سیر زخم های ریه و درد معده را از بین می برد .

15)سیر سنگ های کلیه را شکسته و خارج می سازد .

16)سیر را با زیره بپزید برای تقویت دندان مفید است .

17)مالیدن سیر پخته به دندان ، درد دندان را تسکین می دهد .

18)سیر را بسوزانید وبا عسل مخلوط کنید و ضمادی از آن درست کنید این ضماد برای رفع خون مدرگی زیر پلک چشم مفید است .