موتور جستجوی پیشرفته مقالات و تحقیقات و ...

تحویل در محیط ورد : word
عنوان :

عنوان سفارش :
تعداد صفحه :
قیمت :
تومان

امر به معروف و نهی از منکر

امر به معروف و نهی از منکر به نظر شیعیان یکی از فروغ دین اسلام است . امر به معروف یعنی دستور دادن یا توصیه کردن از سوی فرد مسلمان به دیگران به انجام آن چه به باور مسلمانان خوب در نظر گرفته می شود و نهی از منکر یعنی دستور دادن با توصیه کردن از سوی مسلمانان به دیگران به انجام ندادن آن چه به باور مسلمانان بد در نظر گرفته می شود .

تعریف معروف و منکر

در احکام دین ، به تمام واجبات و مستحبات معروف و به تمام محرمات و مکروهات منکر گفته می شود بنابراین واداشتن افراد جامعه به انجام کار های واجب و مستحب امر به معروف و باز داشتن آن ها از کار های حرام و مکروه نهی از منکر است .

شرایط امر به معروف و نهی از منکر

امر به معروف و نهی از منکر با وجود برخی شرایط واجب می باشد و در صورت نبود آن شرایط تکلیف ساقط می شود و آن ها عبارتند از :

    1- کسی که امر یا نهی می کند ، بداند آن چه را که دیگری انجام می دهد حرام است و آن چه را ترک کرده ، واجب است ، پس هر کس نمی داند این عمل که او انجام می دهد حرام است یا نه جلوگیری واجب نیست .
    2- احتمال بدهد امر یا نهی او تأثیر دارد ، بنابراین اگر می داند تأثیر ندارد امر و نهی واجل نیست .
    3- شخص گناهکار اصرار بر ادامه کار خود داشته باشد ، پس اگر معلوم یا گمان کند یا احتمال دهد گناهکاری بنای ترک عمل را دارد و دوباره تکرار نمی کند یا موفق به تکرار نمی شود ، امر و نهی واجب نیست .
    4- امر و نهی ، سبب ضرر جانی یا آبرویی یا ضرر مالی قابل توجه ، به خودش یا نزدیکان و همراهان ، یا سایر مومنان نباشد .

مراتب امر به معروف و نهی از منکر

برای امر به معروف و نهی از منکر مراتبی است که اگر با عمل به مرتبه ی پایین تر ، مقصود حاصل شود به عمل به مرتبه ی بعدی جایز نیست و آن مراتب چنین است :
1- با معصیت کار طوری عمل شود که بفهمد به سبب انجام آن گناه با او این گونه عمل می شود مثل این که از او رو برگرداند یا با چهره ی عبوس با او برخورد کند ، یا با او رفت و آمد نکند .
2- امر و نهی با زبان : یعنی با کسی که واجبی را ترک کرد ، دستور دهد که واجب را به جا آورد و به گناهکار دستور دهد که گناه را ترک کند .
3- استفاده از زور برای جلوگیری از منکر و برپایی واجب : یعنی زدن گناهکار ( بنابر فتوای آیت الله خامنه ای مواردی که امر به معروف و نهی از منکر متوقف بر چیزی بیشتر از امر و نهی زبانی باشد ، اگر در سرزمینی باشد که دارای نظام و حکومت اسلامی است و به این فرضیه اسلامی اسلامی اهمیت داده می شود ، احتیاج به اذن حاکم ، مسئولین ذیربط و پلیس محلی و دادگاه های صالح دارد .

احکام امر به معروف و نهی از منکر

1- فراگیری شرایط امر به معروف و نهی از منکر و موارد آن واجب است ، تا انسان در امر و نهی مرتکب خلاف نشود .
2- اگر بداند یا احتمال دهد که امر و نهی اش با تکرار موثر است ، واجب است تکرار کند .
3- اگر بداند یا احتمال دهد ، که نهی او در حضور جمع موثر است نه تنهایی ، اگر انجام دهنده ، آن عمل را به طور آشکار انجام می دهد جایز بلکه واجب است او را در جمع نهی کند و اگر چنین نیست بنا بر احتیاط واجب جایز نیست .

آداب امر به معروف و نهی از منکر

    • مانند طبیبی دلسوز و پدری مهربان باشد .
    • قصد خود را خالص کند و تنها برای رضای خدا اقدام کند و عمل خود را از هرگونه برتری جویی پاک گرداند .
    • خود را پاک و منزه نداند ، چه بسا همان که اکنون از او خطایی سر زده است ، دارای صفات پسندیده ای باشد که مورد محبت الهی است ، هر چند این عمل او هم اکنون ناپسند و مورد غصب الهی باشد .
    امر به معروف و نهی از منکر در سخنان اهل بیت
    • علی پسر ابوطالب : پایندگی شریعت به امر به معروف و نهی از منکر و برپاداشتن حدود است .
    • علی پسر ابوطالب : نفرین خدا بر کسانی که به خوبی فرمان می دهند و خود آن را فرو می گذارند و بر کسانی که از زشتی باز می دارند و خود مرتکب آن می شوند .

اهمیت امر به معروف و نهی از منکر در اسلام

امر به معروف و نهی از منکر یکی از اصول عملی اسلام و از مهم ترین و عظیم ترین فرایض دینی در اسلام و فقه اسلامی است . قرآن کریم و روایات رسیده از رسول گرامی اسلام و خاندان بزرگوار آن حضرت با بیانات و تعبیر های گوناگون ، اهمیت و عظمت شأن این دو فرضیه ی بزرگ اسلامی را بیان کرده اند (( کنتم خیر امه اخرجت للناس تامرون بالمعروف و تنهون عن المنکر و تومنون بالله )) (( شما بهترین امتی بودید که پدید آمدید از این جهت که امر به معروف و نهی از منکر می کنید و خدا ایمان دارید )) .
در این آیه امت اسلامی به عنوان بهترین امت معرفی شده است و دلیل آن دو چیز ذکر شده (( امر به معروف و نهی از منکر )) و (( ایمان به خدا )) است . در این آیه شریفه ، امر به معروف و نهی از منکر بر ایمان به خدا مقدم داشته است که نشانه ی اهمیت و عظمت این دو فرضیه ی بزرگ الهی و بیانگر این است که این دو واجب ضامن گسترش ایمان در میان جامعه ی بشری است و چنانچه این دو فرضیه اجرا نشوند ، ریشه های ایمان در دل ها سست می گردد و پایه های آن فرو می ریزد . رسول اکرم (ص) می فرماید : (( من امر بالمعروف ونهی عن المنکر فهو خلیفه الله فی ارضه و خلیفه رسول الله و خلیفه کتابه )) . (( کسی که امر به معروف و نهی از منکر کند جانشین خداوند در زمین و جانشین رسول خدا و جانشین کتاب خداست )) . امر به معروق و نهی از منکر از تمامی نیکی ها و حتی جهاد به مراتب برتر و با اهمیت تر شمرده شده است . سر آن شاید این باشد که قوام و استواری تمامی واجبات و بقای آن ها با حدود و شرایطشان در گرو برپا بودن این 2 فرضیه است . علاوه بر آن که جهاد مبارزه با مفاسد و موانغ خارجی است ، فرد و جامعه در جبهه ی رویارویی با دشمن خارجی می تواند به موفقیت برسد که مفاسد و موانع داخلی را در پرتو (( امر به معروف و نهی از منکر )) ریشه کن کرده باشد .

رابطه ی این فرضیه با دیگر تکالیف فردی و اجتماعی

در فقه اسلامی ، احکام الهی و نیز اعمالی که از انسان صادر می شود به پنج بخش تقسیم می گردد :
(( واجب ، مستحب ، مباح ، مکروه و حرام ))
به جز مباح که انجام و ترک آن مساوی است . چهار قسم دیگر را می توان تحت دو عنوان (( باید ها و نباید ها )) مطرح کرد که هر کدام به دو بخش الزامی و ترجیحی تقسیم می شوند . باید ها شرح مقدس اسلام ( واجبات و مستحبات ) عبارت است از مجموعه اعمال و گفتاری که حسن و خوبی آن مورد امضا و تأیید شارع قرار گرفته باشد که از آن به (( معروف )) تعبیر می شود و نباید های شرع مقدس اسلام ( محرمات و مکروهات ) عبارت است از آن سلسله گفتار ها و کردار هایی که عقل وشرع ، آن ها را قبیح و ناپسند شمرده است که از آن به (( منکر )) تعبیر می شود . می توان گفت : امر به معروف و نهی از منکر در مقایسه با دیگرتکالیف شرعی به منزله ی چراغی در دست انسان متشرع و متدین است که با انگیزه ی اصلاح و تعالی جامعه ، چهره ی واقعی نیکی ها و بدی ها را به همنوعان خود نشان می دهد و یا همجون خون در رگ های پیکره احکام الهی جریان دارد و حیات و بقای آن ها را تضمین می کنند . جایگاه ممتاز و برتر امر به معروف و نهی از منکر و نقش کلیدی آن نسبت به دیگر قوانین هم در قرآن کریم مورد توجه و اشاره قرار گرفته و یک نمونه آن را بیان می کنیم :
(( و المومنون و المومنات بعمتهم اولیاء بعض یامرون بالمعروف و ینمون عن المنکر و یعیمون الصلوه و یوتون الزکاه و یطیعون الله و رسوله اولئک سیر حمهم الله ، ان الله عزیز حکیم )) . ( مردان و زنان مومن دوستان یکدیگرند . امر به معروف و نهی از منکر می کنند ، نماز به پا می دارند زکات را ادا می کنند و خدا و پیامبر را اطاعتمی نمایند ، اینان کسانی هستند که رحمت الهی شامل حالشان می شود همانا خداوند غالب و حکیم است ) . مطلب مهم دیگری که از این روایات استفاده می شود این است که بر خلاف پندار عامه مردم که امر به معروف و نهی از منکر را به یک سلسله مسائل عبادی محدود می دانند ، دایره و میدان این دو فرضیه ی بزرگ در اسلام بسیار گسترده است و همه ی اصلاحات اعتقادی ، اخلاقی ، فرهنگی و اجتماعی را زیر پوشش می گیرد .

معنای معروف و منکر

در لغت معروف از ماده ی (( عرف )) به معنی شناخته شده و نیک و منکر از ماده (( انکار )) و (( نکر )) به معنی ناشناخته زشت و پلید است . که جمع آن (( منکرات )) و (( مناکر )) است . در اصطلاح معروف نام هر کاری است که حسن آن توسط عقل یا شرع شناخته شود و منکر نام کاری است که شرع و عقل آن را ناپسند بشمارد . به معروف از آن جهت معروف یعنی شناخته شده گفته شده که فطرت پاک آدمی با آن آشنا و مأنوش است و آن را می پذیرد و منکر چون با فطرت آدمی بیگانه ناآشنا و نا مأنوس است منکر و ناشناخته نامیده شده است .

ارزش ها و ضد ارزش

می توانیم معروف ها را به (( ارزش ها )) و منکر ها را به (( ضد ارزش ها )) معنی کنیم . هر عملی که موجب کمال و رشد آدمی می شود و از نظرشرع و عقل (( ارزش )) شمرده شود معروف و هر عملی که باعث انحطاط فرد و اجتماع گردد و ضد ارزش شمرده شود منکر نامیده می شود .

ملاک شناخت معروف و منکر در قرآن

آوای فطرت سلیم در شناخت معروف و منکر ، خوبی و بدی ها بهترین ملاک و روشن ترین معیار است . (( و نفس و ما سوهیا فالهمها فجورها و تقویما )) . ( سوگند به نفس و آن که او را چنین آفرید پس بدی ها و خوبی ها ( تقوی ) را به او الهام کرد ) . می توان بهترین ملاک های شناخت معروف و منکر را چنین برشمرد :

    1- شرع مقدس
    2- عقل سلیم
    3- فطرت پاک .
هر چیزی که شارع مقدس مردم را به آن تشویق کرده و عقل آن را نپسندیده و فطرت سلیم آن را پذیرفته است ، معروف است و هر چیزی که شارع از آن نمی کرده و عقل و فطرت آدمی آن را ناپسند و ناخوشایند شمرده ، منکر و زشت است .

  • مجری کارهای پژوهشی عمومی، علمی پژوهشی و مروری
  • کارهای آماری و تجزیه و تحلیل داده
  • تحلیل کمی و کیفی
  • انجام کلیه خدمات نگارش، ترجمه تخصصی ، ویرایش مقاله ها و پایان نامه ها
  • انجام رفرنس نویسی استاندارد با نرم افزار EndNote
  • آماده سازی پاورپوینت مربوط به ارائه در جلسات و همایشها
  • Tel : 09385735506 - 09118370377
    Email : tahghighnet@yahoo.com
    Telegram : @tahghighnet
    Instagram : tahghighnetinsta
    www.tahghigh.net
    2024 - 2007