

1
نکاح دائم قرارداد ازدواجي است هميشگي که پايه تشکيل خانواده است . اساس اين ازدواج بر تعظيم و تکريم موقعيت عقد ازدواج است . در ایران نکاح بر دو قسم است : نکاح دائم و نکاح منقطع که آنرا متعه و ازدواج موقت نیز مینامیم .
قانون ایران به تبعیت از فقه امامیه نکاح منقطع را به رسمیت شناخته است .
نکاح منقطع از بسیاری جهات مانند نکاح دائم است . شرایط و موانع نکاح متعه و دائم یکی است . آثار آن جز در مورد نفقه و ارث همان آثار نکاح دائم است :
ماده 1075 ق . م در اینباره میگوید : " نکاح وقتی منقطع است که برای مدت معینی واقع شده باشد . "
پس اگر در نکاح منقطع مدت شرط نشده باشد بی شک نکاح واقع نشده است .
ماده 1113 ق . م : " در عقد انقطاع زن حق نفقه ندارد ، مگر اینکه شرط شده یا آنکه عقد مبنی بر آن جاری شده باشد . "
ماده 1095 ق . م : " در نکاح منقطع عدم ذکر مهر در عقد موجب بطلان است . "
ماده 1151 ق . م : " عده طلاق و عده فسخ نکاح سه طهر است ، مگر اینکه زن به اقتضای سن عادت زنانگی نبیند که در این صورت عده او سه ماه است . "
انحلال نکاح دائم عبارت است از انقطاع و از میان رفتن رابطه زناشویی که علل مختلفی می تواند داشته باشد . مطابق ماده 1120 قانون مدنی : عقد نکاح به فسخ یا طلاق یا به بذل در عقد انقطاع منحل می شود . البته در این ماده از فوت سخنی به بیان نیامده است : اما بدیهی است که فوت یکی از ذوجین نیز موجب انحلال نکاح است .
در این مثال از میان موجبات انحلال نکاح ، مسخ نکاح را مورد بررسی و مداقه قرار داده و این مبحث را از نظر قانون مدنی و به خاطر نبود وقت کافی به اختصار از نظر فقهی مورد کنکاش قرار خواهیم داد . البته باید گفت که فسخ اختصاص به نکاح دائم ندارد و در نکاح منقطع نیز از موجبات انحلال می باشد . همچنین به نظر می رسد که فسخ در ماده 1120 شامل انفساخ یعنی انحلال نکاح به یک علت قانونی بدون اراده زوج یا زوجه را نیز در بر می گیرد . بنابراین لعان یا مرتد شدن زوج که موجب انفساخ نکاح است مشمول این ماده باشد .