اعتیاد در سنین مختلف

برای افزایش آگاهی و آموزش مهارتهای اجتماعی در میان آحاد مختلف مردم به ویژه جوانان نیاز به دو عامل مهم می باشد . یکی از این عوامل آموزش چهره به چهره و عامل بعدی جلب مشارکت گروههای مخاطب مردمی جهت انجام فعالیتهای فرهنگی خواهد بود . دستیابی به این دو عامل برای موفقیت در اقدامات پیشگیرانه شرایط مطلــوبی را می طلبد که عبارتند از :

جلب مشارکتهای مردمی و تشکیل گروههایی که بتوانند در محیط زندگی گره گشای مشکلات همدیگر باشند ما را در جهت رسیدن به جامعه ای سالم کمک خواهد کرد.

نقش خانواده ها و مشارکت مردم در آموزش و پیشگیری از اعتیاد بسیار مهم است . براین اساس در این مجموعه سعی شده است در فصل اول تعاریف برخی از مفاهیم مربوط به اعتیاد ، مواد افیونی ، حشیش ، الکل ، و مضرات و عوارض آنها بیان گردد .

در فصل دوم علل گرایش به اعتیاد مورد بررسی قرار گرفته و در فصل سوم به راههای پیشگیری از اعتیاد پرداخته ایم . در فصل چهارم پیشگیری از اعتیاد از دیدگاه اسلام مورد مداقه قرار گرفته است . توجه هر چه بیشتر به امور مذهبی و بنیاد های دینی جامعه اسلامی و همچنین تأکید بر دیدگاه مراجع تقلید در زمینه حرام بودن استفاده از مواد مخدر در فصل پنجم مطرح گردیده و امیدواریم که فتاوا و سخنان رهبران دینی و مذهبی در ارشاد جامعه و کاهش تقاضای مواد مخدر موثر افتد و ما را به سوی جامعه ای عاری از اعتیاد رهنمون گرداند .

تعاریف :

اعتیاد چیست ؟

اعتیاد را عادت کردن ، خو گرفتن و خود را وقف عادتی نکوهیده کردن معنی کرده اند به عبارت دیگر ، ابتلای اسارت آمیز به ماده مخدر که از نظر جسمی یا اجتماعی زیان آور شمرده شود اعتیاد نام دارد . در طب جدید به جای کلمه اعتیاد ، وابستگی به کار می رود که دارای همان مفهوم ولی دقیق تر و صحیح تر است . مفهوم این کلمه آن است که انسان بر اثر کاربرد نوعی ماده شیمیایی از نظرجسمی و روانی به آن وابستگی پیدا می کند به طوری که بر اثر دستیابی و مصرف دارو احساس آرامش و لذت به او دست می دهد ولی نرسیدن دارو خماری ، دردهای جسمانی و احساس ناراحتی و عدم تأمین به دنبال دارد .

وابستگی جسمی :

منظور از وابستگی جسمی ، حالتی است که پس از مصرف مکرر در شـخص ایــجاد می شود و در صورت عدم مصرف یا خنثی شدن اثر آن ماده ، شخص دچار اختلالات شدید جسمی نظیر پا درد ، آبریزش بینی ، دردهای شدید استخوانی ، بی قراری ، دل پیچه و نظایر آن می شود . این وابستگی پایه اساسی برای وابستگی فکری است ، به عبارتی شرطی شدن به مصرف آن ماده نیز محسوب می شود .

وابستگی فکری :

منظور از وابستگی فکری ایجاد حالتی است که شخص پس از مصرف ماده مورد نظر احساس رضایت ونوعی اقناع شدن می کند . علاوه بر آن ، این حالت میل فراوانی نسبت به مصرف مجدد در شخص بوجود می آورد . در واقع این حالت به گونه ای شرطی شدن است که فرد عملاً در می یابد که در موقع ناراحتی ، مصرف آن ماده همراه با رفع ناراحتی بوده است . در این نوع وابستگی مصرف کننده علاوه بر ماده مصرفی به شرایط محیط و آدابی که ویژه افراد مزبور است نیز وابسته می شود .

پدیده تحمل :

منظور از ایجاد پدیده تحمل ، سازگاری انسان با ماده مصرفی است و نشانه آن ایجاد جریان تخفیف و کاهش در واکنشهای جسمی خود نسبت به مقدار معینی از آن ماده است . در نتیجه اگر مصرف کننده بخواهد همان اثرات قبلی را داشته باشد ، باید مقدار بیشتری از آن ماده را مصرف کند . به عبارت دیگر تحمل حالتی است که فرد مجبور است مقدار ماده مصرفی را افزایش دهد مثلاً اگر فردی روزی یک نخود تریاک مصرف می کرده است به تدریج مجبور می شود روزی دو نخود مصرف کند .

ماده مخدر :

سازمان بهداشت جهانی ماده مخدر را این گونه تعریف می کند : هر ماده ای که پس از وارد شدن به درون ارگانیسم بتواند بر یک یا چند عملکرد از عملکردها تأثیر بگذارد ماده مخدر است . این تعریف مصرف کنندگان مواد مخدر را افرادی غیر طبیعی و منحرف می داند و بر اساس آن هم مخدرهایی نظیر توتون و مشروبات الکلی وهم مخدرهای غیر قانونی مانند هروئین وال . اس . دی را در بر می گیرد

معتاد کیست ؟

معتاد کسی است که در اثر مصرف مکرر و مداوم ، متکی به مواد مخدر با دارو شده یا به عبارت دیگر قربانی هر نوع وابستگی دارویی یا روانی به مواد مخدر معتاد شـناخته می شود . از نظر آسیب شناسی هر دارویی که پس از مصرف چنان تغییراتی را در بدن انسان به وجود آورد که از نظر اجتماعی قابل قبول و پذیرش نباشد و اجتماع نسبت به آن حساسیت یا واکنش نشان دهد آن دارو مخدر است