اگر یک شرکت یا واحد اقتصادی را به عنوان سیستمی درنظر بگیریم که متأثر از متغیرهای داخلی و خارجی است ، خواهیم دید که غالب متغیرهای خارجی از کنترل مدیریت شرکت خارج است و خواه ناخواه عملکرد واحد تحت تأثیر آنها قرار می¬گیرد. نوسانات مختلف اقتصادی نیز در واقع تغییرات متغیرهای اقتصادی مؤثر بر سیستم یک واحد اقتصادی است. مدیر می¬تواند در مورد این نوسانات برخوردی انفعالی و یا برعکس فعال داشته باشد. در اینجا سعی می¬گردد که نحوه برخورد فعال و هوشیارانه توصیف گردد.
درخصوص بودجه ، به عنوان آخرین مرحله برنامه¬ریزی یک واحد و در واقع ترجمان کمّی اهداف و برنامه¬های آن ، طرز تفکر رایج مدیران ما این است که به دلیل تعدد نوسانات و تغییرات متغیرهای کلیدی مؤثر در برنامه¬ریزی و بودجه ، بهتر است که بودجه به همان حالت نمادین ، و فقط به عنوان یک بودجه به همان حالت نمادین ، و فقط به عنوان یک چوبخط ناکارآمد ، به صورت تشریفاتی به کار گرفته شود ولی جهان امروز و رقابتها و گشوده شدن انحصارات و مرزهای بازرگانی ، اجازه چنین تساهلی را نمی¬دهد.
مدیر حداقل برای احتراز از بحران و تداوم حیات واحد اقتصادی مجبور است که برخی متغیرهای کلیدی را زیرنظر داشته و آثار و عواقب آنها را از قبل درنظر گیرد و متناسب با آن برنامه¬های اقتضایی داشته باشد (CONTINGENCY PLAN). واحدهای اقتصادی سیستمهای پیچیده¬ای هستند که در دل سیستمهای پیچیده¬تر اقتصاد ملی و جهانی مشغول کار هستند و اداره آنها بدون آینده¬نگری و پیش-بینی و برنامه¬ریزی ، اگر منجر به بحران¬های عمیقی در آنها نشود ، حداقل باعث عدم¬النفع (OPPORTUMIIY COST) چه در سطح واحد چه در سطح اقتصاد ملی خواهد گردید.
نکته دیگری که در توسعه اقتصاد ملی باید درنظر گرفته شود آن است که اگر هر واحد تجاری را همانند یک یاخته از اندام اقتصاد بدانیم. بهینه¬سازی کلی حاصل نمی¬شود مگر به بهینه¬سازی در واحدها. (UNITOPTIMIZATION).
اگر از دیدگاه سیستمی ، با توجه به تعریف سینرژی (همورزی) معتقد باشیم که سیستم باید چیزی بیش از مجموعه اجزای آن باشد ، در بسیاری موارد ، یافته¬های ما متناقض با این تعریف خواهد بود.
در چند مورد ، که نگارنده مطالعاتی را انجام داده است ، بازدهی شرکتها ، متناسب با ارزش روز دارائی¬ها و منابع بکار گرفته شرکتها نیست و عدم¬النفع شدیدی وجود دارد و قابل پیش¬بینی است که این وضعیت در غالب شرکتها مصداق داشته باشد.
اگر نوسانات ارزی اخیر را درنظر بگیریم می¬توان با اطمینان گفت که غالب شرکتهائی که دارای بودجه سالانه هستند ، بکلی از بودجه خود دورافتاده و قادر به انطباق با آن نیستند. لذا تجدیدنظر در بودجه آنها لازم است و مفهوم انعطاف¬پذیری در این¬جاست که مصداق می¬یابد.