انبار داری عبارت است از دریافت جنس یا کالا از خارج انبار ( از قسمت های مختلف موسسه یا از دیگران در خارج موسسه ) و نگهداری آن ها طبق نظم و اصولی خاص که متضمن سهولت دادن ( صدور ) و تحویل گرفتن ( ورود ) و صرف کم ترین زمان و به کار گیری کم ترین نیروی انسانی مورد نیاز ، باشد و رساندن اجناس و کالای مورد لزوم قسمت ها یا خریداران به آن ها در کم ترین و زود ترین زمان ممکن بر اساس مدارک و ضوابط مستدل و مجاز .
بر اساس تعریف فوق ، معلوم می گردد که انبار داری باید در سه مرحله انجام شود که عبارتد از :
مرحله اول – دریافت یا تحویل گرفتن کالا .
مرحله دوم – نگهداری و حفاظت اجناس و کالا در انبار ( انبار کردن )
مرحله سوم – صدور یا تحویل دادن اجناس و کالا به خارج از انبار .
حال برای آن که بتوان انبار داری و مراحل آن را بهتر شناخت و به انجام عملیات و فعالیت آن پی برد به بررسی هر یک از مراحل فوق الذکر پرداخته می شود .
در این مرحله کالا ها یا اجناسی که مورد نیاز قسمت های مختلف سازمان است و باید نگهداری شوند تا به موقع جهت مصرف و استفاده از آن تحویل آن ها گردند و با اصول و مدارک و مجوز های خاصی و یا بازرسی کیفیت به عمل آمده و اطمینان از صحت مقادیر و سالم بودن اجناس و تطابق آن با درخواست ها و نیاز ها از تحویل دهندگان کالا دریافت می شود و در مقابل آن رسید انبار صادر می گردد .
برای تحویل گرفتن مواد و کالا و اطمینان از اجرای درست و کامل مفاد دستور العمل های صادره ، ضرورت ایجاب می کند که کالا یا جنس دریافت شده یا دریافت شدنی توسط قسمت یا فردی که دارای صلاحیت شناخت آن کالا است و می تواند نظرش درست و پذیرفتنی باشد ، تحویل گرفته شود . اگر در مورد شناخت کالا از لحاظ فنی و مرغوبیت ، نیاز به افراد متخصص و ورزیده ای است ، می توان از همکاری مهندسین و تکنسین ها و کارشناسان با تجربه و خبره در این زمینه استفاده کرد .
بدیهی است این همکاری علاوه بر آن که باید بر پایه دوستی و حسن همکاری و صلاحیت استوار باشد ، می بایست بر اساس دستور مقامات صلاحیت دار و یا مقررات و دستور العمل های صادره و یا شرح وظایف تعیین شده در سازمان بنا شده باشد . تا از هر گونه دخالت عوامل خارجی جلوگیری شود . در هر حال مرحله اول عملیات انبار داری دو جزء می باشد .
جزء اول از مرخله نخست انبار داری ، شامل کنترل و بازرسی قبل از تحویل گرفتن قطعی اجناس و کالا توسط انبار دار می باشد که طبق ضوابط و بر اساس مدارک و در شرایط خاصی صورت می گیرد که در هر سازمانی روش آن تعیین و به موقع اجرا گذاشته می شود .
چنان چه در سازمانی نسبت به کیفیت و مرغوبیت مواد ، قطعات و لوازم یدکی و انواع گوناگون اجناس خریداری شده حساسیت بیشتری وجود داشته باشد و مسئله استفاده از مواد و اجناس طبق استاندارد های تعیین شده سر لوحه فعالیت های تولیدی و خدماتی و بازرگانی آن ها قرار گرفته باشد ، واحدی تحت عنوان واحد بازرسی و یا کنترل کیفیت وجود دارد که توسط فرد یا افرادی به امر بازرسی و کنترل کیفیت می پردازد و کنترل های فیزیکی و شیمیایی و غیره را از طریق نمونه برداری ، بازدید ، آزمایش ، مقایسه و نظایر آن در آزمایشگاه های فنی و فیزیک و شیمی داخل و یا خارج از سازمان جهت بررسی آن ها و صدور تائیدیه به بازرسی کنترل کیفی اقلام خریداری شده به عمل می آورند .